Nhật Ký Biển Đông: Biển Đông Rối Như Tơ Vò

Nhật Ký Biển Đông: Biển Đông Rối Như Tơ Vò

Đại hội đề cử ứng cử viên của hai đảng vừa hoàn tất, cuộc bầu cử tiến vào giai đoạn mới với những cuộc đối đầu trực tiếp giữa Ô. Trump và Bà Clinton. Giữa những vấn đề nóng bỏng của đất nước như di dân, kinh tế trì trệ, nợ công chồng chất, lo sợ khủng bố... Đảng Dân Chủ đang phải đối đầu với vụ tai tiếng - bà chủ tịch Ủy Ban Trung Ương Đảng - thay vì đứng trung lập và công bằng giữa các ứng cử viên của đảng - đã thiên vị Bà Clinton và triệt hạ Ô. Sanders trong suốt thời gian tranh cử sơ bộ khiến bà phải từ chức. Trong khi đó, nước Mỹ bỗng nổ ra cuộc khủng hoảng màu da tưởng chừng như đã được hàn gắn khi nước Mỹ có một tổng thống Da Đen.

Sau vụ một cựu chiến binh Da Đen đã từng phục vụ tại A Phú Hãn dùng súng bắn tỉa giết chết năm cảnh sát Da Trắng tại Dallas, Texas; Tình hình căng thẳng tới mức khiến Tổng Thống Obama đã phải dùng hình thức đối thoại theo kiểu “Town Hall Meeting” giữa cảnh sát và người Da Đen để hàn gắn vết thương… thì vào ngày 17/7/2016, một cựu chiến binh thủy quân lục chiến lại bắn chết ba cảnh sát, làm bị thương ba người ở Baton Rouge, Louisiana. Câu hỏi đặt ra ở đây là:

- Người Da Đen có nhiều hành vi bạo động, nguy hiểm khiến cảnh sát phải mạnh tay?

- Cảnh sát Da Trắng thô bạo, kỳ thị, giết người bừa bãi khiến gây phẫn nộ trong cộng đồng người Da Đen?

Tình hình mỗi lúc mỗi nguy kịch.Tổng Thống Obama phải cương quyết. Hai Đảng Cộng Hòa và Dân Chủ bây giờ là Bà Clinton và Ô. Trump không được khai thác những biến cố bi thảm để kiếm phiếu - Bà Clinton bênh vực người Da Đen để kiếm phiếu của người Da Đen. Ông Trump bênh vực cảnh sát để kiếm phiếu của cảnh sát. Hai bên phải đặt quyền lợi tối thượng của đất nước lên trên đó là: Hòa Giải và Đoàn Kết giữa người Da Đen và Da Trắng. Phải cương quyết duy trì luật pháp nhưng điều tra và truy tố ngay tất cả những cảnh sát giết người vô cớ hoặc lạm quyền. Nếu không, nước Mỹ sẽ phải đối đầu với thảm họa nội chiến giữa lúc nguy cơ khủng bố mỗi lúc mỗi gia tăng. Đây là lúc Ô. Obama thi hành trách nhiệm của mình với đầy đủ quyền hạn của tổng thống Mỹ để cứu vãn nước Mỹ - mà lúc ông vừa ra tranh cử năm 2008, Đảng Dân Chủ và báo chí ủng hộ Đảng Dân Chủ đã ví ông là Abraham Lincoln tái sinh. Cuộc thăm dò của ABC News/Washington Post ngày 17/7/2016 cho biết, ”83% dân chúng Mỹ nói rằng vị tổng thống sắp tới của Hoa Kỳ phải đặc biệt tập trung vào việc cải thiện mối quan hệ về chủng tộc.” (A vast 83 percent of Americans say the next president should place an “especially major” focus on trying to improve race relations.)

Nhật Ký Biển Đông hai tuần cuối Tháng Bảy ghi nhận những biến chuyển quan trọng như sau:

Tình hình thế giới

- Tin Tổng Hợp ngày 18/7/2016: Sau cuộc đảo chính bất thành, khoảng 8000 nhân viên cảnh sát, 6000 binh sĩ Thổ bị bắt, một số đào tẩu qua Hy Lạp xin tỵ nạn, 21000 giáo chức bị cho nghỉ việc, khoảng 1600 khoa trưởng các đại học công, tư cũng bị ép phải từ chức. Tổng Thống Erdogan đổ lỗi cho Hoa Kỳ đứng đằng sau cuộc đảo chính cho dù không có bằng chứng cụ thể nào. Ngoại Trưởng John Kerry sau cuộc họp với các lãnh đạo Âu Châu đã cùng NATO, Âu Châu cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang đi “quá xa” trong việc vãn  hồi trật tự, lợi dụng đảo chính để đàn áp dân chủ. Và hành động bắt giữ hàng ngàn binh sĩ, quan tòa và cảnh sát sẽ có hậu quả với NATO. Ông John Kerry không nói rõ hậu quả như thế nào nhưng có thể là “trục xuất” Thổ ra khỏi NATO. Thông thường, nếu đảo chính thành công, để chinh phục nhân tâm, lãnh đạo mới thường chỉ loại bỏ hoặc giết hoặc truy tố một số đứng đầu hay trung thành với chế độ cũ, kỳ dư thì tha vì họ chỉ là cấp dưới phải thi hành mệnh lệnh của cấp trên. Nhưng nếu đảo chính thất bại thì sẽ là một cuộc thanh trừng đẫm máu vì nghi ngờ…riêng Thổ lại lợi dụng để đàn áp phe đối lập hầu thiết lập một chế độ độc tài, một “bàn tay sắt” và gán cho những người tham gia đảo chính là “khủng bố”. Hiện nay cuộc thanh trừng đã lên tới mức báo động. Tin mới nhất cho biết Ô. John Kerry đe dọa trục xuất Thổ ra khỏi NATO. Các cụ Việt Nam nói không sai, “Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều.” Vào ngày 19/7/2016, một nhật báo lớn của Thổ Nhĩ Kỳ đi một cột  nói rằng Hoa Kỳ lên kế hoạch đảo chính tuần vừa qua là để giết Tổng Thống Erdogan? (A column in a major Turkish daily claims the United States planned last week's failed coup and tried to kill Turkish President Recep Tayyip Erdogan.)

Theo tôi nghĩ, dù CIA có nhiều thủ đoạn can thiệp, lật đổ kinh hoàng mà ngày xưa Miền Nam gọi là “bàn tay lông lá” nhưng giữa lúc tình hình Trung Đông rối beng, Ô. Obama không thể có kế hoạch giết Ô. Erdogan - nhất là vào lúc cả nước đang diễn ra cuộc tranh cử tổng thống và bốn tháng cuối của nhiệm kỳ. Có thể Ô. Erdogan điên rồi chăng? Ô. John Kerry đòi Thổ trưng bằng chứng ngoài việc gán cho một giáo sĩ lưu vong hiện đang sống tại Philadelphia cầm đầu cuộc đảo chính. Theo Newsmax ngày 25/7/2016, Thổ Nhĩ Kỳ bắt giam 42 ký giả khiến Liên Hiệp Âu Châu phải lên tiếng báo động về Ô. Erdogan và cho rằng trong đoản kỳ cũng như trong trường kỳ Thổ khó lòng trở thành hội viên của tổ chức này. Tổng số người bị thanh trừng đã lên tới con số 60,000 người.

Thật lạ lùng! Nhật Bản là quốc gia văn minh vào bậc nhất thế giới với một dân tộc đầy tự trọng và tinh thần kỷ luật, sao có thể xảy ra một vụ thảm sát kinh hoàng như vậy? Phải chăng thế giới đang đi vào một kỷ nguyên đầy chia rẽ, hận thù, bạo động, cộng thêm với đời sống mỗi lúc mỗi khó khăn, căng thẳng cho nên con người dễ “nổi điên”. Có khi càng văn minh, tiến bộ lại càng điên khùng và mất nhân tính trong khi đó bộ tộc hoang sơ lại ngây thơ, chân chất. Mà khi đã nổi điên rồi thì bạo động và giết người là phương thức để thoát khỏi cơn khủng hoàng tinh thần đó. Cho nên có thể nói, dù chúng ta có sống ở Cung Trời mà Tâm chúng ta còn Động thì vẫn có thảm sát như thường. Nếu muốn Cung Trời bình yên thì ngay bây giờ chúng ta phải tu sửa thế nào để Tâm mình không còn Vọng Niệm, tức tâm hồn nhẹ nhàng của một vị Thiền Sư, tâm hồn trong trắng của một bé thơ. Cung Trời ví như một tấm vài nệm trắng tinh. Nếu chân ta lấm bùm mà bước lên… thì tấm vải nệm đó cũng trở thành lấm lem. Bây giờ tâm địa còn hung dữ mà cầu nguyện lên Cung Trời thì thật tội nghiệp cho Cung Trời, sẽ phá nát Cung Trời.

- Business Insider ngày 18/7/2016: “Theo thông tấn xã Tasnim, Ba Tư vừa nhận đợt giao hàng đầu tiên hệ thống  hỏa tiễn phòng không S-300 từ Nga.” Hỏa tiễn S-300 có khả năng bắn hạ hỏa tiễn và máy bay tàng hình.

- AP ngày 19/7/2016: “Các giới chức Libya nói rằng nhóm chiến binh Hồi Giáo đã bắn hạ một phi cơ trực thăng của Pháp ở phía đông Thành Phố Benghazi, giết chết hai lính biệt kích trên máy bay.”

- International Business Times ngày 22/7/2016: “Nhà cầm quyền Bắc Kinh kêu gọi hòa bình sau khi Ấn Độ triển khai 100 xe tăng T-72 tại Ladakh khu vực biên giới với Trung Quốc và viện dẫn rằng biên giới Ấn-Hoa hiện luôn luôn ổn định và nói thêm Ấn Độ cần tiếp tục giải quyết tranh chấp lãnh thổ qua thương lượng. Thế nhưng Ấn Độ đã đưa xe tăng tới đây để đáp trả sự gia tăng hiện diện quân sự dọc biên giới.”

- AFP ngày 23/7/2016: “Nhà Nước Hồi Giáo (IS) xác nhận đã tiến hành hai vụ nổ xé banh một đám đông thuộc hệ phái Shiite Hazaras đang tụ tập biểu tình tại Thủ Đô Kabul, giết chết ít nhất 80 người và làm bị thương 231 người và là vụ đánh bom giết chết nhiều người nhất tại thủ đô của A Phú Hãn kể từ năm 2001. “

Năm 2001, để trả thù vụ tấn công khủng bố vào World Trade Center, Hoa Kỳ cùng đồng minh NATO đã tiến hành cuộc tấn công vào A Phú Hãn, lật đổ chính quyền Taliban đã dung chứa khủng bố và không chịu giao nạp Osama bin Laden. Cuộc chiến kéo dài đã 15 năm. Tính tới năm 2014 Hoa Kỳ đã tiêu phí khoảng 2000 tỉ đô-la cho cuộc chiến, 2356 lính Mỹ chết…mà tương lai cuộc chiến còn mờ mịt, không thấy chiến thắng, rút lui thì không được và đất nước A Phú Hãn biến thành một “lò nướng thịt” khổng lồ. Theo VOA tiếng Việt ngày 25/7/2016, “ Liên Hiệp Quốc cho biết đã thu thập tài liệu về hơn 5.000 trường hợp thương vong của thường dân Afghanistan, trong đó 1.600 người thiệt mạng chỉ trong vòng 6 tháng đầu năm nay, tăng 4% so với năm 2015.”

Vào ngày 6/7/2016,  xuất hiện bên cạnh Bộ Trưởng Quốc Phòng và tướng Tham Mưu Trưởng Liên Quân, Tổng Thống Obama tuyên bố Hoa Kỳ sẽ duy trì 8400 binh sĩ tại A Phú Hãn thay vì 5,500 như dự trù vì tình hình A Phú Hãn vẫn rất nguy hiểm. Nhưng quân đội Hoa Kỳ sẽ không can dự vào các cuộc hành quân lớn trên bộ nữa mà tập trung vào vai trò cố vấn, huấn luyện và phương thức giải quyết cuộc xung đột tại A Phú Hãn phải thông qua chính trị -tức đàm phán với Taliban. Không biết cuộc mật đàm Mỹ-Taliban đi tới đâu để Mỹ có thể rút lui êm thắm khỏi bãi lầy này. Theo AP ngày 30/7/2016, Taliban đã đánh chiếm được một quận quan trọng thuộc phía nam của Helman là nơi trồng thuốc phiện sau một cuộc giao tranh dữ dội giết chết 17 cảnh sát và làm bị thương 10 người khác.”

- Miami Herald ngày 25/7/2016: “Vào ngày hôm nay Thứ Hai 25/7/2016, Tổng Thống Phi Luật Tân Duterte đơn phương tuyên bố ngưng bắn với phe nổi dậy cộng sản và lệnh ngưng bắn có hiệu lực ngay lập tức, đồng thời kêu gọi đối phương cũng làm như vậy để chấm dứt nhiều thập niên xung đột đẫm máu và tái tục các cuộc hòa đàm.” Thế nhưng vào ngày 28/7/2016, Ô. Duterte đe dọa hủy bỏ cuộc ngưng bắn sau khi có tin phe nổi dậy cộng  sản đã giết một phòng vệ dân sự và làm bị thương bốn người khác. Theo Washington Post ngày 30/7/2016, Tổng Thống Duterte đã rút lại lệnh đơn phương ngưng bắn khi phe cộng sản không chịu tuyên bố một lệnh ngưng bắn tương tự.

- AP (Tokyo) ngày 25/7/2016: “19 người chết và tối thiểu 20 người bị thương trong một cuộc tấn công bằng dao tại một cơ sở dành cho người khuyết tật phía tây Tokyo- một vụ giết người tập thể thật hiếm hoi tại Thành Phố Sagamihara, Nhật Bản. Một thanh niên 26 tuổi, cựu nhân viên của cơ sở - nghi can của vụ thảm sát đã tới nạp mình tại sở cảnh sát. “

Thật lạ lùng! Nhật Bản là quốc gia văn minh vào bậc nhất thế giới với một dân tộc đầy tự trọng và tinh thần kỷ luật, sao có thể xảy ra một vụ thảm sát kinh hoàng như vậy? Phải chăng thế giới đang đi vào một kỷ nguyên đầy chia rẽ, hận thù, bạo động, cộng thêm với đời sống mỗi lúc mỗi khó khăn, căng thẳng cho nên con người dễ “nổi điên”. Có khi càng văn minh, tiến bộ lại càng điên khùng và mất nhân tính trong khi đó bộ tộc hoang sơ lại ngây thơ, chân chất. Mà khi đã nổi điên rồi thì bạo động và giết người là phương thức để thoát khỏi cơn khủng hoàng tinh thần đó. Cho nên có thể nói, dù chúng ta có sống ở Cung Trời mà Tâm chúng ta còn Động thì vẫn có thảm sát như thường. Nếu muốn Cung Trời bình yên thì ngay bây giờ chúng ta phải tu sửa thế nào để Tâm mình không còn Vọng Niệm, tức tâm hồn nhẹ nhàng của một vị Thiền Sư, tâm hồn trong trắng của một bé thơ. Cung Trời ví như một tấm vài nệm trắng tinh. Nếu chân ta lấm bùm mà bước lên… thì tấm vải nệm đó cũng trở thành lấm lem. Bây giờ tâm địa còn hung dữ mà cầu nguyện lên Cung Trời thì thật tội nghiệp cho Cung Trời, sẽ phá nát Cung Trời.

- Newsmax ngày 30/7/2016: Trong bài báo nhan đề “Thù hận gia tăng giữa Thiên Chúa Giáo và Hồi Giáo” (Growing Animosity Between Christianity and Islam) tác giả đã nhận định như sau: “Cả Thiên Chúa Giáo lẫn Hồi Giáo đều có nguồn gốc từ Trung Đông (Palestines). Do tình cờ của lịch sử, hầu hết những xung đột ngày hôm nay lại đều tập trung ở vùng này. Trong bối cảnh đó, Thiên Chúa Giáo và Hồi Giáo – hai tôn giáo lớn nhất hoàn cầu đang nhanh chóng tiến tới thù hận lẫn nhau.” (Both Christianity and Islam have emanated from the Middle East. It is an accident of history that much of today’s conflicts are centered in that very region. And it’s in this context that Christianity and Islam, two of the world’s great religions, are rapidly approaching open hostility toward each other. )

Đây là một bài báo dám nhìn thẳng vào vấn đề. Chống khủng bố hay kiến tạo dân chủ hay bảo vệ nhân quyền chỉ nói lên phân nửa của sự thật. Sâu thẳm bên trong nó hàm chứa sự thù hận giữa Thiên Chúa Giáo và Hồi Giáo. Thù hận như thế nào bắt nguồn từ đâu, xin để các nhà nghiên cứu và các sử gia lên tiếng. Có một điều quan trọng là các quốc gia Á Châu và Nam Mỹ nếu muốn sống yên thì không nên dính líu vào cuộc chiến tranh tôn giáo này. Những sự kiện mới đây cho thấy, các quốc gia trong khối NATO can dự vào các cuộc chiến tranh Iraq, Syria, A Phú Hãn và Lybia như Pháp, Bỉ, Đức…đều đã “nếm mùi” khủng bố.

- Reuters ngày 30/7/2016: “Nhân vật đứng đầu văn phòng chính trị của Taliban có  trụ sở ở Qatar đã viếng thăm Bắc Kinh từ 18-22/7/2016 và đã có cuộc họp với các giới chức Trung Quốc. Một viên chức cao cấp của phái đoàn nói rằng, “Chúng tôi đã thông báo cho phía Trung Quốc biết về sự chiếm đóng của các lực lượng xâm lăng và những cuộc thảm sát của họ đối với dân A Phú Hãn. Chúng tôi yêu cầu  các giới chức lãnh đạo Trung Quốc giúp chúng tôi đưa vấn đề này ra trước các diễn đàn quốc tế và giúp chúng tôi lấy lại tự do từ những lực lượng chiếm đóng.”

Chưa biết Hoa Lục sẽ đóng vai trò thế nào trong cuộc xung đột tại A Phú Hãn trong khi Tổng Thống Obama nói rằng cuộc xung đột phải được giải quyết qua đường lối ngoại giao.

Tình hình Syria:

- AP ngày 20/7/2016: “Một nhóm phiến quân do Hoa Kỳ đỡ đầu được gọi là “ôn hòa” nói rằng họ sẽ cho mở cuộc điều tra chuyện một em bé 10 tuổi bị chặt đầu được chiếu trên hệ thống liên mạng vì cáo buộc làm gián điệp và cho rằng đây chỉ là hành động cá nhân chứ không phải chính sách của cả nhóm.” Tin mới nhất cho biết Mỹ đã cắt viện trợ cho nhóm này sau khi đoạn băng thu hình chặt đầu em bé khủng khiếp được tung ra.

Tòa Đại Sứ & Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ tại Việt Nam (Đà Nẵng ngày 15/7/2016) :” Chương Trình Hợp Tác Thái Bình Dương  2016 (Pacific Partnership 2016) đã khởi động/mở đầu sáng nay, 15/7/2016 ở Thành Phố Đà Nẵng, Việt Nam, năm thứ ba liên tiếp, với sự tham gia của Tàu Bệnh Viện Hoa Kỳ USNS Mercy (T-AH 19) và tàu Hải Quân Nhật Bản, JSDS Shimokita (LST-4002). Năm nay, Tàu Bệnh Viện Khánh Hòa của Hải Quân Việt Nam cũng cùng tham gia. Đây là lần thứ 7 trong vòng 11 năm sự kiện này đã diễn ra tại các tỉnh, thành phố của Việt Nam.”

- CBS News ngày 26/7/2016: “Vào ngày Thứ Ba 26/7/2016, quân đội của chính phủ Syira đã kêu gọi phiến quân vứt bỏ vũ khí và ra hàng khi họ tiến chiếm được khu vực mới ở tây bắc ven thành phố Aleppo, xiết chặt vòng vây khu vực thị tứ của phe phiến quân nơi 300,000 dân sinh sống. “ Theo AFP ngày 30/7/2016, Bộ Quốc Phòng Nga loan báo mở thêm bốn hành lang nhân đạo (humanitarian corridors) để dân chúng thoát ra khỏi thành phố đang bị bao vây. Tin tức cho biết khoảng 169 người dân đã thoát ra ngoài bằng hành lang này, 69 phiến quân đã hạ vũ khí và 59 người đã được điều trị các vết thương. Tổng Thống Assad cũng ban hành lệnh ân xá cho các phiến quân đầu hàng, giao nạp vũ khí cho chính quyền trong vòng ba tháng.

Nếu phần còn lại của Aleppo thất thủ, số phận của phe nổi dậy coi như đã an bài, chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài năm năm và chỉ còn lại cuộc chiến giữa quân chính phủ và Nhà Nước Hồi Giáo. Có thể Mỹ cũng sẽ âm thầm chấp nhận một giải pháp như vậy để hợp tác với Nga hầu tiêu diệt Nhà Nước Hồi Giáo? Lật đổ Ô. Assad hay tiêu diệt ISIS, cái nào quan trọng hơn và cái nào cần làm trước? Chỉ có hai giải pháp thôi mà đôi khi chọn một cũng rất khó. Giống như đánh Xóc Đĩa chỉ có hai cửa Chẵn-Lẻ mà nhiều con bạc cháy túi. Vào ngày 30/7/2016, Huffington Post có bài viết nhan đề, “Syria Không Phải Cuộc Chiến Của Hoa Kỳ” (Syria Is Not America’s War To Fight) đã viết, “Hoa Kỳ cần chấp nhận một chính sách trước hết là không làm hại. Đứng ngoài cuộc chiến. Không tạo thêm thảm kịch. Nhận dân tỵ nạn trốn chạy để tìm mạng sống. Trợ giúp nhân đạo cho những ai có thể giúp được. Đó là kế hoạch mà dân chúng Hoa Kỳ có thể hãnh diện.” (The U.S. should adopt a policy of first do no harm. Stay out of the conflict. Don’t add to the tragedy. Accept refugees fleeing for their lives. Provide humanitarian aid to those within reach. That would be an agenda of which Americans could be proud.)

Tình hình Biển Đông:

- Tòa Đại Sứ & Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ tại Việt Nam (Đà Nẵng ngày 15/7/2016) :” Chương Trình Hợp Tác Thái Bình Dương  2016 (Pacific Partnership 2016) đã khởi động/mở đầu sáng nay, 15/7/2016 ở Thành Phố Đà Nẵng, Việt Nam, năm thứ ba liên tiếp, với sự tham gia của Tàu Bệnh Viện Hoa Kỳ USNS Mercy (T-AH 19) và tàu Hải Quân Nhật Bản, JSDS Shimokita (LST-4002). Năm nay, Tàu Bệnh Viện Khánh Hòa của Hải Quân Việt Nam cũng cùng tham gia. Đây là lần thứ 7 trong vòng 11 năm sự kiện này đã diễn ra tại các tỉnh, thành phố của Việt Nam.”

- AP ngày 16/7/2016: “Sau khi tiếp xúc với Thủ Tướng Lý Khắc Cường trong Thượng Đỉnh Á-Âu tại Mông Cổ, Thủ Tướng Hunsen trong một bản công bố cho biết Trung Quốc sẽ viện trợ 600 triệu Mỹ Kim để hỗ trợ cho cấu trúc bầu cử, giáo dục và y tế của Cambodia. Đổi lại Cambodia sẽ hỗ trợ cho Trung Quốc trên các diễn đàn quốc tế.” Căm Bốt đi với Trung Quốc vừa có tiền, vừa được Trung Quốc che chớ vừa làm đối trọng với Việt Nam. Ai dám nói Ô. Hunsen không khôn ngoan? Vào ngày 18/7/2016,  theo ABC News, “Ô. Labor Tom Malinowski - Phụ Tá Bộ Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ đặc trách nhân quyền đã tới Căm Bốt và có cuộc họp với Ngoại Trưởng Ouch Borith sau hơn một tuần xảy ra cái chết của nhà báo Kem Ley- người kịch liệt chỉ trích chính phủ đương thời. Báo cáo của cảnh sát Căm Bốt cho biết hung thủ thú nhận giết Ô. Kem Ley là do quỵt nợ nhưng người ta tin rằng vụ này có động cơ chính trị.”

- Business Insider ngày 16/7/2016: “Trung Quốc kêu gọi Nhật Bản đừng can dự vào những tranh chấp ở Biển Đông khi tham dự hội nghị thưởng đỉnh khu vực- diễn đàn mà Bắc Kinh ra sức lôi kéo các quốc gia hỗ trợ lập trường của Trung Quốc sau khi có phán quyết của tòa án quốc tế. Sự đối đáp giữa Thủ Tướng Lý Khắc Cường và Thủ Tướng Shinzo Abe gây lo ngại về những căng thẳng tại vùng biển tranh chấp sau khi Tòa Trọng Tài Thường Trực phán quyết chống lại Trung Quốc. Bên lề Thượng Đình Á-Âu của khoảng 50 quốc gia họp tại Ulan Bator, Mông Cổ - Ô. Lý Khắc Cường yêu cầu Ô. Abe hãy ngưng kích động và can dự vào vấn đề Biển Đông.”

- Tạp Chí Forbes ngày 17/7/2016: “Trung Quốc cho phổ biến hình ảnh một oanh tạc cơ có khả năng chở bom nguyên tử bay gần Bãi Cạn Scarborough. Đây là một chuỗi những hành động mới nhất của Hoa Lục báo hiệu khả năng một cuộc chiến với Hoa Kỳ - Hoa Lục trên lãnh thổ Phi Luật Tân.” Và theo AP,Trung Quốc ra lệnh phong tỏa một vùng tại Biển Đông để tiến hành một cuộc tập trận ngay sau khi có phán quyết của tòa Hague.Thế nhưng trưởng phòng hành quân của Hải Quân Hoa Kỳ cho biết HKMH của Mỹ vẫn tiếp tục có mặt tại Biển Đông.

Sự kiện cho thấy Hoa Kỳ chỉ có ảnh hưởng lên một số quốc gia riêng lẻ như Việt Nam, Phi Luật Tân, Tân Gia Ba chứ không thể ảnh hưởng tới tổ chức ASEAN bởi ba lý do: Thứ nhất, mọi quyết định của ASEAN phải đạt đồng thuận 100%, một quốc gia không đồng ý là không thể có bất cứ quyết định gì. Thứ hai, do vừa là láng giềng khổng lồ, vừa có tiền, Hoa Lục đã “mua” được một số quốc gia như Thái Lan, Lào, Căm Bốt cho dù Ô. John Kerry đã nỗ lực vận động kêu gọi ASEAN đoàn kết để chống lại Trung Quốc. Thứ ba, lập trường “xìu xìu ển ển” của Mỹ tại Biển Đông khiến một số quốc gia Đông Nam Á không tin tưởng vào Mỹ. Bằng cớ vào ngày 25/7/2016, Ô. Obama đã gửi cố vấn tối cao về An Ninh Quốc Gia Susan Rice qua Bắc Kinh để gặp Ô. Tập Cận Bình. Trong buổi gặp gỡ, Bà Susan Rice nói, “Sự lệ thuộc lẫn nhau giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc có nghĩa là sự thành công của Trung Quốc cũng là quyền lợi của Hoa Kỳ và rằng hai quốc gia đã chứng tỏ hai bên có thể làm việc với nhau trên một số vấn đề lớn của toàn cầu chẳng hạn như sự biến đổi khí hậu.”

- VOA tiếng Việt ngày 19/7/2016: “Ngoại Trưởng Philippines cho hay chính phủ nước ông đã bác bỏ đề nghị của Trung Quốc để thảo luận về vụ tranh chấp lãnh thổ trong Biển Đông, bởi vì Bắc Kinh sẽ không cho phép phán quyết do Toà Trọng Tài đưa ra hồi tuần trước được coi như là căn bản cho các cuộc đàm phán.”

Đúng vậy, phán quyết của Tòa Hague phải là căn bản pháp lý cho mọi cuộc thương thảo nếu có với Bắc Kinh. Nếu Đường Lưỡi Bò đúng thì cả Biển Đông thuộc về Trung Quốc rồi thì còn bàn cãi gì nữa? Theo tôi nghĩ, tranh chấp Biển Đông chỉ có thể giải quyết dứt khoát một lần, nếu như Hoa Lục và các quốc gia như Việt Nam và Phi Luật Tân cùng nhờ tòa án quốc tế về luật biển phân định lằn ranh. Và điều kiện tiên quyết mà Việt Nam có thể ngồi chung với Trung Quốc để thảo luận là: Trung Quốc phải trả lại Hoàng Sa lẫn Gạc-Ma cho Việt Nam. Thương thảo với Trung Quốc mà không đặt vấn đề Hoàng Sa là chính thức từ bỏ chủ quyền của Việt Nam trên các hòn đảo này. Trước khi bàn tới “ba cái lẻ tẻ” hãy tập trung nỗ lực lấy lại Hoàng Sa trước -vấn đề trọng đại của đất nước. Ngày 26/7/2016, Ô. John Kerry cho biết Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ việc tái tục những cuộc thảo luận song phương giữa Hoa Lục và Phi Luật Tân và đã tới Manila. Tại đây ông tuyên bố, “Trung Quốc và Phi Luật Tân cần mở một trang sử mới và tiến hành những cuộc thương thảo về những khu vực tranh chấp ở Biển Đông.”

- AP ngày 20/7/2016: “Phó Tổng Thống Joe Biden nói chuyện với thủ tướng Úc Đại Lợi và một số nhà lãnh đạo khác vào ngày 19/7/2016 để tái khẳng định nỗ lực gia tăng sự hiện diện tại Châu Á Thái Bình Dương  và duy trì địa vị cường quốc Châu Á của Hoa Kỳ.” Sở dĩ ông phó phải đi “thuyết khách” vì sau khi có phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực về Biển Đông, Hoa Kỳ đã khuyên các quốc gia Đông Nam Á không nên có thái độ khiêu khích hoặc làm mạnh quá khiến Úc Châu lo ngại là Hoa Kỳ nhượng bộ hoặc thỏa hiệp với Hoa Lục tại Biển Đông.

- Reuters ngày 21/7/2016: “Năm tàu đánh cá dong buồm tiến tới hòn đảo duy nhất mà Đài Loan hiện đang chiếm giữ ở Biển Đông để bày tỏ thái độ phản đối phán quyết Hague nói rằng Ba Bình chỉ là bãi đá (rock) chứ không phải đảo cho nên quyền hạn đối với khu vực tài nguyên phong phú chung quanh bị giới hạn (trong vòng 12 hải lý). Trang trí bằng cờ Đài Loan, tàu mang theo trứng, mì gói, rời cảng ở miền Nam cho chuyến hải hành kéo dài một tuần lễ tới “Đảo” Ba Bình cách xa 1000 hải lý (1600km).”

Nhận Định:

Vào ngày 25/7/2016 theo tin AFP từ Vạn Tượng, “Các quốc gia Đông Nam Á vào ngày hôm nay đã né tránh trực tiếp chỉ trích Bắc Kinh là quốc gia đã tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông trong một bản tuyên bố nhạt nhẽo (diluted statement) sau những ngày bất đồng ý kiến - đã giúp cho siêu cường Trung Quốc một chiến thắng ngoại giao. Mười thành viên của ASEAN đã né tránh đề cập tới phán quyết của tòa án được Liên Hiệp Quốc hỗ trợ - bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc khiến Bắc Kinh phẫn nộ.”

Sự kiện cho thấy Hoa Kỳ chỉ có ảnh hưởng lên một số quốc gia riêng lẻ như Việt Nam, Phi Luật Tân, Tân Gia Ba chứ không thể ảnh hưởng tới tổ chức ASEAN bởi ba lý do: Thứ nhất, mọi quyết định của ASEAN phải đạt đồng thuận 100%, một quốc gia không đồng ý là không thể có bất cứ quyết định gì. Thứ hai, do vừa là láng giềng khổng lồ, vừa có tiền, Hoa Lục đã “mua” được một số quốc gia như Thái Lan, Lào, Căm Bốt cho dù Ô. John Kerry đã nỗ lực vận động kêu gọi ASEAN đoàn kết để chống lại Trung Quốc. Thứ ba, lập trường “xìu xìu ển ển” của Mỹ tại Biển Đông khiến một số quốc gia Đông Nam Á không tin tưởng vào Mỹ. Bằng cớ vào ngày 25/7/2016, Ô. Obama đã gửi cố vấn tối cao về An Ninh Quốc Gia Susan Rice qua Bắc Kinh để gặp Ô. Tập Cận Bình. Trong buổi gặp gỡ, Bà Susan Rice nói, “Sự lệ thuộc lẫn nhau giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc có nghĩa là sự thành công của Trung Quốc cũng là quyền lợi của Hoa Kỳ và rằng hai quốc gia đã chứng tỏ hai bên có thể làm việc với nhau trên một số vấn đề lớn của toàn cầu chẳng hạn như sự biến đổi khí hậu.” (Meeting Xi, Rice said the U.S. and China's interdependence meant that China's success was also in America's interest, and said the two nations have demonstrated that they can work together on major global issues such as climate change.) Thật lạ đời! Mình qua tận nơi chúc mừng sự thành công của Trung Quốc và coi sự thành công đó cũng là “lợi ích” của chính mình, mà lại đi “xúi” đàn em chống lại Trung Quốc thì cũng giống như ông tướng bỏ chạy rồi ra lệnh cho binh sĩ dưới quyền tử thủ. Chính vì thế mà khi Ô. Obama tuyên bố kế hoạch “Xoay Trục” năm 2012 tại Đối Thoại Sangri-La Tân Gia Ba nhưng sau đó “đánh trổng bỏ dùi”  khiến các nhà bình luận thế giới nói rằng Ô. Obama đã gửi đi một tín hiệu rất mù mờ (a mixed signal) không ai hiểu Mỹ muốn gì cả. Thực ra thì cũng dễ hiểu thôi. Hiện nay Hoa Kỳ đang ở vào thế “tiến thoái lưỡng nan”. Tiến thì phải đụng độ quân sự với Trung Quốc mà đụng độ với Trung Quốc cũng có nghĩa là hai bên cùng chết. Mà lùi thì mất hết. Mất Biển Đông trước, mất Á Châu sau và Hoa Kỳ lúc đó lui về thế thủ và không còn giữ được địa vị siêu cường nữa. Vì tính không ra cho nên Hoa Kỳ cứ “xìu xìu ển ển” là như vậy. Ngoài ra, theo Reuters ngày 28/7/2016, “Bộ Quốc Phòng Trung Quốc cho biết Nga và Hoa Lục sẽ tổ chức cuộc tập trận chung tại Biển Đông vào Tháng Chín và nói rằng những cuộc tập trận nhằm gia tăng sự hợp tác và không nhắm vào bất cứ quốc gia nào.” Đối với các nước nhỏ, khôn ngoan nhất là khoan động thủ, nhất mực cảnh giác và chờ xem tình hình diễn biến như thế nào.

Sự hung hăng bất chấp luật pháp quốc tế của Hoa Lục, việc hợp tác hải quân Nga-Hoa, thái độ dè dặt của Mỹ, sự không thống nhất trong nội bộ ASEAN làm cho tình hình Biển Đông đã phức tạp lại còn phức tạp hơn. Và có thể rồi đây Hoa Lục cũng vẫn tiếp tục theo đuổi con đường bành trướng lãnh thổ bởi vì: Một nước nhỏ mà không tuân thủ lập pháp quốc tế hoặc vi phạm luật pháp quốc tế thì sẽ bị các siêu cường “bẻ cổ” ngay. Nhưng siêu cường có “ngồi xổm” lên luật pháp quốc tế thì cũng “huề cả làng” rồi lâu “cứt trâu hóa bùn”, mọi việc đều êm xuôi, coi như không có chuyện gì xảy ra. Quy luật của thế giới Ta Bà này muôn đời vẫn là “Cá lớn nuốt cá bé”. Cho nên một số “cá bé” muốn không bị bắt nạt phải có bom nguyên tử là như vậy. Miền Nam trước đây có câu nói rất bình dân nhưng rất thâm thúy: “Xin đừng hỏi tại sao”.

Đào Văn Bình

(California ngày 31/7/2016)

Khai Dân Trí

Đào Văn Bình