Dân tộc, đất nước hay chế độ?

Dân tộc, đất nước hay chế độ?

Trần Minh Thảo

1/ Quy luật lịch sử… tất yếu?

Cách nói "quy luật tất yếu", "sứ mệnh lịch sử"… thường gây tranh cãi về mặt học thuật không có hồi kết. Nhưng sau hội nghị TƯ 4 của Đảng Cộng sản Việt Nam và nhất là sau biến cố Đoàn Văn Vươn ở Tiên Lãng, Hải Phòng thì cách nói ấy theo thiển ý lại hợp thời. Vụ việc gây chấn động dư luận, nhân tâm ở Tiên Lãng, Hải Phòng – tạm gọi là biến cố Đoàn Văn Vươn – không gây ngạc nhiên vì đã được cảnh báo từ rất lâu, từ khi cuộc "khởi nghĩa nông dân" do các đảng cộng sản lãnh đạo giành được thắng lợi: loại nhà nước nông dân sẽ phải đối diện với các cuộc khởi nghĩa nông dân dù thế lực cai trị có tàn bạo đến mức nào đi nữa. Biến cố ấy là qui luật tất yếu của mọi chế độ đẩy người nông dân, người dân nói chung đến chỗ "không có miếng đất cắm dùi" nhân danh công hữu, là biến cố hợp với quy luật phát triển của lịch sử, của xã hội loài người có áp bức. Nói theo cách bình dân thì biến cố ấy đã được thấy trước. Những lãnh tụ khởi nghĩa nông dân thành công như Lê Lợi, Quang Trung… đã xây dựng một chế độ sản sinh ra những nông dân có thể chưa thành công nhưng thành danh như Phan Bá Vành, Nguyễn Hữu Cầu… và nay là Đoàn Văn Vươn. Người này tạo ra người kia là qui luật của thứ chế độ chính trị mà nhà văn Trung Hoa Lỗ Tấn đã cảnh báo: "người ăn thịt người", có thể hiểu nhận định của nhà văn cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.

Sau sự biến Đoàn Văn Vươn, có dự đoán rồi ra sẽ có một tên đường, một tên trường Đoàn Văn Vươn như ở miền Nam sau 1975 đã từng có tên đường Nguyễn Hữu Cầu thay cho tên đường Phạm Đình Trọng. (Trích vài đoạn về khởi nghĩa nông dân Nguyễn Hữu Cầu trong Wikipedia.org: "[Chúa Trịnh]Giang tiêu dùng xa xỉ, vì thế thuế má một ngày một nhiều, sưu dịch một ngày một nặng khiến nhân dân Đàng Ngoài vô cùng cực khổ. Do đó nông dân Đàng Ngoài đồng loạt đứng lên khởi nghĩa […] Nguyễn Hữu Cầu, tục gọi là quận He, người huyện Thanh Hà (Hải Dương), trước vì nghèo nên đi làm cướp, sau theo Nguyễn Cừ khởi nghĩa. Khi Nguyễn Cừ bị bắt, Nguyễn Hữu Cầu đem thủ hạ về giữ núi Đồ Sơn và đất Vân Đồn. Năm 1743, quận He giết được Thủy Đạo đốc binh là Trịnh Bảng, tự xưng làm Đông Đạo Thống Quốc Bảo Dân Đại Tướng Quân, thanh thế lừng lẫy. Sau đó bị Hoàng Ngũ Phúc đem binh đến vây ở núi Đồ Sơn, Hữu Cầu phá vây ra, về đánh lấy thành Kinh Bắc. Trấn phủ là Trần Đình Cẩm và Đốc đồng là Vũ Phương Đề đánh thua ở Thị Cầu phải bỏ ấn tính mà chạy; ở Thăng Long, được tin ấy rất lấy làm báo động […] Năm 1751, Phạm Đình Trọng đem quân vào đánh phá trại. Hữu Cầu chạy đến làng Hoàng Mai thì bị bắt, đóng cũi đem về nộp chúa Trịnh và bị hành hình.)

Bài viết này vốn để góp ý với Đảng về việc "chỉnh đốn Đảng". Người viết chần chừ vì thấy có góp ý cũng chẳng thay đổi được gì. Rồi lại bị thúc bách phải viết vì có vụ Đoàn Văn Vươn – là hệ quả tất yếu của chế độ chính trị hình thành sau thắng lợi của mỗi cuộc khởi nghĩa nông dân, không chỉ là hệ quả của quan tham lại nhũng vì quan tham lại nhũng tràn lan cũng là hệ quả tất yếu của một thứ chế độ chính trị nào đó.

2/ Chỉnh đốn Đảng vì sự tồn vong của… chế độ là thiếu bản lãnh chính trị, coi thường đảng viên, người dân?

Câu hỏi trên được nêu ra ngay sau hội nghị Trung ương 4 khóa XI bế mạc ngày 31/12/2011 do tính chất quyết liệt trong lời khai mạc của Tổng Bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng:

"Chúng ta biết rằng, xây dựng, chỉnh đốn Đảng là công việc rất khó, rất phức tạp, vì nó liên quan đến xây dựng tổ chức, xây dựng con người, là công tác con người, dễ đụng chạm đến danh dự, lợi ích, quan hệ của con người. Khó nhưng không thể không làm, vì nó liên quan đến sinh mệnh của Đảng và sự tồn vong của chế độ".

Trong tình hình liên minh quyền tiền cấu kết chặt chẽ với nhau làm rối loạn kỷ cương, pháp luật, Đảng cai trị lại hô hào chỉnh đốn Đảng vì sinh mệnh của Đảng và sự tồn vong của chế độ thì có thức thời hay không? Sự hô hào đó cho thấy bế tắc về tư tưởng, nhìn không xa, thiếu ý chí chính trị: vừa lo sợ bạo loạn lật đổ vừa ra sức duy trì chế độ chính trị thường trực đẻ ra bạo loạn lật đổ. Có ý kiến cho chủ trương ấy là can đảm, sáng suốt, ý kiến khác thì cho là do Đảng lo ngại một sự sụp đổ toàn diện (BBCViệt ngữ). Ý kiến khác nữa thì nói tâm tầm của ba triệu đảng viên chỉ đến đó thì Tổng Bí thư cũng chỉ nói đến đó, những thứ khác đành giao cho "mệnh trời"!

Một trăm năm trước, Việt Nam cũng trong tình trạng "vua không ra vua, quan không ra quan; dân tình hoang mang, oán than; kỷ cương nát bét; nước mất nhà tan"… đã xuất hiện nhiều giải pháp chính trị xoay quanh ba dòng chính: Duy tân, cách mạng, giữ nguyên hiện trạng (chế độ nửa thực dân nửa phong kiến).

Ngắn gọn thì thế này: đầu thế kỷ 20, nhà Duy tân Phan Châu Trinh và các đồng chí chủ trương cuộc vận động, nay gọi là "diễn biến hòa bình", để giành độc lập dân tộc và kiến tạo dân chủ, giàu mạnh cho Việt Nam. Cuộc vận động ấy có tên là phong trào Duy Tân-Đông kinh nghĩa thục và cũng bị nhà nước đương thời đàn áp khốc liệt. Cùng thời, nhà cách mạng nông dân vô sản Hồ Chí Minh chủ trương dùng bạo lực vũ trang để giành độc lập dân tộc và kiến tạo dân chủ xã hội chủ nghĩa (cách mạng vô sản). Nhà nước thực dân-phong kiến thì quyết giữ nguyên hiện trạng.

Phương thức "cướp của nhà giàu chia cho người nghèo", "tước đoạt lại", "đấu tranh giai cấp" của Đảng Cộng sản Việt Nam trong tình thế xã hội Việt Nam nửa phong kiến nửa thực dân, phân hóa giàu nghèo khốc liệt "kẻ ăn không hết, người lần không ra"… thu hút được sự hưởng ứng của dân Việt nghèo đói, bị áp bức, bóc lột, chà đạp. Do đó cuộc cách mạng, kháng chiến do Hồ Chí Minh khởi xướng tập hợp được lực lượng, giành được thắng lợi.

Việt Nam hiện nay cũng lâm vào tình thế phân hóa giàu nghèo khốc liệt, cá lớn nuốt cá bé, mất kỷ cương, vô chính phủ, buộc phải chọn một trong ba giải pháp: duy tân-đổi mới, cách mạng, duy trì nguyên trạng.

Chủ trương chỉnh đốn Đảng vì "sinh mệnh của Đảng và sự tồn vong của chế độ" là chủ trương đổi mới (giải pháp Phan Châu Trinh)? Hay cách mạng (giải pháp Hồ Chí Minh)? Hay duy trì nguyên trạng (giải pháp thực dân phong kiến)? Muốn biết được Đảng cai trị chọn giải pháp nào thì xin xem xét ba nhiệm vụ của "chỉnh đốn": "Đó là: (1) Ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. (2) Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là ở cấp trung ương, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. (3) Xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm cá nhân người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và mối quan hệ với tập thể cấp ủy, cơ quan, đơn vị".

"Ba nhiệm vụ" nêu trên gần với chủ trương "đức trị" của nhà nước "nửa thực dân nửa phong kiến" trăm năm trước, rất xa lạ với đường lối cách mạng triệt để của lãnh tụ nông dân Hồ Chí Minh; không văn minh, tiến bộ so với chủ trương "Duy tân trọng pháp" của Phan Châu Trinh.

Nếu là người cộng sản chân chính, trung thành với học thuyết Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh thì Đảng nên chọn giải pháp nào để không mang tiếng là thỏa hiệp giai cấp, thủ tiêu đấu tranh giai cấp, chống chủ nghĩa Mác Lênin?

Ông Tổng Bí thư và Ban Chấp hành Trung ương khóa XI có thỏa hiệp giai cấp, thủ tiêu đấu tranh giai cấp không khi chủ trương chỉnh đốn Đảng có màu sắc "đức trị"? Để trả lời câu hỏi này ta cần xem xét tình hình xã hội Việt Nam hiện nay có gì giống và khác với xã hội Việt Nam đầu thế kỷ 20.

- Có gót giày ngoại bang trên lãnh thổ Việt Nam không?

- Giai cấp thống trị có ăn chơi đàng điếm trên trên nỗi thống khổ của dân nghèo vì "sưu cao thuế nặng" không?

- Có sự liên minh quyền lực chính trị và quyền lực của cải (liên minh quyền tiền), lũng đoạn nhà nước, cướp bóc lương dân, làm băng hoại nhiều giá trị nhân văn không?

- Chỉnh đốn Đảng để thống nhất ý chí và hành động trong Đảng cai trị trong tình hình hiện nay lợi hại ra sao cho Đảng và cho dân? Ví dụ: vấn đề khai thác bô xít Tây Nguyên, vấn đề quy hoạch thu hồi đất của dân, vấn đề thống nhất ý thức hệ với Trung Quốc xâm lược…

- Tại sao không chỉnh đốn Đảng vì lợi ích của dân tộc, đất nước, vì nhà nước pháp quyền, vì dân chủ xã hội, vì phát triển bền vững, vì độc lập dân tộc, vì chủ quyền quốc gia mả chỉ nhắm đến lợi ích của Đảng, của chế độ?

Lợi ích của Đảng và chế độ có chỗ nào không phù hợp với lợi ích của đất nước, dân tộc?

Có những câu hỏi này là vì có nhiều thành phần xã hội tỏ ra ngờ vực chính trị đối với Đảng, mà ngờ vực lớn nhất là Đảng chủ trương chỉnh đốn vì lợi ich "cùng chung ông Tổ Mác Lê-nin" (nói như ông Nguyễn Duy Chiến, Phó Chủ nhiệm Ủy ban biên giới quốc gia của Bộ Ngoại giao Việt Nam), không vì lợi ích độc lập, toàn vẹn lãnh thổ, dân chủ, phát triển bền vững.

Như vậy, chủ trương chỉnh đốn Đảng nhắm đến lợi ích dân tộc, hợp với lòng dân thì đụng đến anh bạn đồng chí 4 tốt, 16 chữ vàng. Do đó, dù là "tập hợp tinh hoa nhất của dân tộc" thì Ban Chấp hành Trung ương cũng chỉ dừng ở "Đảng và chế độ". Mà hiện thực cho thấy, dừng ở mục tiêu ấy thì sẽ còn xuất hiện nhiều, rất nhiều Đoàn Văn Vươn khác./.

Trần Minh Thảo