Nhật Ký Biển Đông: Hòa Bình Cho Syria - Thực Tiễn hay Ước Mơ?

Nhật Ký Biển Đông: Hòa Bình Cho Syria - Thực Tiễn hay Ước Mơ?

Nhật Ký Biển Đông hai tuần cuối Tháng Mười Hai ghi nhận những chuyển biến quan trọng như sau:

Tình hình thế giới:

- Reuters (Doha) ngày 16/12/2015: “Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ tại Qatar cho biết Thổ sẽ thiết lập một căn cứ quân sự tại Qatar theo một thỏa thuận nhằm giúp họ chống lại ‘những kẻ thù chung’. 3000 lính Thổ sẽ đóng ở đây. Câu hỏi đặt ra là “những kẻ thù chung” đó là ai? Ba Tư hay còn ai nữa? Coi chừng lợi dụng vị trí trong NATO và được Mỹ cưng chiều, Thổ có thể biến thành một cường quốc khu vực với nhiều tham vọng chứ không phải là một thành viên “nhũn nhặn” trong NATO đâu.

The World Post ngày 18/12/2015 trong bài viết “Tống Tân Đế Quốc Ottaman ra khỏi NATO: Thổ là đồng minh nguy hiểm khi bắn rơi máy bay Nga” (Dump New Ottomans from NATO: Shoot Down of Russian Plane Shows Turkey to be Dangerous Ally đã có đoạn, “Hành động thiếu suy nghĩ của Thổ khi bắn rơi máy bay Nga không gây ra Đệ III Thế Chiến nhưng cho thấy lập trường của Ankara như thế nào. Thổ về phe IS và chống lại Tây Phương. Lý do để Thổ ở trong NATO và được sự bảo đảm về an ninh của Mỹ đã qua. Hành động thiếu trách nhiệm của Thổ khiến Thổ không thể là đồng minh của Hoa Kỳ.”(Turkey's rash decision to shoot down a Russian plane for violating its airspace hasn't triggered World War III. But Ankara demonstrated where it stands. With the Islamic State and against the West. The justification for Turkey's membership in NATO and America's defense guarantee for Ankara long ago passed. Turkey's irresponsible action proves that it is no U.S. ally.)

Ngoài ra, liên minh Ả Rập gồm 34 quốc gia theo hệ phái Sunni mới thành lập do Mỹ “bật đèn xanh”, nói là chống khủng bố, coi chừng có thể biến thành một liên minh Ả Rập toàn cầu chống Tây Phương ... lúc đó sẽ là thảm họa cho Mỹ và Âu Châu. Coi chừng “Phù thủy lụy âm binh” (*) hay “Mưu cao thì họa càng cao” đó nghe. Hiện đã có một số quốc gia lo ngại và bàn tán về liên minh này.

- Sputnik News ngày 17/12/2015: “Washington thừa nhận rằng can thiệp vào Libya nhưng không thành lập được chính phủ hợp pháp trong cả nước sau khi lật đổ Muammar Gaddafi là sai lầm. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tuyên bố điều đó khi trả lời phỏng vấn nhà báo Sergey Brilev, BTV chương trình “Thời sự thứ Bảy”.

- AFP (Moscow) ngày 17/12/2015: “Tổng Thống Putin mô tả ứng cử viên tổng thống Donald Trump như là “một người tài năng, xuất chúng và hoan nghênh lập trường của ông đối với Nga. Còn giá trị như thế nào thì còn tùy cử tri Mỹ”. Trong khi đó Tướng Anh David Cameron lại coi những lời tuyên bố của Ô. Trump là chia rẽ, ngu xuẩn và sai lầm.”

Theo tôi, lời tuyên bố của Ô. Cameron mới là sai lầm. Mình là lãnh đạo một đất nước không nên can dự vào chuyện nội bộ của nước khác, nhất là Hoa Kỳ đang là “xếp” của mình. Về mặt thực tiễn ngoại giao, sau cuộc bầu cử, mọi quốc gia trên thế giới sẽ phải làm việc với ông tổng thống Mỹ mới - dù tốt hay xấu, dù thích hay không thích. Nếu Ô. Trump đắc cử tổng thống thì sao? Chắc chắn Ô. Cameron phải từ chức hoặc Đảng Bảo Thủ Anh sẽ phải truất phế ông để bầu một thủ tướng mới ... thì lúc đó mới có thể nói chuyện với Tổng Thống Donald Trump. Theo dõi hành động của Ô. Cameron từ lúc ông làm thủ tướng tới giờ, tôi nhận thấy Ô. Cameron chẳng khác nào  “ngựa non háu đá”. Tôi còn nhớ sau vụ Charlie Hebdo, Giáo Hoàng Francis nói rằng tự do ngôn luận phải có giới hạn thì ông đốp chát và phê phán lại ngay. Theo tôi, mình là nguyên thủ của một quốc gia không nên làm thế. Chuyện này nên để báo chí và các nhà bình luận làm. Ông “kê tủ đứng” vào miệng giáo hoàng như vậy thì làm sao có thể hợp tác với Vatican trong những vấn đề quốc tế sau này?

Chuyện cung đình, ngàn đời bao giờ cũng thế. Tể tướng, nguyên soái, tướng quân ở xa không uy quyền bằng hoạn quan, thái giám, quân sư và có khi là ái phi kề cận bên vua. Nhiều khi các ông bộ trưởng muốn kế hoạch của mình được tổng thống OK cũng phải “thông qua” tức “biết điều” với các ông bà cố vấn. Hiện nay người lãnh đạo thứ nhì nước Mỹ chính là Bà Susan Rice - Cố Vấn An Ninh Quốc Gia của Tổng Thống Obama, tín cẩn và uy quyền tương đương với Kissinger thời Nixon. Mọi chiến lược ngoại giao toàn cầu của Mỹ đều do bà này quyết định. Bà kề cận và theo sát Ô. Obama trong tất cả các cuộc họp thượng đỉnh- từ NATO, ASEAN, Phi Châu, Trung Đông, LHQ tới cuộc họp với Tổng Thống Putin. Ai nói đàn bà là “phái yếu” phải coi lại đó nghe. Đàn bà vừa có sắc đẹp lại vừa có uy quyền nữa thì mình chỉ có nước “chào thua”. Đụng vào thì “từ chết tới bị thương”. Ông Obama đã thay ba bộ trưởng quốc phòng: Từ Robert Gates, Leon Panetta tới Chuck Hagel. Không biết Ô. Ashton Carter chịu đựng được bao lâu?

Nước Anh bây giờ chẳng là gì cả trên chính trường quốc tế mà chỉ “dựa hơi” Mỹ, nay lại khúm núm với Trung Quốc chứ không còn là đế quốc khổng lồ như xưa. Không có gì nịnh bợ và lố bịch cho bằng khi Ô. Cameron nói rằng ông và ông Obama coi nhau thân thiết như anh em. Mình là lãnh đạo một đất nước, dù là nước yếu, nhưng không thể là “anh em” với ai cả. Nếu có thân thiết thì chỉ là đồng minh chứ không thể là anh em. Nếu là “anh em” thì ai là anh, ai là em? Chắc chắn Ô. Obama phải là anh rồi. Vậy ông Cameron là em sao? Thật đáng buốn cho nước Anh có một thủ tướng như Ô. Cameron.

- BBC News ngày 17/12/2015: “Tối thiểu 5,870 người đã chết kể từ Tháng Ba khi liên minh do Saudi Arabia chỉ huy tiến hành cuộc chiến để khôi phục chính quyền Yemen hầu tiêu diệt nhóm nổi dậy Houthis và đồng minh. Theo ước lượng của Liên Hiệp Quốc, 60% dân sự thương vong từ khi khởi đầu cuộc chiến là do các cuộc không kích của liên minh này.”

- AP (Moscow) ngày 17/12/2015: “Nga sẵn sàng cải thiện bang giao với Hoa Kỳ và làm việc với bất cứ tân tổng thống sắp tới. Tổng Thống Putin nói rằng cuộc nói chuyện với Ngoại Trường John Kerry mới đây cho thấy Hoa Thỉnh Đốn sẵn sàng tiến tới để giải quyết những vấn đề cần phải thông qua nỗ lực chung.”

Theo tôi, nếu Ô. Trump đắc cử, chính sách của Hoa Kỳ đối với Nga sẽ thay đổi. Còn nếu Bà Hillary Clinton đắc cử thì chinh sách đó vẫn giữ nguyên. Trong suốt thời gian làm bộ trưởng ngoại giao, Bà Clinton chủ trương kiềm chế Nga, hòa dịu với Trung Quốc và thậm chí muốn lật đổ Ô. Putin. Bà Clinton không phải là người sâu sắc về chính sách đối ngoại, hành động theo cảm tính thương-ghét nhiều hơn và thường có những phát ngôn gây tranh cãi. Hiện bà đang bị các ứng viên Đảng Cộng Hoa công kích vì bà tuyên bố, “Ông ta đang trở thành người tuyển mộ tốt nhất cho ISIS. Họ đang trưng cho mọi người thấy những đoạn băng mà Donald Trump nhục mạ Hồi Giáo và người Hồi Giáo để tuyển mộ thêm quân cho thánh chiến cực đoan.” (He is becoming ISIS’ best recruiter,” Clinton said. “They are going to people showing videos of Donald Trump insulting Islam and Muslims in order to recruit more radical jihadists.) Tôi đồng ý rằng những lời tuyên bố và đề nghị của Ô. Trump là cực đoan có thể gây chia rẽ tôn giáo tại Hoa Kỳ và bất bình cho các nước Hồi Giáo ôn hòa khác trên thế giới. Nhưng nếu bảo Ô. Trump trở thành người tuyển mộ cho ISIS là chụp mũ và vu khống vì hiện giờ chưa thấy một đoạn băng nào như vậy từ ISIS.

- Bloomberg News ngày 17/12/2015: “Công Ty Hàng Không China Shouthern Airlines chuyên chở hành khách lớn nhất đã đặt hàng 110 máy bay dân sự trị giá khoảng 10 tỉ đô-la với hãng Boeing làm tăng thêm số lượng máy bay đã có sẵn khiến công ty trở thành thị trường chuyên chở hành khách lớn nhất thế giới trong 20 năm tới.”

- YahooNews ngày 18/12/2015: Trong một cuộc phỏng vấn mới đây Ô. Chuck Hagel- cựu bộ trưởng quốc phòng cho biết một số người trong Tòa Bạch Ốc muốn hủy diệt “destroy” ông. Dù không chỉ đích danh nhưng mọi người biết ông muốn ám chỉ Bà Susan Rice- cố vấn an ninh củaTổng Thống Obama. “

Chuyện cung đình, ngàn đời bao giờ cũng thế. Tể tướng, nguyên soái, tướng quân ở xa không uy quyền bằng hoạn quan, thái giám, quân sư và có khi là ái phi kề cận bên vua. Nhiều khi các ông bộ trưởng muốn kế hoạch của mình được tổng thống OK cũng phải “thông qua” tức “biết điều” với các ông bà cố vấn. Hiện nay người lãnh đạo thứ nhì nước Mỹ chính là Bà Susan Rice -Cố Vấn An Ninh Quốc Gia của Tổng Thống Obama, tín cẩn và uy quyền tương đương với Kissinger thời Nixon. Mọi chiến lược ngoại giao toàn cầu của Mỹ đều do bà này quyết định. Bà kề cận và theo sát Ô. Obama trong tất cả các cuộc họp thượng đỉnh- từ NATO, ASEAN, Phi Châu, Trung Đông, LHQ tới cuộc họp với Tổng Thống Putin. Ai nói đàn bà là “phái yếu” phải coi lại đó nghe. Đàn bà vừa có sắc đẹp lại vừa có uy quyền nữa thì mình chỉ có nước “chào thua”. Đụng vào thì “từ chết tới bị thương”. Ông Obama đã thay ba bộ trưởng quốc phòng: Từ Robert Gates, Leon Panetta tới Chuck Hagel. Không biết Ô. Ashton Carter chịu đựng được bao lâu?

- Reuters (Afghanistan) ngày 18/12/2015: “Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Ashton Carter đã cảnh báo về nguy cơ Nhà Nước Hồi Giáo tại A Phú Hãn trong chuyến viếng thăm bất ngờ sau khi Ngũ Giác Đài đưa ra một hình ảnh nghiêm trọng về an ninh của xứ sở này.Theo Fiscal Times, ” Báo cáo mới nhất cho biết Hoa Kỳ đã đổ vào đây 17 tỉ đô-la của người thọ thuế cho những dự án không bao giờ tiến hành hoặc thất bại hoàn toàn vì bất lực, hoặc thiếu tu bổ/bảo trì trong một đất nước tan nát vì chiến tranh.”

- Huffington Post ngày 18/12/2015: Trong bài báo, “Các nhóm Vô Thần và Đạo Thờ Quỷ Satan trỗi dậy bên cạnh tượng Chúa Hài Đồng năm nay” (Atheists And Satanists Are All Up In Your Nativity Scenes This Year) cho biết khắp nơi trên nước Mỹ các nhóm Vô Thần và Đạo Satan đã đồng loạt kiện ra trước tòa để không cho hình ảnh Chúa Hài Đồng được trưng bày ở đất công và cũng đòi dựng biểu tượng của Đạo Satan, Gay Pride Flag, con rắn quấn trên thập tự giá (a snake on a cross) v.v..bên cạnh những hình ảnh về Noel. Điều mà họ nại ra vẫn là “vi phạm nguyên tắc tách biệt giữa tôn giáo và quốc gia”  (violate the separation of church and state)

- AFP ngày 18/12/2015: “Các nước thành viên của Liên Hiệp Âu Châu quyết định gia hạn cấm vận Nga thêm sáu tháng do Nga can dự vào cuộc khủng hoảng Ukraina.” Thế nhưng theo tạp chí Forbes ngày 23/12/2015, Bà Merkel- thủ tướng Đức, phớt lờ lệnh cấm này.

- CNN ngày 18/12/2015: “Khi Joe Scarborough hỏi về việc Ô. Putin bị nghi ngờ giết hại báo chí và đối thủ chính trị, ông Trump nói rằng đất nước chúng ta cũng có đầy rẫy những vụ giết hại, Joe thấy đó. Có rất nhiều chuyện điên rồ trên thế giới ngày hôm nay, quá nhiều vụ giết nhau, quá nhiều điên khùng. Ô. Putin ít ra cũng điều hành đất nước như một lãnh đạo, không giống như đất nước chúng ta.“ (He's running his country and at least he's a leader, unlike what we have in this country," Trump said when asked by "Morning Joe" Republican host Joe Scarborough about Putin's alleged killing of journalists and political opponents. "I think our country does plenty of killing also, Joe, so you know. There's a lot of stupidity going on in the world right now, a lot of killing, a lot of stupidity," he said.).

Khi Ô. Trump nói điều này tức ông ám chỉ Ô. Obama chẳng có khả năng lãnh đạo gì cả mà chỉ “rách đâu vá đó”. Tôi còn nhớ trong kỳ tranh cử lần đầu, ứng cử viên Obama mới ra, chưa ai biết thành tích thế nào, ngoại trừ phục vụ cộng đồng như quét rác, nấu ăn cho người vô gia cư, đi xóa các chữ vẽ bậy trên tường…thế mà báo chí đã ví ông như Abraham Lincoln. Còn khi thăm dò về khả năng điều hành kinh tế giữa Ô. McCain và Ô. Obama thì kết quả cho biết Ô. Obama hơn điểm dù Ô. McCain làm thượng nghị sĩ lúc Ô. Obama còn là sinh viên. Thế mới hay truyền thông Mỹ có thể dựng bất kỳ ai làm tổng thống Hoa Kỳ cũng được.

- Business Insider ngày 19/12/2015: “Hơn hai mươi trường công lập tại Virginia phải đóng cửa vì một bài tập ở nhà (home work) trong đó yêu cầu các em vẽ lại/tập viết đúng như vậy một dòng chữ Ả Rập ngoằn ngoèo nhưng dịch ra có nghĩa là “ Không có Thượng Đế gì cả mà chỉ có Đấng Allah và Mohammed là thiên sứ của Allah” (There is no god but Allah, and Mohammed is the messenger of Allah) khiến gây phẫn nộ cho phụ huynh. Còn  Bộ Giáo Dục Tiểu Bang sau khi xem xét bài làm này cho rằng nó không vi phạm quyền tự do tín ngưỡng của học sinh mà chỉ dạy cho học sinh biết một vài chữ viết tay phức tạp, rắc rối hoặc khéo léo như thế nào.” Tình hình nước Mỹ hiện nay vô cùng phức tạp và nhạy cảm/dễ đụng chạm. Theo tin tức của AP hầu hết các nhà thờ Thiên Chúa Giáo và Tin Lành tại Hoa Kỳ đều lo lắng và đã tính đến chuyện thuê mướn cảnh sát để bảo vệ an ninh vì tinh thần bài Hồi Giáo đã đưa tới những vụ phóng hỏa và phá phách.”

- AFP (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 20/12/2015: “200 thành viên của tổ chức vũ trang Kurdistan Workers' Party (PKK) đã bị giết trong cuộc hành quân quy mô của Thổ chống lại lực lượng này trong năm ngày qua tại Thị Trấn Cizre và Silopi thuộc Tỉnh Sirnak và Diyarbakir - vùng đông nam biên giới với Iraq và Syria . 10,000 binh sĩ Thổ hộ tống bởi thiết giáp đã tham gia cuộc tổng tấn công này.” Thổ Nhĩ Kỳ, Hoa Kỳ và Liên Hiệp Âu Châu gọi nhóm này là “quân khủng bố”, thực chất đó là nhóm ly khai đòi độc lập của sắc tộc người Kurd. Cuộc xung đột cho đến nay đã khiến 40,000 người chết và gây bất ổn trong nội bộ chính trị của Thổ, nhưng Mỹ không lên tiếng vì Thổ Nhĩ Kỳ là đồng minh chí cốt của Mỹ.

- AFP ngày 20/12/2015: “Sau cuộc bầu cử, với sự lớn mạnh của các đảng Ciudadanos và Podemos, Tây Ban Nha chính thức giã từ chế độ lưỡng đảng- đó là sự thống trị của Đảng Thân Dân (Popular Party) và Đảng Xã Hội (Socialist Party) thay nhau lãnh đạo đất nước hơn 30 năm.” Âu cũng là lẽ biến thiên của Tạo Hóa. Trước những vấn đề lớn của đất nước mà lưỡng đảng không giải quyết được thì đa đảng, chục đảng ra đời.

- AP (A Phú Hãn) ngày 21/1/2/2015: “Sáu binh sĩ Hoa Kỳ chết và ba bị thương trong một cuộc đánh bom tự sát gần phi trường quân sự lớn nhất Bagram do Mỹ điều hành. Taliban xác nhận họ thực hiện vụ đánh bom này. Hiện Taliban đang kiểm soát khoảng 65% vùng Helmand- trung tâm thuốc phiện.” Theo Reuters cùng ngày, “Ba hỏa tiễn sau đó vài giờ đã bắn vào làm rung chuyển khu vực ngoại giao và cơ sở chính quyền ở Thủ Đô Kabul.”

- Reuters ngày 22/12/2015: “Theo phát ngôn viên quân sự của đơn vị chống khủng bố, quân đội Iraq đã tràn vào trung  tâm của Ramadi trong một nỗ lực đẩy lui lực lượng IS khỏi căn cứ địa mà họ chiếm giữ từ Tháng Năm.” Ngày 27/12/2015, chính phủ Iraq chính thức loan tin chiến thắng.

- Reuters ngày 23/12/2015: “United Launch Alliance - một công ty hợp tác giữa Lockheed và Boeing nói rằng họ sẽ đặt mua 20 động cơ hỏa tiễn RD-180 của Nga, đứng đầu 29 động cơ hỏa tiễn đã đặt mua trước khi Nga tiến vào Crimea năm ngoái.”

Theo AP ngày 18/12/2015, khoảng 20 bộ trưởng ngoại giao các quốc gia đã phải đối đầu với những vấn đề khó khăn nhất để có thể chấm dứt cuộc nội chiến ở Syria, như chọn lựa xem nhóm nào sẽ đại diện cho phe ly khai tham dự cuộc hòa đàm vào năm tới và nhóm nào bị coi là khủng bố. Số phận của Tổng Thống Assad vẫn là vấn đề thách đố nhất. Nhóm phiến quân mạnh nhất cho rằng thời biểu ngày 1/1/2016 phải hoàn tất là quá tham vọng. Theo Bloomberg News 19/12/2015 , Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã thông qua nghị quyết đề nghị Tổng Thư Ký Liên Quốc Ban Ki-moon triệu tập các đại diện của chính phủ Syria và phe đối lập để mau chóng tổ chức các cuộc đàm phán chính thức về tiến trình chuyển tiếp chính trị dự trù vào 25/1/2016.Trong vòng một tháng phải báo cáo về những giải pháp giám sát lệnh ngừng bắn trên phạm vi cả nước, mở hành lang không hạn chế cho các hoạt động hỗ trợ nhân đạo; trong vòng sáu tháng phải thiết lập nền quản trị toàn diện, không giáo phái và thiết lập lịch trình xây dựng dự thảo hiến pháp mới và tổ chức bầu cử tự do, công bằng trong vòng 18 tháng dưới sự giám sát của Liên Hiệp Quốc.

- Newsweek ngày 26/12/2015” Theo các giới chức Mỹ, Nga đang phát triển tàu ngầm không người lái có thể mang đầu đạn hạt nhân hay bom bẩn (phá hoại hệ thống điện tử) tại vùng duyên hải Hoa Kỳ. Các giới chức Nga đã xác nhận một chương trình như vậy mà Ngũ Giác Đài gọi là Kanyon sau khi hình ảnh trên một tài liệu chi tiết được trình chiếu trên đài truyền hình của chính phủ.”

- AFP (Beirut) ngày 27/11/2015: “Naji Jerf - một nhà hoạt động và làm phim người Syria, có khuynh hướng chống lại Nhà Nước Hồi Giáo, tác giả của những phim tài liệu có tên Raqa is Being Slaughtered Silently đã bị ám sát tại Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày hôm nay.”

Tình hình Biển Đông:

- Reuters (Xuân Mai,Việt Nam) ngày 17/12/2015: “Việt Nam kiên quyết chuẩn bị cho cuộc xung đột với Trung Quốc khi gia tăng nỗ lực hiện đại hóa quân đội trong một thập niên, xây dựng một sức mạnh quân sự lớn nhất kể từ cao điểm của Chiến Tranh Việt Nam. Triển khai Sư Đoàn 308 tinh nhuệ để bảo vệ biên giới phía bắc…Ấn Độ và Nga đang là nguồn cung cấp những vũ khí tối tân, huấn luyện và hợp tác tình báo. Hà Nội cũng còn liên kết với Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc Châu và đồng minh Phi Luật Tân kể cả Âu Châu và Do Thái. Theo Ô. Carl Thayer, nếu nổ ra chiến tranh, Việt Nam có thể tấn công các tàu chở hàng và chở dầu của Trung Quốc ở Biển Đông. Hiện nay tàu ngầm Hố Đen Kilo thứ năm mua của Nga đang lên đường về Việt Nam.”

- Reuters ngày 17/12/2015: “Quân đội Trung Quốc thực hiện cuộc tập trận giả trên Biển Đông với chiến hạm, tàu ngầm và phi cơ chiến đấu giả bộ tấn công tàu bằng hỏa tiễn hành trình. Trước đó Tư Lệnh Thái Bình Dương của Mỹ đã báo động về một cuộc chạy đua vũ trang trong khu vực.”

- AP ngày 19/12/2015: “Bộ Quốc Phòng Trung Quốc lên án Hoa Kỳ đã khiêu khích quân sự nghiêm trọng bằng cách đưa pháo đài bay B-52 vào không phận đảo nhân tạo do Hoa Lục kiểm soát ở Biển Đông và sẽ làm những gì cần thiết để bảo vệ lãnh thổ của mình.” Còn Hoa Kỳ thì đấu dịu khi phát ngôn viên Bộ Quốc Phòng nói rằng máy bay Mỹ không có ý định bay vào đó. Có lẽ viên phi công này lạc đường (the mission may have strayed off course). Tại sao Hoa Kỳ không nói rằng, “Đảo xây dựng trái với  Công Ước Luật Biển cho nên không phận của nó bất hợp pháp, phi cơ của bất kỳ quốc gia nào cũng có quyền bay vào đây” để cho xứng đáng với địa vị siêu cường lãnh đạo thế giới. Ô. Ashton Carter ơi, sao ông “yếu” quá vậy? Ngày 21/12/2015, Reuters cho biết Ô.Vương Nghị đã gọi điện thoại cho Ô. John Kerr yêu cầu Hoa Kỳ phải tôn trọng những lợi ích cốt lõi/ quyền lợi sinh tử của Trung Quốc và chấm dứt những chuyến bay tuần thám gần các đảo nhân tạo của Hoa Lục.

- Reuters ngày 19/12/201: Trong bài viết nhan đề, “Bên Trong Việc Hiện Đại Hóa Quân Sự Việt Nam” (Factbox: Inside Vietnam's military modernization), sau khi điểm qua các máy bay, tàu ngầm, tầu chiến, hỏa tiễn phòng không và hỏa tiễn phòng thủ bờ biển Greg Torode  nói rằng, “Các chuyên gia về an ninh nước ngoài cho rằng Trung Quốc có thể phải trả giá đắt nếu đưa hải quân vào phạm vi từ 200-300 hải lý của Việt Nam- một sức mạnh mà Việt Nam không có trước đây mười năm.” Greg Torode cho biết thêm, Việt Nam hiện đang thương thảo để mua phi cơ chiến đấu, tầu tuần tra, máy bay không người lái từ Âu Châu và Hoa Kỳ và hỏa tiễn siêu âm diệt hạm BrahMos tối tân nhất thế giới do Ấn Độ và Nga hợp tác chế tạo.

- The Washington Free Beacon ngày 21/12/2015 cho biết: “ Trung Quốc vừa thử nghiệm hỏa tiễn tầm xa Đông Phong -41 mà dàn phóng chạy trên đường xe lửa, có khả năng bắn tới lãnh thổ Hoa Kỳ.

Tình hình Syria:

- AP (Beirut) ngày 16/12/2015: “Quân chính phủ và dân quân ủng hộ chính phủ đã chiếm được Noba- một ngọn đồi chiến lược, nhích gần tới căn cứ địa của phiến quân tại vùng duyên hải Tỉnh Latakia. Chiếm được ngọn núi này giúp giảm thiểu đe dọa vùng lãnh địa an toàn của Tổng Thống Assad.”

- AP (Hoa Thịnh Đốn) ngày 16/12/2015: “Hoa Kỳ rút 12 máy bay ra khỏi căn cứ không quân Thổ Nhĩ Kỳ chỉ một tháng sau khi được triển khai tới đây để giúp Thổ bảo vệ không phận và tiến hành không kích chống lại lực lượng IS tại Syria và Iraq.”

- AFP ngày 18/12/2015: “Phát ngôn viên quân sự của Hoa Kỳ tại Baghdad phủ nhận việc Nga triển khai hệ thống hỏa tiễn địa-không /đất đối không S-300 đã làm cản trở việc oanh kích Nhà Nước Hồi Giáo. Một vài hãng thông tin nói rằng các hệ thống phòng không này đã theo dõi các máy bay của Mỹ và liên quân.”

- Sputnik News ngày 18/12/2015: “30 binh sĩ thuộc Lữ Đoàn 55 của quân đội Iraq đã thiệt mạng và còn 20 người khác bị thương sau cuộc không kích của máy bay Mỹ vào thành phố En Naimiyya ở tỉnh Fallujah". Đó là tuyên bố của nghị sĩ Al-Zamlyu.” Ngày 19/12/2015, theo Reuters,  Bộ Trưởng Ashton Carter cho biết cuộc không kích nhầm này là do lỗi của cả hai phía.”

- AP (Hoa Thịnh Đốn) ngày 18/12/2015: “Trong một cuộc điện đàm, Tổng Thống Obama đã thúc giục tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ chấm dứt căng thẳng giữa hai quốc gia hợp tác của Hoa Kỳ. Ô. Obama yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ rút quân khỏi một trại huấn luyện và tôn trọng sự toàn vẹn lãnh thổ của Iraq- một quốc gia có chủ quyền.”  Theo AP ngày 30/12/2015, “Iraq nhắc lại yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ phải rút quân khỏi vùng Bashiqa ở phía bắc là doanh trại mà Thổ dùng để huấn luyện các chiến binh Sunni chống lại Nhà Nước Hồi Giáo và cánh báo sẽ có hành động quân sự nếu binh sĩ Thổ còn ở đó.”

Tôi hoàn toàn đồng ý với nhận định của Ô. Ryan Crocker. Chỉ khi nào Mỹ tiến hành cuộc chiến tranh kiểu Iraq hoặc Lybia, thành lập Vùng Cấm Bay, dùng phi cơ và hỏa tiễn hành trình không kích, bắn phá tất cả các cơ sở quân sự, phi trường, nơi đóng quân, kể cả dinh tổng thống Syria. Và khi quân chính phủ Syria tan vỡ, hoặc Ô. Assad chết thì phiến quân, không phải một nhóm - mà 40 nhóm cộng thêm với lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo sẽ cùng tiến về Thủ Đô Damascus. Cuộc chiến đẫm máu tiếp theo sẽ là giữa 40 nhóm phiến quân với nhau và với Nhà Nước Hồi Giáo. Chứ còn Ô. Assad với sự hỗ trợ của Nga mở rộng vòng đai an toàn, tái chiếm lãnh thổ thì…cuộc hòa đàm chỉ là chiến thuật tranh thủ chính nghĩa, kéo dài vài ba năm cũng chưa đi đến đâu chứ không phải sáu tháng như mong đợi. Quân LHQ, giám sát LHQ nào dám vào Syria vào lúc này trong lúc bom đạn tơi bời, đánh bom tự sát bất cứ lúc nào. Liệu LHQ có dám đến vùng của Nhà Nước Hồi Giáo để “giám sát” ngưng bắn không?  Biết đâu lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo lợi dụng cuộc ngưng bắn để tấn công tiêu diệt cả hai phe chính phủ lẫn phiến quân không biết chừng?

Hiện nay Thổ Nhĩ Kỳ đang gặp rắc rối với Nga, Iraq, Syria, Ba Tư, phong trào đòi độc lập của người Kurd và âm thầm trong nội bộ của NATO và Hoa Kỳ. Tin mới nhất cho biết Nga yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ phiến quân đã giết chết viên phi công Nga khi ông này nhảy dù ra ngoài. Một vị tướng không quân Mỹ hồi hưu nói rằng bắn vào phi công nhảy dù thoát nạn là tội phạm chiến tranh.

- AP (Moscow) ngày 23/12/2015:”Bộ Trưởng Ngoại Giao Nga Sergi Lavrov tiếp Ô. Selahattin Demirtas lãnh tụ Đảng Dân Chủ Nhân Dân Thổ ủng hộ sắc tộc Kurd để thảo luận về cuộc khủng hoảng Syria và Moscow có khả năng ủng hộ nhóm sắc tộc Kurd chống lại Nhà Nước Hồi Giáo. Ankara chỉ trích chuyên đi này và cẩn trọng theo dõi liệu Nga có tăng cường mối liên hệ với những phe phái người Kurd không.”

Đây là đòn hiểm chơi lại Thổ Nhĩ Kỳ. Nga lấy cớ chống khủng bố để ủng hộ nhóm Kurd đòi ly khai thì Thổ sẽ mệt cầm canh và chiến tranh Thổ-Kurd có nguy cơ lan rộng. Coi chừng tình hình Thổ cũng sẽ rối beng như Syria khi Ô. Lavrov nói rằng, “Nga sẵn sàng hợp tác tích cực với những lực lượng diện địa đang chống lại mối đe dọa .” Cái trớ trêu ở đây là Mỹ sợ mất lòng Thổ cho nên không hỗ trợ lực lượng người Kurd, dù cuộc tranh đấu của họ đầy chính nghĩa. Nay Thổ bắn rơi máy bay Nga làm Nga tức giận và hỗ trợ cho người Kurd – vừa chống ISIS hữu hiệu, vừa có khả  năng thành lập một vùng tự trị riêng tức chia cắt lãnh thổ. Theo Reuters ngày 27/12/2015, các nhóm người Kurd tại đông nam Thổ Nhĩ Kỳ đã kêu  gọi tự trị giữa lúc giao tranh ác liệt đang diễn ra. Đúng là “Sai một li, đi một dặm”. Làm lãnh đạo mà thiếu suy tính sẽ gây thảm họa cho đất nước. Ngày 28/12/2015, The World Post trong bài viết, “Thực Tế Của Ngươi Kurd”  (The Reality of Kurdistan) Philip Seib nói rằng, “Công nhận nền độc lập của người Kurd là thực hiện một trách nhiệm tinh thần cho một dân tộc đã chịu đau khổ quá lâu và chiến đấu chống lại IS rất quyết liệt.” (Recognizing an independent Kurdistan would fulfill a moral obligation  to people who have suffered so long and fought so hard.)

- AFP ngày 25/12/2015: “Theo Justin Welby- lãnh đạo giáo phái Anglican Anh Quốc thì Thiên Chúa Giáo đang có nguy cơ bị loại trừ (elimination) khỏi Trung Đông bởi Nhà Nước Hồi Giáo mà giáo phái này gọi là một sự tái sinh hiện nay của vị vua độc tài Herod trong thánh kinh.” Trong khi đó theo AP ngày 18/11/2015,

“Tổng Thống Assad và vợ viếng thăm một nhà thờ Thiên Chúa Giáo ở Thủ Đô Damascus, tham gia buổi chuẩn bị cho Lễ Noel - một sự xuất hiện trước công chúng rất hiếm hoi.”

- Washington Post ngày 30/12/2015: “Bộ Quốc Phòng Nga cho hay họ đã tiêu diệt một vài thủ lĩnh Nhà Nước Hồi Giáo tại căn cứ địa Raqqa, Syria. “ Theo đánh giá của Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ, cuộc can thiệp quân sự của Nga vào Syria vừa hữu hiệu vừa ít tốn kém cho nên Nga có thể chịu đựng được lâu dài.

- Reuters ngày 31/12/2015: “Quân đội Syria và chí nguyện quân đã mở cuộc tấn công vào Cao Nguyên Golan -biên giới với Do Thái vào ngày hôm nay mà phe phiến quân gọi là cuộc tấn công lớn để giành lại phần đất bị mất cách đây ba năm.”

Theo AP ngày 18/12/2015, khoảng 20 bộ trưởng ngoại giao các quốc gia đã phải đối đầu với những vấn đề khó khăn nhất để có thể chấm dứt cuộc nội chiến ở Syria, như chọn lựa xem nhóm nào sẽ đại diện cho phe ly khai tham dự cuộc hòa đàm vào năm tới và nhóm nào bị coi là khủng bố. Số phận của Tổng Thống Assad vẫn là vấn đề thách đố nhất. Nhóm phiến quân mạnh nhất cho rằng thời biểu ngày 1/1/2016 phải hoàn tất là quá tham vọng. Theo Bloomberg News 19/12/2015 , Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã thông qua nghị quyết đề nghị Tổng Thư Ký Liên Quốc Ban Ki-moon triệu tập các đại diện của chính phủ Syria và phe đối lập để mau chóng tổ chức các cuộc đàm phán chính thức về tiến trình chuyển tiếp chính trị dự trù vào 25/1/2016.Trong vòng một tháng phải báo cáo về những giải pháp giám sát lệnh ngừng bắn trên phạm vi cả nước, mở hành lang không hạn chế cho các hoạt động hỗ trợ nhân đạo; trong vòng sáu tháng phải thiết lập nền quản trị toàn diện, không giáo phái và thiết lập lịch trình xây dựng dự thảo hiến pháp mới và tổ chức bầu cử tự do, công bằng trong vòng 18 tháng dưới sự giám sát của Liên Hiệp Quốc.

Nghị quyết đặt ra rất nhiều vấn đề nan giái:

- Nghị quyết không nói việc Ô. Assad đi hay ở, do đó Ô. Assad vẫn có mặt trong tiến trình chuyển tiếp và có thể ra ứng cử tùy theo quy định của hiến pháp mới. Nếu vậy, Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ có đồng ý không?

- Trong 40 nhóm phiến quân, nhóm  nào được gọi là “ôn hòa” để được LHQ chọn trong cuộc đàm phán với chính phủ Syria?

- Các nhóm bị loại có tuân thủ nghị quyết không? Nếu không thì Mỹ và Đồng Minh cũng như Nga phải làm gì?

- Ai giữ vai trò chuyển tiếp chính trị, tức ai tạm thời cai trị đất nước Syria? Một chính phủ liên hiệp chăng? Ai cầm đầu chính phủ liên hiệp đó? Ô. Assad hay thủ lĩnh của phe nổi dậy?

- Hiến pháp mới do ai thảo? Do Mỹ, Nga hay Liên Hiệp Quốc hay do hai phe chính phủ và phiến quân thào? Và có cần trưng cầu dân ý không? Nếu không trưng cầu dân ý thì hiến pháp đó có giá trị không?

- Trong thời gian đàm phán, các nhóm phiến quân có bị giải giới không? Theo tin tức mới nhất, đại diện thường trực của Syria tại Liên Hiệp Quốc là Bashar Jaafari tuyên bố vì hòa giải dân tộc, quân đội chính phủ sẵn sàng ngừng bắn. Đổi lại, Damascus yêu cầu các đối thủ hạ vũ khí..” Thế nhưng yêu cầu này chỉ là ảo vọng. Tin tức ngày 26/12/2015 cho biết một cuộc chạm súng dữ dội giữa quân chính phủ và phe phiến quân nằm ở phía bắc Aleppo với số thương vong rất cao của cả hai bên.

- Nga có còn không kích vào lực lượng phiến quân nữa không? Tin tức ngày 20/12/2015 cho biết, dưới sự hỗ trợ của các cuộc không kích và lực lượng đồng minh, quân đội nước này đã giành quyền kiểm soát thị trấn Khan Tuman, một trong những căn cứ địa chính của phiến quân miền bắc Tỉnh Aleppo gần sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ mà AFP gọi đó là thắng lợi chiến lược. Rồi theo AP ngày 25/12/2015 , “Một cuộc không kích gần thủ đô Damascus đã giết chết Zahran Allouch - chỉ huy của nhóm phiến quân  mạnh nhất do Saudi Arabia hỗ trợ chống lại chính quyền của Ô. Assad.”  Biến cố này có thể làm gián đoạn hoặc phá hủy tiến trình hòa đàm. Rồi vào ngày 29/12/2015, AFP cho biết, bằng không trợ của Nga, quân chính phủ đã tái chiếm căn cứ Trung Đoàn 82 bên ngoài Sheikh Miskeen của Daraa- được gọi là cái nôi của cuộc nổi dậy chống Tổng Thống Assad.  Như vậy thỏa hiệp ngưng bắn do LHQ bảo trợ có ý nghĩa gì?

- Lính biệt kích Mỹ có rút đi không? Mỹ có còn hỗ trợ tiền bạc, vũ khí, huấn luyện, tuyển mộ phiến quân không? -Saudi Arabia có còn tiếp tục gửi tiền bạc và vũ khí cho các nhóm “thánh chiến” không? Theo tin tức mới nhất, Saui Arabia đang vận động một số quốc gia Hồi Giáo Sunni gửi biệt kích tới Syria. Trong cuộc gạp gỡ ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ ngày 29/12/2015, ngoại trưởng Saudi Arabia nói rằng việc giết hại thủ lĩnh phe phiến quân vừa rồi không giúp gì cho tiến trình hòa bình.

- Thổ Nhĩ Kỳ có còn tiếp tục hỗ trợ và là nơi ẩn náu an toàn cho phiến quân không? Theo Reuters ngày 22/12/2015, Thủ Tướng Thổ Nhĩ Kỳ Davutoglu lên án cuộc oanh kích vào thành phố Idlib của Syria có thể là do máy bay Nga thực hiện và nói rằng lãnh thổ của Syria không phải là một phần của những mục tiêu đế quốc của Nga. Ông còn nói rằng những cuộc oanh kích cùa Nga vào phe phiến quân ôn hòa đã giúp cho lực lượng IS.

Theo AP ngày 29/12/2015, Tổng Thống Thổ Nhi Kỳ Erdogan đã gặp Quốc Vương Saudi Arabia để tỏ tình đoàn kết, lật đổ Ô. Assad và công kích việc can thiệp quân sự của Nga là rồi “cũng chẳng đi tới đâu”.

- Trong khi đó Trung Quốc bắt đầu nhúng tay vào. Ngày 22/12/2105, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hồng Lỗi, trích lời phát biểu của Ngoại Trưởng Vương Nghị tại Liên Hợp Quốc, cho biết Bắc Kinh sẽ "sớm" mời các đại diện của chính phủ và phe đối lập Syria tới Trung Quốc. Và Ô.Vương Nghị đã gặp ngoại trưởng Syria trong chuyến thăm Trung Quốc ba ngày và một nhân vật cao cấp của Ba Tư cũng đã kêu gọi Hoa Lục đóng vai trò tích cực trong việc chống khủng bố tại Syria. 

Trong khi đó, theo Reuters ngày 19/12/2015, Tổng Thống Putin nói rằng, “Quân đội Nga chưa sử dụng hết sức mạnh của mình tại Syria và có thể dùng nhiều phương tiện quân sự khác nếu thấy cần thiết.” Tại sao ông đưa ra lời tuyên bố như vậy vào lúc này? Phải chăng ông muốn ám chỉ nếu giải pháp hòa bình không thành thì Nga sẽ phải dùng biện pháp quân sự? Còn Ngoại Trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier trong cuộc họp báo chung với Ngoại Trưởng Vương Nghị, nói rằng, “Vẫn còn nhiều khó khăn trước mặt cho Syria cho dù Hội Đồng Bảo An LHQ đã chấp thuận nghị quyết vạch ra một lộ trình hòa bình cho Syria.” Theo The Hill ngày 19/12/2015, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Afghanistan năm 2011 - Ryan Crocker dưới thời Tổng Thống Obama cho rằng lộ trình chính trị cho Syria rồi chẳng đi đến đâu hết khi Tổng Thống Assad do Nga hậu thuẫn nghĩ rằng ông thắng thế trong cuộc nội chiến kéo dài đã 5 năm.”

Tôi hoàn toàn đồng ý với nhận định của Ô. Ryan Crocker. Chỉ khi nào Mỹ tiến hành cuộc chiến tranh kiểu Iraq hoặc Lybia, thành lập Vùng Cấm Bay, dùng phi cơ và hỏa tiễn hành trình không kích, bắn phá tất cả các cơ sở quân sự, phi trường, nơi đóng quân, kể cả dinh tổng thống Syria. Và khi quân chính phủ Syria tan vỡ, hoặc Ô. Assad chết thì phiến quân, không phải một nhóm - mà 40 nhóm cộng thêm với lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo sẽ cùng tiến về Thủ Đô Damascus. Cuộc chiến đẫm máu tiếp theo sẽ là giữa 40 nhóm phiến quân với nhau và với Nhà Nước Hồi Giáo. Chứ còn Ô. Assad với sự hỗ trợ của Nga mở rộng vòng đai an toàn, tái chiếm lãnh thổ thì…cuộc hòa đàm chỉ là chiến thuật tranh thủ chính nghĩa, kéo dài vài ba năm cũng chưa đi đến đâu chứ không phải sáu tháng như mong đợi. Quân LHQ, giám sát LHQ nào dám vào Syria vào lúc này trong lúc bom đạn tơi bời, đánh bom tự sát bất cứ lúc nào. Liệu LHQ có dám đến vùng của Nhà Nước Hồi Giáo để “giám sát” ngưng bắn không?  Biết đâu lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo lợi dụng cuộc ngưng bắn để tấn công tiêu diệt cả hai phe chính phủ lẫn phiến quân không biết chừng?

Tình hình khó khăn và phức tạp như thế, câu hỏi đặt ra là Mỹ có biết không? Theo tôi thì Mỹ biết. Nhưng do áp lực chính trị từ trong nước về sự sai lầm trong sách lược từ Ô. Bush Con tới Ô. Obama đối với Trung Đông nói chung và Syria nói riêng, Ô. Obama làm vậy để chứng tỏ mình “có làm” để câu giờ và tìm cách “thoa dầu cù-là” thay vì chữa trị tận gốc. Theo UPI ngày 27/12/2015, ký giả Seymour  Hersh - người được giải thưởng Pulitzer tường trình rằng bộ tham mưu của  Tổng Thống Obama, đặc biệt là CIA, đã cố tình cung cấp vũ khí cho các chiến binh Hồi Giáo ở Syria, bao gồm cả Nhà Nước Hồi Giáo.” ( Pulitzer-prize-winner journalist Seymour Hersh reports that the administration of President Barack Obama, in particular the CIA, has knowingly armed militant Islamists in Syria, including the Islamic State.)

Theo Reuters ngày 21/12/2015, trả lời cuộc phỏng vấn trong lúc đang nghỉ mát tại Hạ Uy Di, Ô. Obama nói rằng, “Bộ tham mưu của ông sẵn sàng đón nhận những chỉ trích chính đáng (legitimate criticsm) vì đã không giải thích một cách thỏa đáng chiến lược đối phó với Nhà Nước Hồi Giáo nhưng ông chê trách các ứng viên Cộng Hòa chỉ trích chính sách của ông nhưng chẳng đưa ra được giải pháp thay thế. Ông nói rằng Mỹ đã oanh kích lực lượng ISIS 9000 lần rồi, thử hỏi xem họ làm gì khác hơn. ”

Theo tôi, tiến trình thương thảo càng kéo dài càng có lợi cho Ô. Assad một khi ông vẫn tiếp tục được Nga hỗ trợ. Với thực tế nan giải đó, giải pháp chính trị cho Syria dù là thiện chí nhưng khó có cơ may thành tựu. Có thể máu xương của dân Syria sẽ phải đổ thêm nhiều nữa, như cuộc ngưng bắn tại Yemen đang khiến binh sĩ hai bên chết nhiều hơn. Tôi hoàn toàn đồng ý với Ô. Henry Kissinger và một số học giả nghiên cứu chính trị là: “Một nhà nước độc tài Syria mạnh lên khiến Nhà Nước Hồi Giáo co cụm lại rồi bị tiêu diệt, vẫn tốt hơn là Ô. Assad bị tiêu diệt để ISIS chiếm lĩnh toàn bộ Syria rồi lan rộng toàn cầu.” Chúng ta có thể chuyển hóa một nhà nước độc tài nhưng khó lòng chuyển hóa ISIS/ISIL hay Daesh.

Đào Văn Bình

(California ngày 31/12/2015)

(*) Theo lời truyền khẩu trong dân gian thì phù thủy dùng mấy hình nhân bằng giấy, để ít cháo dưới chân để làm âm binh sai khiến. Âm binh cũng giống như “người máy” (robot) ngày nay. Dưới sự sai khiến, âm binh đánh phá lung tung. Khi được thầy pháp gọi về, có khi chúng nó không chịu và quay lại tấn công luôn thầy phù thủy…hộc máu, lăn ra chết. Trong một tương lai rất gần, các lính robot sẽ ra trận. Các chú lính người máy này được điều khiển bằng các tín hiệu (signal) từ xa. Nếu đối phương “cao tay ấn” hơn, nắm được tín hiệu này, điều khiến các chú linh người máy quay ngược trở lại bắn phá…lúc đó sẽ là thảm họa cho chủ nhân của nó.

Đạo học của Đông Phương nói rằng, “ngoài trời còn có trời” tức không có cái gì gọi là siêu đẳng cả. Siêu đẳng rồi lại có cái siêu đẳng hơn, đế quốc này sẽ bị đế quốc kia tiêu diệt, anh hùng lại có anh hùng hơn, lưu manh lại có lưu manh hơn, hiền đức lại có hiền đức hơn, mỹ nhân xưa bị mỹ nhân ngày nay đè bẹp. Tiến trình cứ như thế kéo dài cho đến ngày tận thế.

Khai Dân Trí

Đào Văn Bình

Việt Nam 2015: ĐƯỜNG CÙN QUỲ GỐI HAY ĐỨNG THẲNG LƯNG?

Việt Nam 2015: ĐƯỜNG CÙN QUỲ GỐI HAY ĐỨNG THẲNG LƯNG?

Khai Dân Trí

Hồ Tấn Vinh

Một Số Nhận Xét Từ Cách Mạng 1989

Một Số Nhận Xét Từ Cách Mạng 1989

I. GIỚI THIỆU QUA

Tên gọi “Cách mạng 1989” dùng để chỉ sự thay đổi chế độ chính trị đồng loạt ở 6 nước Đông Âu, từ chỗ toàn trị của độc đảng cộng sản thành nhà nước dân chủ đa đảng.

Hồi năm 1989 tôi đang làm chuyên gia giáo dục ở Châu Phi. Vào kỳ nghỉ hè chúng tôi sang các nước Đông Âu chơi và biết một ít tình hình thông qua chuyện trò với các bạn người Việt sinh sống tại đó. Tuy vậy hiểu biết về CM 1989 có được là do đọc tài liệu nước ngoài và đặc biệt là quyển REVOLUTION 1989- THE FALL OF THE SOVIET EMPIRE của Victor Sebestyen, xuất bản tại New York, năm 2009 (bản dịch tiếng Việt của Phan Trinh).

Một số nước Đông Âu, trong gần nửa thế kỷ xây dựng chế độ XHCN dưới sự toàn trị của cộng sản và sự khống chế của Liên xô, bỗng cùng nhau cải cách triệt để trong vài tháng vào năm 1989. Quá trình diễn biến và nguyên nhân gần ở mỗi nước có khác nhau, song nguyên nhân gốc có một số điểm chung:

1- Mâu thuẫn gay gắt giữa chính quyền cộng sản và nhân dân. Đảng CS dùng lối toàn trị, áp đặt xây dựng chế độ XHCN, vô sản chuyên chính, mất dân chủ, dùng công an đàn áp người bất đồng chính kiến, tuyên truyền dối trá. Dân mất lòng tin vào đảng, chán ghét chế độ, đoàn kết lại đấu tranh cho dân chủ , nhân quyền.

2- Đảng tạo thành một giai cấp mới đặc quyền đặc lợi, các lãnh đạo cấp cao của đảng trở thành vua chúa kiểu mới, thành bọn tư sản đỏ, nhóm lợi ích, trong lúc nhiều bộ phận nhân dân sống thiếu thốn, cực khổ, bị áp bức bóc lột.

3- Nền kinh tế phát triển chậm chạp, thua kém các nước Phương Tây, năng suất lao động thấp, chính phủ vay nợ nước ngoài rất nhiều. Vay nợ để kiến thiết đất nước thì ít mà chủ yếu để tham nhũng. Muốn tham nhũng lại tự tạo ra lãng phí. Vay nợ mới để trả nợ cũ và như vậy nợ càng chồng chất. Sự cai trị tàn bạo và ngu dân của CS làm suy đồi đạo đức xã hội.

4- Do phát triển của truyền thông, của Internet mà chính quyền không thể bưng bít thông tin để tiếp tục lừa dối nhân dân.

5- Do Liên xô bị suy yếu nhiều, không còn đủ sức và không muốn can thiệp, để cho các nước tự lo liệu lấy (trong đó có vai trò của Gorbachev, tổng bí thư ĐCS Liên xô đã thấy rõ sự dối trá của CNCS, đề ra phong trào cải cách).

II. TÓM TẮT VÀI DIỄN BIẾN

Phong trào bắt đầu từ Ba Lan. Sau đây tóm tắt vài sự kiện chính tại mỗi nước.

1- BALAN. CS lấy tên Đảng Công nhân thống nhất (CNTN), Tổng BT: Jaruzelski (1923-2014).

Năm 1970 công nhân tại Gdansk biểu tình phản đối nhà nước tăng giá nhu yếu phẩm, bị đàn áp, 44 người bị bắn chết. Năm 1978 nữ công nhân, anh hùng lao động Anna vận động thành lập công đoàn độc lập, bị vu cho tội ăn cắp và bị sa thải. Khắp nơi dấy lên phong trào ủng hộ Anna. 1980 Walesa vận động thành lập công đoàn Đoàn kết, tổ chức đình công, hàng ngàn người bị bắt, bị đánh đập, tra tấn. Walesa bị bắt nhiều lần. Năm 1983 Giáo Hoàng thăm Ba lan, có tác dụng thức tỉnh và đoàn kết nhân dân quan tâm đến dân chủ. Trí thức và giáo hội ủng hộ CĐ Đoàn kết. Trong vòng 5 năm có trên 50% đảng viên bỏ đảng. Tháng 11/ 1987 Jaruzelski cho trưng cầu dân ý về đường lối xây dựng chế độ XHCN, cộng sản chỉ nhận được sự ủng hộ của khoảng 40% cử tri. Ngày 1/5/1988 đình công toàn quốc. Chính quyền đàm phán với CĐ Đoàn kết, chấp nhận bầu cử tự do vào ngày 4 tháng 6/ 1989. Kết quả bầu cử cộng sản chỉ được dưới 5%, CĐ Đoàn kết thắng lớn, lập chính phủ. Ngày 27 tháng 10 / 1990 Đảng CNTN (cộng sản) họp, tuyên bố giải thể. Một số đảng viên đứng ra thành lập đảng mới, lấy tên Đảng Xã hội Dân chủ.

2- HUNGARI. CS lấy tên Đảng Công nhân XHCN. Tổng BT: Janos Kadar. (1912- 1989)

Năm 1956 Nagy làm thủ tướng. Nhân dân nổi dậy chống sự chiếm đóng của Liên xô. Quân đội LX kéo vào đàn áp, trên 2500 người bị giết, Nagy bị treo cổ, trên 20 vạn bỏ chạy ra nước ngoài. Trong hơn 30 năm tình hình xã hội và kinh tế trở nên tồi tệ. Năm 1986 Kadar định nhận tiền của Áo để xây đập trên sông Danube, cung cấp điện cho Áo. Đập sẽ phá hoại môi trường của Hung. Trí thức và công nhân liên kết chống lại. Năm 1988 Kadar (76 tuổi) đã bị mất uy tín, được thuyết phục từ chức nhưng không chịu. Ngày 20/5/1988 TƯ Đảng họp, ép Kadar từ chức và đưa Grosz lên thay. Ngày 28/6/1988 cuộc biểu tình lớn ở thủ đô chào mừng sự kiện lật đổ Kadar. Ngày 15/3/1989 biểu tình khổng lồ kỷ niệm CM 1848 chống đế quốc Áo. Tháng 6/ 1989 có trên 30 vạn người dự lễ cải táng Nagy. Trong buổi lễ, Viktor Orban, một thanh niên 26 tuổi đọc diễn văn đả kích chế độ cộng sản độc tài. Ngày 6/7/89 Kadar chết. Ngày 10/9/89, do áp lực của dân tị nạn, phá bỏ hàng rào ngăn giữa Hung và Áo (bức màn sắt), đi lại tự do từ Hung sang Áo để đến Tây Đức. Bị áp lực của nhân dân ngày 23/10/89 đảng CN XHCN họp tuyên bố giải tán, lập đảng mới lấy tên Đảng Xã hội, đổi tên nước.

3- Đông Đức. Đảng Thống nhất XHCN (CSED). Tổng BT : Honecker (1912- 1994).

Từ 1949 đến 1961 có trên 3 triệu người trốn sang Tây Đức. Năm 1961 xây bức tường Berlin, sau này có hàng trăm người bị bắn chết khi trèo qua tường. Đông Đức là nước có hệ thống mật vụ theo dõi dân chúng rất sát sao, do trùm công an Mielke chỉ huy. Ngày 5/7/ 1989 bầu cử Hội đồng nhân dân, bị phát hiện gian lận, các tổ chức dân sự yêu cầu điều tra. Sau khi Hungari phá bức màn sắt đã có hàng ngàn người Đông Đức qua Hung, Áo đến Tây Đức. Ngày 11/9/89 hội “Tân diễn đàn” thành lập, chỉ vài ngày đã có trên 150 ngàn người ký tên đòi đối thoại với chế độ. Ngày 18/9/89 có trên 15 ngàn người biểu tình, bị đàn áp, bị bắt trên 100. Mielke đề nghị trấn áp mạnh biểu tình bằng vũ lực nhưng bị một số lãnh đạo đảng không tán thành. Ngày 7/10/89 mit tin kỷ niệm Quốc khánh, Gorbachev (được dân Đông Đức gọi thân mật là Gorby) đứng trên lễ đài. Khi đoàn diễu hành của thanh niên đi qua, mọi người bỗng hô vang: “Gorby, cứu chúng tôi, Gorby hãy cứu chúng tôi ”. Chỉ 1 giờ sau, biểu tình nổ ra hàng loạt tại các thành phố lớn, công an bắt đi hàng ngàn người. Ngày 15/10 nhân dân TP Leipzic chuẩn bị biểu tình. Quân đội được lệnh trấn áp. Binh sĩ ôm nhau khóc vì phải bắn vào dân. Chủ tich Hội nhà văn Herman Kant gửi thư kêu gọi lãnh đạo đảng kiểm điểm và đối thoại với dân. Lãnh đạo đảng chia rẽ. Ngày 17/10 Trung ương đảng họp, phế truất Honecker, đưa Krenz lên thay. Ngày 4/11 biểu tình 70 vạn người tại Berlin. Ngày 9/11 chính phủ ban bố cho dân tự do đi Tây Đức. Chỉ trong 1 đêm hàng vạn dân ùa đến bức tường Berlin đòi mở cửa, lính canh ban đầu không mở nhưng sau phải mở. Bức tường bị phá bỏ. Ngày 18/3/1990 bầu cử tự do, đảng CSED bị mất tín nhiệm. Sau khi thống nhất những người trước đây làm việc tại Đông Đức vẫn được trọng dụng và được trả lương hưu.

4- Bungari.Đảng Cộng sản. Tổng bí thư: Todor Zhivkov (1911- 1998).

1- Các cuộc CM đều bắt đầu bằng biểu tình hòa bình, tuy vậy không tránh khỏi đổ máu. Sự đàn áp của cộng sản là khó tránh và chỉ chứng tỏ thế yếu, tuy vậy khi dân đã giác ngộ, thấy rõ bản chất độc ác và hèn yếu của CS thì sự đàn áp không làm số đông run sợ mà biểu tình càng đông hơn, dân càng quyết tâm hơn. Trong lực lượng biểu tình thì vai trò của thanh niên, của sinh viên và công nhân ở các thành phố là rất quan trọng. 2- Cộng sản dựa vào lực lượng vũ trang, ban đầu có một số vì bị mua chuộc, bị lừa bịp hoặc sợ hãi mà tuân lệnh để đàn áp dân, nhưng rồi họ nhận ra sự thối nát của CS, sự chính nghĩa của nhân dân nên quân đội ủng hộ dân, công an quăng súng bỏ chạy. 3- Khi nhân dân nổi lên thì trong lãnh đạo cộng sản sẽ có phân hóa, bên cạnh một số cố níu giữ quyền lực đến phút cuối và sẵn sàng đàn áp thì cũng có nhiều người kịp thời thấy được sự chính nghĩa của nhân dân, từ bỏ cộng sản, đứng về phía nhân dân. Sự đấu tranh trong nội bộ của những người đứng đầu chính quyền có tác dụng thúc đẩy quá trình sụp đổ của CS. 4- Chế độ CS vốn tàn bạo và dối trá, ban đầu dân vừa bị lừa vừa sợ nên chịu khuất phục. Đến khi dân đã có giác ngộ, đoàn kết lại thì trở thành lực lượng mạnh, đủ sức loại bỏ chế độ CS. Lãnh đạo CS nếu biết thời đã hết, biết đặt quyền lợi quốc gia, dân tộc lên trên thì còn giữ được một chút gì đó, còn nếu cứ níu giữ sự độc tài đến cuối thì khó tránh khỏi kết thúc bi thảm như Ceausescu.

Tại Bungari có nhiều người gốc Thổ Nhĩ Kỳ như là một dân tộc thiểu số, họ bị đối xử bất bình đẳng. Tháng 5/ 1989 có trên 15 ngàn người Thổ biểu tình, bị đàn áp, 60 người chết, hàng trăm người bị thương, hàng ngàn bị bắt. Ngày 20/5 chính phủ trục xuất 300 ngàn người Thổ. Có 250 nhân vật nổi tiếng ký kiến nghị phản đối. Zhivkov chỉ thị cho cấp dưới xin lỗi và đổ tội cho an ninh làm quá. Uy tín của đảng và Zhivkov xuống quá thấp. Để cứu vãn, một nhóm 4 người (thủ tướng và 3 bộ trưởng) chủ trương lật đổ Zhivkov. Ngày 24/10 Bộ trưởng ngoại giao từ chức, gửi thư công khai tố cáo Zhivkov độc quyền, tham nhũng. Zhivkov gặp bạn thân là Bộ trưởng Quốc phòng Dzhurov bàn cách đối phó, nhưng Dzhurov lại khuyên Zhivkov nên từ chức. Zhivkov âm mưu đưa con trai (Vladimir, 40 tuổi) lên thay thế. Đêm 8/11 Zhivkov tập hợp lực lượng ủng hộ nhưng vô vọng. Ngày 9/11 lãnh đạo đảng họp, Zhivkov buộc phải từ chức, Mladenov lên thay nhưng vẫn cố giữ sự toàn trị của đảng. Nhân dân tiếp tục biểu tình rầm rộ, thành lập Liên minh các lực lượng dân chủ. Mladenov phải đàm phán và chấp nhận tổ chức bầu cử tự do vào đầu năm 1990. Đảng CS họp, đổi tên thành đảng Xã hội, chấm dứt chế độ XHCN.

5- Tiệp khắc. Đảng Cộng sản. Tổng BT: ban đầu là Husak, sau là Jakes.

Năm 1967 và đầu 1968 một số người định làm cải cách dân chủ (Mùa xuân 68). Ngày 20/8/1968 quân đội Liên xô dùng xe tăng đàn áp, trên 5 ngàn bị chết và bị thương, trên 70 ngàn đảng viên bị khai trừ. Ngày 16/1/1969 sinh viên Jan Palach tự thiêu phản đối Liên xô. Ngày 15/6/1976 buổi chơi nhạc của nhóm “Người nhựa vũ trụ” bị đàn áp (vì không xin phép). Tháng 1/ 1977 Havel, một trí thức lớn, thành lập “Hiến chương 77” đấu tranh bảo vệ nhân quyền. Havel bị bỏ tù 4 năm rưỡi. Ngày 8/12/1987 biểu tình lớn, Orta, đại diện nhóm Hiến chương 77 phát biểu về nhân quyền, bị bắt cùng với vài chục người. Ngày 17/12/87 ban lãnh đạo đảng họp, cho Husak thôi TBT, lên làm Chủ tịch nước, đưa Jakes lên. Thay người nhưng vẫn giữ đường lối cũ. Ngày 15 đến 21 tháng 1/ 1989 sinh viên liên tục mit tin kỷ niệm việc Palach tự thiêu, bị đàn áp, Ngày 15 có 90 người bị bắt. Ngày 16 biểu tình rầm rộ, 5000 người bị bắt, trong đó có Havel. 4000 người ký tên đòi thả Havel. Ngày 17/11 Thanh niên diễu hành tưởng niệm 50 chiến sĩ Tiệp bị phát xít bắn chết trong một cuộc mit tin năm 1939. Hơn 50 ngàn người biểu tình, hô khẩu hiệu: “Hãy nhớ sự kiện 68, đả đảo cộng sản”, bị đàn áp, 560 người bị thương, 120 bị bắt. Ngày 20/11 có trên 300 ngàn người biểu tình tại thủ đô. Nội bộ lãnh đạo đảng chia rẽ, một số trong đó có tổng bí thư Jakes đòi dùng lực lượng vũ trang đán áp thẳng tay, một số khác đòi thương lượng. Ngày 22/11 bộ trưởng quốc phòng tuyên bố quân đội không chống lại nhân dân. Ngày 27/11 biểu tình 50 vạn người, tổng đình công. Ngày 28/11 do áp lực của nhân dân và quân đội toàn bộ lãnh đạo đảng cộng sản từ chức. Ngày 7/12 lập chính quyền mới, Havel được cử dứng đầu chính phủ. Năm 1993 Đảng Cộng sản bị coi là tội phạm trong lịch sử.

6- Rumani.Đảng cộng sản. Tổng BT: Ceausescu (1918- 1989)

Ceasescu tự xưng là lãnh tụ anh minh và vĩ đại, thực sự là độc tài và gia đình trị nổi tiếng, sống như đế vương. Rumani có mạng lưới công an và mật vụ dày đặc, gieo rắc sợ hãi trong dân cư. Không hề có tự do báo chí và ngôn luận. Năm 1977 thợ mỏ đòi tăng lương, lãnh đạo hứa giải quyết nhưng sau đó trở mặt, bắt và thủ tiêu những người cầm đầu. Ceausescu thực hiện “tổ chức lại nền văn minh nông nghiệp” bằng cách định san bằng 8000 trong số 13000 làng xã để thành lập các trung tâm công nông nghiệp khỏng lồ, lại bắt san bằng khu phố cổ để xây cung điện nguy nga quá tốn kém. Dân chúng kéo nhau đi tị nạn. Ngày 2/3/1989 họa sĩ Babes tự thiêu để phản đối Ceausescu. Có 6 cán bộ cao cấp, lão thành gửi thư cho đảng phê phán Ceausescu. Tháng 11/ 1989 Ceausescu được đại hội đảng bầu lại làm tổng bí thư, trong lễ nhậm chức ông đã đọc diễn văn 3 tiếng, được vỗ tay hoan hô 34 lần, lần nào cũng kéo dài. Tại thành phố Timisoara, một đêm cuối tháng 11 công an, mật vụ xông vào nhà đánh đập mục sư Tokes, một nhà hoạt động dân chủ. Giáo dân được tin kéo đến cứu Tokes và biến thành biểu tình. Ngày 17/12 công an đàn áp, bắt người. Biểu tình phát triển mạnh hơn, kiểm soát trung tâm thành phố Timisoara, Ceausescu ra lệnh lực lượng quân đội dùng xe tăng đàn áp, các lực lượng vũ trang phải bắn vào người biểu tình không thương tiếc. Trong nước đưa tin 60 người bị giết, hàng trăm bị thương, đài Châu Âu Tự do đưa tin trên 4000 người chết. Ngày 20/12 Ceausescu đi thăm Iran về, cho tổ chức mit tin chào mừng. Ban đầu quần chúng vỗ tay hoan hô nhưng sau đó có tiếng hô: TI-MI-SOA-RA, ban đầu nhỏ rồi to dần, vang rền. Rồi quần chúng hô to: “Đả đảo quân giết người. Ceausescu, dân là chủ”. Ngay sau đó biểu tình tỏa ra nhiều hướng. Vào 6 giờ tối công an xả súng vào người biểu tình. Ngày 22/12 Ceausescu cách chức bộ trưởng quốc phòng Milea vì ngăn không cho binh lính bắn vào dân và ra lệnh giết ông. Tư lệnh các binh chủng đứng về phía biểu tình, đem quân bao vây trụ sở đảng. Ceausescu cùng vợ lên trực thăng bỏ trốn, bị quân đội bắt lại. Một tòa án quân sự được thành lập, xét xử tội trạng, kết án tử hình. Ceausescu bị bắn ngay sau đó.

Chủ nghĩa CS vào được Việt Nam, sống bám và phát triển được là nhờ lòng yêu nước của các chiến sĩ cách mạng. Nhưng rồi lòng yêu nước đã bị lợi dụng. CSVN bị lệ thuộc vào ĐCS Trung quốc, một tổ chức rất tàn bạo, rất độc ác, rất nham hiểm. CSVN nhờ đánh thắng vài cuộc chiến tranh, tự phong là “lương tâm của thời đại”, tự cho là “vô cùng sáng suốt và quang vinh” để lừa bịp nhân dân. Tháng 10/1989, Nguyễn Văn Linh bàn với Gorbachev kế hoạch CSVN kết hợp với Liên xô ngăn cản cuộc cải cách của các nước Đông Âu, nhằm cứu phe CNXH. Khi Gorbachev không tán thành thì ông Linh lại tôn thờ ĐCS Trung quốc lên thành lãnh đạo của phe XHCN. Năm 1969 Hồ Chí Minh cũng muốn dùng ĐCSVN để hàn gắn bất đồng trong phong trào CS quốc tế (toàn chuyện buồn cười vì ảo tưởng). So với các đảng CS ở Đông Âu, ĐCS VN nguy hiểm hơn, tàn bạo hơn. Ngoài việc học được các thủ đoạn của CS Đông Đức và Rumani trong tổ chức mật vụ, CSVN còn học theo CSTQ nên có nhiều mưu mẹo thâm độc hơn, trắng trợn hơn trong việc đàn áp phong trào dân chủ và tuyên truyền lừa dối nhân dân. Đa số dân Việt Nam đã quen bị nô lệ, quen bị áp bức nên dễ bị CS lừa dối, rất sợ đảng và chính quyền, rất dũng cảm trong chống ngoại xâm nhưng rất e ngại trong đấu tranh cho tự do, dân chủ.

Ghi chú: Viết đoạn này tôi có tham khảo bài “Suy nghĩ về sự sụp đổ của Liên xô và các nước XHCN Đông Âu” của Hà Tuấn Trung.

III. Một số nhận xét

1- Các cuộc CM đều bắt đầu bằng biểu tình hòa bình, tuy vậy không tránh khỏi đổ máu. Sự đàn áp của cộng sản là khó tránh và chỉ chứng tỏ thế yếu, tuy vậy khi dân đã giác ngộ, thấy rõ bản chất độc ác và hèn yếu của CS thì sự đàn áp không làm số đông run sợ mà biểu tình càng đông hơn, dân càng quyết tâm hơn. Trong lực lượng biểu tình thì vai trò của thanh niên, của sinh viên và công nhân ở các thành phố là rất quan trọng.

2- Cộng sản dựa vào lực lượng vũ trang, ban đầu có một số vì bị mua chuộc, bị lừa bịp hoặc sợ hãi mà tuân lệnh để đàn áp dân, nhưng rồi họ nhận ra sự thối nát của CS, sự chính nghĩa của nhân dân nên quân đội ủng hộ dân, công an quăng súng bỏ chạy.

3- Khi nhân dân nổi lên thì trong lãnh đạo cộng sản sẽ có phân hóa, bên cạnh một số cố níu giữ quyền lực đến phút cuối và sẵn sàng đàn áp thì cũng có nhiều người kịp thời thấy được sự chính nghĩa của nhân dân, từ bỏ cộng sản, đứng về phía nhân dân. Sự đấu tranh trong nội bộ của những người đứng đầu chính quyền có tác dụng thúc đẩy quá trình sụp đổ của CS.

4- Chế độ CS vốn tàn bạo và dối trá, ban đầu dân vừa bị lừa vừa sợ nên chịu khuất phục. Đến khi dân đã có giác ngộ, đoàn kết lại thì trở thành lực lượng mạnh, đủ sức loại bỏ chế độ CS. Lãnh đạo CS nếu biết thời đã hết, biết đặt quyền lợi quốc gia, dân tộc lên trên thì còn giữ được một chút gì đó, còn nếu cứ níu giữ sự độc tài đến cuối thì khó tránh khỏi kết thúc bi thảm như Ceausescu.

IV- Nghĩ gì về Việt Nam

Chủ nghĩa CS vào được Việt Nam, sống bám và phát triển được là nhờ lòng yêu nước của các chiến sĩ cách mạng. Nhưng rồi lòng yêu nước đã bị lợi dụng. CSVN bị lệ thuộc vào ĐCS Trung quốc, một tổ chức rất tàn bạo, rất độc ác, rất nham hiểm. CSVN nhờ đánh thắng vài cuộc chiến tranh, tự phong là “lương tâm của thời đại”, tự cho là “vô cùng sáng suốt và quang vinh” để lừa bịp nhân dân. Tháng 10/1989, Nguyễn Văn Linh bàn với Gorbachev kế hoạch CSVN kết hợp với Liên xô ngăn cản cuộc cải cách của các nước Đông Âu, nhằm cứu phe CNXH. Khi Gorbachev không tán thành thì ông Linh lại tôn thờ ĐCS Trung quốc lên thành lãnh đạo của phe XHCN. Năm 1969 Hồ Chí Minh cũng muốn dùng ĐCSVN để hàn gắn bất đồng trong phong trào CS quốc tế (toàn chuyện buồn cười vì ảo tưởng). So với các đảng CS ở Đông Âu, ĐCS VN nguy hiểm hơn, tàn bạo hơn. Ngoài việc học được các thủ đoạn của CS Đông Đức và Rumani trong tổ chức mật vụ, CSVN còn học theo CSTQ nên có nhiều mưu mẹo thâm độc hơn, trắng trợn hơn trong việc đàn áp phong trào dân chủ và tuyên truyền lừa dối nhân dân. Đa số dân Việt Nam đã quen bị nô lệ, quen bị áp bức nên dễ bị CS lừa dối, rất sợ đảng và chính quyền, rất dũng cảm trong chống ngoại xâm nhưng rất e ngại trong đấu tranh cho tự do, dân chủ.

Tuy Việt Nam và Đông Âu có tình hình khác nhau, nhưng cùng chịu cảnh đọa đày của CS. Chế độ CS là tai họa của nhân loại, thế nào cũng bị loại bỏ hoàn toàn. Các nước Đông Âu và Liên xô đã đi trước. Chế độ CS chỉ còn lại tại vài nước. Rồi nhân dân các nước đó sẽ vùng lên để chôn vùi nó lần cuối cùng. Riêng tại VN sự chia rẽ, đấu đá trong nội bộ chóp bu của đảng để tranh giành quyền lực tại ĐH 12 sắp tới sẽ làm đảng suy yếu trầm trọng, sẽ tạo cho nhân dân thấy rõ hơn sự thối nát không thể nào che giấu, tạo cơ hội cho các tổ chức dân chủ liên kết với những người tiến bộ trong đảng, tạo thành lực lượng hùng hậu của nhân dân đứng lên tiến hành cải cách thể chế, loại bỏ chủ nghĩa CS ra khỏi đời sống của dân tộc, có được như thế mới mong đưa dân tộc thoát khỏi sự nguy hiểm là thời kỳ Bắc thuộc mới.

Nguyễn Đình Cống

Khai Dân Trí

Nguyễn Đình Cống

Tổng Kết Tình Hình Thế Giới Năm 2015

Tổng Kết Tình Hình Thế Giới Năm 2015

Thế giới năm vừa qua quá nhiều biến động với những sự kiện nổi bật như sau:

Ngày 7/1/2015: Vụ thảm sát tại tòa soạn báo biếm họa Charlie Hebdo ở Paris khiến 11 người chết và 10 người bị thương.


Ngày 29/1/2015: “Những người biểu tình thuộc Nhóm CodePink đã bu quanh Kissinger khi ông cùng với các cựu bộ trưởng ngoại giao Madeleine Albright và George Shultz tới thượng viện để tham dự buổi điều trần về chiến lược an ninh quốc gia của Hoa Kỳ theo lời mời của Ủy Ban Quốc Phòng Thượng Viện. Đám người giơ cao tấm biểu ngữ “Hãy bắt giam Henry Kissinger vì tội phạm chiến tranh”, ám chỉ một số quyết định gây tranh cãi của ông dưới thời Tổng Thống Nixon và Tổng Thống Ford.”


Ngày 3/2/2015: “Trong cuộc phỏng vấn của CNN, ông Obama thừa nhận rằng Hoa Kỳ đã làm trung gian trong vụ "chuyển giao quyền lực" ở Ukraina. Nói cách khác, nhà lãnh đạo Mỹ thừa nhận rằng cuộc đảo chính ở Ukraina hồi Tháng 2 năm 2014, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng và khiến cho nhiều người thiệt mạng, đã xảy ra với sự tham gia trực tiếp về mặt tổ chức và kỹ thuật của Hoa Kỳ.


Ngày 3/2/2015: Với tiêu đề, “Trục Việt-Phi: Sản Phẩm Của Trung Quốc” (Made in China: A Vietnam-Philippines Axis) The National Interest đã nhận định như sau, “Việt Nam và Phi Luật Tân dù từ lâu đã có những tranh chấp vể chủ quyền biển đảo - hiện đang tiến tới hợp tác chiến lược "strategic partnership" vì cùng lo lắng trước sự trỗi dậy của Hoa Lục.


Ngày 12/2/2015: “Cuộc chạy đua cho hội nghị Minsk kết thúc với thỏa thuận ngừng bắn giữa các phe ở Ukraina.


Ngày 23/2/2015: “Các cư dân Indonesia đang thu thập tiền xu dành cho Thủ tướng Australia Tony Abbott. Mục đích của họ là kiếm 1 tỷ USD. Hoạt động phản đối với tên gọi “Tiền hoàn trả” đang nhanh chóng phổ biến khắp toàn quốc, như phản ảnh trên trang mạng tiếng Anh của RT. Nguyên cớ sự bất mãn của người Indonesia là lời phát biểu của Thủ tướng Australia.


Ngày 26/2/2015: Hải Quân Hoa Kỳ lần đầu tiên xác nhận phi cơ trinh thám tân tiến nhầt P-8A Poseidon đã bắt đầu bay những chuyến bay đầu tiên để tuần tra trên Biển Đông.”


Ngày 5/3/2015: Đại Sứ Hoa Kỳ Mark Lippert bị tấn công khi đang diễn thuyết và được đưa vào bệnh viện. Đài tuyền hình YTN trình chiếu hình ảnh Ô. Lippert bi rạch ở má và cổ tay nhưng vết thương không nguy hiểm tới tính mạng.


Ngày 5/3/2015: Thủ Tướng Ý Đại Lợi viếng thăm Moscow trong một nỗ lực hàn gắn mối quan hệ giữa Nga- Tây Phương bị tổn thương vì cuộc khủng hoảng Ukraine.


Ngày 10/3/2015: Moscow thông báo sẽ ngưng mọi sự liên hệ tới thỏa hiệp về vũ khí ký kết khi Chiến Tranh Lạnh kết thúc.


Ngày 11/3/2015: 155,000 người đã ký thỉnh nguyện thư gửi Tòa Bạch Ốc yêu cầu truy tố 47 thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa về tội phản nghịch khi gửi thư cho các nhà lãnh đạo Ba Tư về những thương thảo về nguyên tử đang diễn ra.”


Ngày 11/3/2015: Hoa Kỳ yêu cầu Việt Nam ngưng không cho Nga sử dụng căn cứ không quân cũ của Hoa Kỳ ở Cam Ranh để tiếp dầu cho những máy bay ném bom chiến lược có khả năng mang bom nguyên tử nhằm phô diễn sức mạnh quân sự ở vùng Châu Á Thái Bình Dương.


Ngày 13/3/2015: Trang nhất của tờ Financial Times (Anh Quốc) vào sáng Thứ Sáu đã đi một bản tin làm mọi người ngạc nhiên phản ảnh căng thẳng ngoại giao hiếm thấy giữa các giới chức cao cấp nhất của Hoa Kỳ và Anh Quốc. Chính phủ Anh bị Hoa Kỳ cáo buộc là thường xuyên “chiều theo ý” của Hoa Lục.


Ngày 16/3/2015: Bộ Trưởng Quốc phòng Malaysia cho biết bộ trưởng quốc phòng các nước ASEAN sẽ nghiên cứu mô hình của Liên Minh Châu Phi trong nỗ lực thành lập một lực lượng gìn giữ hòa bình chung của khối 10 quốc gia thành viên trong khu vực.


Ngày 18/3/2015: Nga xiết chặt thêm việc kiểm soát khu vực Nam Ossetia tách ra khỏi Georgia khi Tổng Thống Putin và lãnh đạo của Nam Ossetia ký kết thỏa ước mới gần như thống hợp toàn diện vào Nga.


Ngày 25/3/2015: Lực Lượng Tự Vệ Hải Quân Nhật đã tiếp nhận một chiến hạm lớn nhất kể từ Đệ II Thế Chiến. Chiến hạm Izumo chở trực thăng lớn bằng hàng không mẫu hạm thời Hải Quân Thiên Hoàng đã từng giao chiến với Mỹ tại Thái Bình Dương.


Ngày 25/3/2015: Tổng Thống Petro Poroshenko tiếp nhận 10 thiết vận xa Humvees (giống như M.151 thời Chiến Tranh Việt Nam) hai ngày sau khi các nhà lập pháp Hoa Kỳ biểu quyết thúc giục Tổng Thống Obama cung cấp vũ khí sát thương cho Kiev.”


Ngày 25/3/2015: Tổng Thống Hadi của Yemen do Hoa Kỳ hỗ trợ đã trốn chạy bằng đường biển qua Djibouti sau khi phe nổi dậy Shiite và đồng minh đã tiến vào nơi ẩn náu cuối cùng của ông ở phía nam, chiếm phi trường và treo tiền thưởng cho ai lấy được đầu của ông.”


Ngày 25/3/2015 Ngoại Trưởng Nga Sergi Lavrov đã tới thăm Cuba và ba nước Combombia, Nicaragua và Guatemala để mở rộng hợp tác và đầu tư.


Ngày 25/3/2015: Anh tăng cường lực lượng tại thuộc địa Faulkland/Malvinas này vì lo sợ Á Căn Đình tấn công với sự hỗ trợ của Nga.


Ngày 26/3/2015: Chuyến thăm Á Châu của Bà Michelle Obama để xúc tiến giáo dục cho các bé gái đã bị Thủ Tướng Hun Sen của Cambodia chỉ trích thẳng thừng là bà chỉ “rong chơi” và sử dụng lời lẽ hoa mỹ để tạo niềm hy vọng về sự cải thiện chứ chẳng bảo đảm trợ giúp gì cả.


Ngày 30/3/2015: Thủ Tướng Nga Dmitry Medvedev thăm Việt Nam nhằm tăng cường quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.


Ngày 2/4/2015: “Viện trợ quân sự cùng với việc bán vũ khí và hàng tỉ đô-la đầu tư, Hoa Lục đã tăng cường mối liên hệ với Cambodia và giới phân tích coi đây như một bộ phận của việc mở rộng ảnh hưởng trong vùng , kể cả việc tranh chấp ở Biển Đông.”


Ngày 4/4/2015: Nga kêu gọi Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc thúc đẩy một lệnh ngưng oanh tạc tại Yemen trong khi liên quân do Saudi cầm đầu đã tiến hành cuộc không kích xứ sở này qua ngày thứ mười.


Ngày 6/4/2015: Nhân dịp thăm viếng Thái Lan, Thủ Tướng Nga Medvedev đã chính thức mời Thủ Tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha thăm Nga.


Ngày 7/4/2015: Hoa Kỳ đầy mạnh việc chuyển giao vũ khí cho liên quân do Saudi Arabia dẫn đầu để đối phó với đà tiến quân của phe nổi loạn tại Yemen.


Ngày 7/4/2015: Tổng Bí Thư Đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng thăm Trung Quốc.
<

Ngày 9/4/2015: Thái Lan mưu tìm tăng cường quan hệ quốc phòng với Trung Quốc. Bộ Trưởng Quốc Phòng Thái Lan Prawit Wongsuwan thăm Trung Quốc cùng với một phái đoàn trong đó có tư lệnh Hải Quân Thái để thảo luận việc mua hai chiếc tàu ngầm chạy bằng diesel (dầu cặn) do Trung Quốc chế tạo. Nhưng sau đó với áp lực của Mỹ, thỏa hiệp mua bán tàu ngầm đã phải hủy bỏ.


Ngày 16/4/2015: Một giới chức quân sự cao cấp Mỹ cho biết chẳng bao lâu nữa Trung Quốc sẽ có khả năng bắn hạ tất cả các vệ tinh trong không gian. Tướng Mỹ Raymond xác nhận rằng cuộc thử nghiệm hỏa tiễn bắn hạ vệ tinh vào Tháng Bảy của Trung Quốc đã thành công.


Ngày 27/4/2105: Hoa Kỳ và Nhật Bản đã đạt thỏa thuận mới về hợp tác quốc phòng Mỹ-Nhật được đưa ra chỉ một ngày trước cuộc hội đàm thượng đỉnh giữa Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Mỹ Barack Obama tại Tòa Bạch Ốc. Theo Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, đây là một “bước chuyển lịch sử” trong quan hệ giữa hai nước.


Ngày 3/5/2015: Theo Liên Hiệp Quốc, chiến sự nổ ra khắp Yemen đã giết hơn 1000 người trong đó có khoảng 551 thường dân và 115 trẻ em kể từ khi các cuộc không kích khởi đầu. Human Rights Watch đã tố cáo Saudi và liên minh đã sử dụng Bom Chùm CBU-105 Sensor Fuzed Weapons do Mỹ cung cấp là loại vũ khí bị cấm trong một thỏa hiệp của 116 quốc gia ký năm 2008.


Ngày 6/5/2015: Thủ tướng Đức Angela Merkel nói bà sẵn sàng ra điều trần trước các dân biểu sau khi có cáo buộc tình báo Đức giúp Mỹ theo dõi các mục tiêu ở Đức và các nước lân cận. Tình báo Đức đã hợp tác với Mỹ từ lâu nhưng nay người ta biết rằng các mục tiêu không phải chỉ gồm các đe dọa khủng bố mà theo dõi cả bộ ngoại giao và phủ tổng thống Pháp, Ủy Ban Châu Âu và Airbus.


Ngày 9/5/2015: Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Moscow, gặp tổng thống Nga Vladimir Putin và ký kết các thoả thuận quan trọng nhằm thúc đẩy quan hệ trước lễ kỷ niệm 70 năm chiến thắng Phát Xít.

- Ngày 22/5/2015: Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon và phu nhân thăm Việt Nam và sau đó dư luận bàn tán nhiều về việc Ô. Ban Ki-moon thuộc hậu duệ của dòng họ Phan Huy Chú - một nhà bác học của Việt Nam thời Nguyễn. - Ngày 27/5/2015: Lính hải quân Việt Nam và Phi Luật Tân đá bóng và vui chơi trên Đảo Song Tử Đông (Northeast Cay) là hòn đảo hiện do Phi Luật Tân chiếm đóng để bày tỏ sự thân thiện giống như cuôc gặp gỡ, vui chơi, uống bia giữa hai bên trên Đảo Song Tử Tây (Southwest Cay) thuộc chủ quyền của Việt Nam vào Tháng Sáu năm ngoái. - Ngày 27/5/2015: Bộ Trưởng Quốc Phòng Ashton Carter đưa ra lời cảnh báo mạnh mẽ nhất về những hành động của Trung Quốc tại Biển Đông, đòi hỏi phải ngưng ngay sự biến cải những bãi đá ngầm và cam kết rằng Hoa Kỳ vẫn duy trì sức mạnh hàng đầu tại Á Châu trong những thập niên tới. - Reuters ngày 29/5/2015: TNS John McCain đề nghị một dự luật cung cấp khoảng 425 triệu đô-la trong vòng 05 năm cho những quốc gia như Nam Dương, Mã Lai, Phi Luật Tân, Thái Lan và Việt Nam để trang bị, tiếp liệu, huấn luyện và xây dựng quân sự trên quy mô nhỏ để đối phó với những thách thức về chủ quyền trên biển của Trung Quốc. Trong một cuộc họp báo tại HCM City, Ô. John McCain nói rằng Hoa Kỳ sẽ thi hành một số biện pháp làmTrung Quốc chùn bước  để không cón có những hành động như vậy. TNS John McCain cho biết trong tuần tới ông và các thượng nghị sĩ sẽ đề nghị nới lỏng thêm lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam.

Ngày 10/5/2015: Tổng Thống Djibouti nói với AFP là họ đang thương thảo để Trung Quốc thiết lập một căn cứ quân sự tại quốc gia nhỏ bé ở Sừng Phi Châu. Như thế là Trung Quốc và Hoa Kỳ đều có căn cứ quân sự sát cạnh nhau.


- Ngày 10/5/2015: Chủ Tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc đã tới Belarus trong chuyến công du ba ngày để ký kết những thỏa hiệp trị giá 15.7 tỉ đô-la trong lúc Hoa Lục đang nhắm tới việc xâm nhập vào nền kinh tế của Âu Châu qua dự án Con Đường Tơ Lụa.


Ngày 12/5/2015: “Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ Ash Carter đề nghị gửi tàu chiến và máy bay tới trong khoảng 12 hải lý của những bãi đá ngầm mà Trung Quốc đang biến cải thành những hòn đảo ở trong khu vực tranh chấp ở Trường Sa với lý do bảo vệ tự do hàng hải.”


Ngày 18/5/2015: Quân đội Iraq hoảng loạn tháo chạy để lại khối lượng vũ khí khổng lồ, phiến quân Hồi Giáo tiến vào Thành Phố Ramadi.


Ngày 19/5/2015: Trung Quốc và Thái Lan ký biên bản ghi nhớ xây dựng Kênh Đào Kra Isthmus, được mệnh danh là ”Kênh Đào Panama của Châu Á” ở miền nam Thái Lan, nhằm rút ngắn hải trình của tàu bè Trung Quốc từ Trung Đông về Quảng Châu khoảng 1200 km và không cần thông quá Eo Biển Malacca.


Ngày 22/5/2015: Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon và phu nhân thăm Việt Nam và sau đó dư luận bàn tán nhiều về việc Ô. Ban Ki-moon thuộc hậu duệ của dòng họ Phan Huy Chú - một nhà bác học của Việt Nam thời Nguyễn. 


Ngày 27/5/2015: Lính hải quân Việt Nam và Phi Luật Tân đá bóng và vui chơi trên Đảo Song Tử Đông (Northeast Cay) là hòn đảo hiện do Phi Luật Tân chiếm đóng để bày tỏ sự thân thiện giống như cuôc gặp gỡ, vui chơi, uống bia giữa hai bên trên Đảo Song Tử Tây (Southwest Cay) thuộc chủ quyền của Việt Nam vào Tháng Sáu năm ngoái.


Ngày 27/5/2015: Bộ Trưởng Quốc Phòng Ashton Carter đưa ra lời cảnh báo mạnh mẽ nhất về những hành động của Trung Quốc tại Biển Đông, đòi hỏi phải ngưng ngay sự biến cải những bãi đá ngầm và cam kết rằng Hoa Kỳ vẫn duy trì sức mạnh hàng đầu tại Á Châu trong những thập niên tới.


Reuters ngày 29/5/2015: TNS John McCain đề nghị một dự luật cung cấp khoảng 425 triệu đô-la trong vòng 05 năm cho những quốc gia như Nam Dương, Mã Lai, Phi Luật Tân, Thái Lan và Việt Nam để trang bị, tiếp liệu, huấn luyện và xây dựng quân sự trên quy mô nhỏ để đối phó với những thách thức về chủ quyền trên biển của Trung Quốc. Trong một cuộc họp báo tại HCM City, Ô. John McCain nói rằng Hoa Kỳ sẽ thi hành một số biện pháp làmTrung Quốc chùn bước  để không cón có những hành động như vậy. TNS John McCain cho biết trong tuần tới ông và các thượng nghị sĩ sẽ đề nghị nới lỏng thêm lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam.


Ngày 1/6/2015: Bộ Trưởng Quốc Phòng Phùng Quang Thanh và Bộ Trưởng Ashton Carter trong cuộc họp báo chung tại Hà Nội nói rằng hai quốc gia mở rộng hợp tác quân sự trong đó bao gồm những kế hoạch tiến hành những chiến dịch quân sự chung. Hoa Kỳ sẽ giúp Việt Nam chuẩn bị tham gia sứ mạng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc. Hai bên còn ký Tuyên Bố Tầm Nhìn Chung về quan hệ quốc phòng Việt - Mỹ, đánh dấu bước chuyển mới trong quan hệ hai nước.


Ngày 5/6/2015: Tổng Thống Aquino của Phi Luật Tân loan báo ông muốn bắt đầu thương thảo để cho phép quân đội Nhật vào đất nước Đông Nam Á này trong lúc hai quốc gia Nhật-Phi xây dựng hợp tác quốc phòng giữa khi tranh chấp lãnh thổ căng thẳng với Trung Quốc.
Ngày 7/6/2015: Bộ Ngoại Giao Trung Quốc cho biết Hung Gia Lợi trở thành quốc gia Âu Châu đầu tiên ký thỏa hiệp hợp tác với Trung Quốc về dự án Con Đường Tơ Lụa nhằm phát triển thương mại, hạ tầng cơ sở giao thông xuyên Á Châu và xa hơn nữa.
Ngày 8/6/2015: Bộ Trưởng Quốc Phòng Nga Sergei Shoigu ra lệnh gia tăng tốc độ xây dựng hạ tầng cơ sở quân sự lẫn dân sự trên Quần Đảo Kuriles nơi đang diễn ra tranh chấp chủ quyền giữa Nhật và Nga.
Ngày 13/6/2015: Theo một vài ước lượng, Trung Quốc dự tính sản xuất khoàng 42,000 hệ thống máy bay không người lái có căn cứ từ đất liền và trên biển trị giá khoảng 10.5 tỉ đô-la từ 2014 tới 2023. Rất nhiều máy bay không người lái này được sao chép từ thiết kế của Mỹ.
Ngày 15/6/2015: Phát ngôn viên của Công Ty United Instrument Manufacturing do Điện Kremlin làm chủ cho biết quân đội Nga đã chế tạo thành công một loại súng vi ba (microwave gun) có khả năng triệt hạ máy bay không người lái và các phi đạn phóng ra từ trên trên không.
Ngày 29/6/2015: Khoảng 250 người Campuchia với sự tham gia của một số nghị sĩ đảng đối lập CNRP hôm 28/6/2015 đã tiến sâu vào khu vực mốc 203 do Việt Nam quản lý thuộc địa bàn tỉnh Long An. Lực lượng chức năng Việt Nam và người dân địa phương đã ngăn chặn, giải thích nhưng bị một số phần tử quá khích Campuchia tấn công, khiến 7 người Việt Nam bị thương.


Ngày 29/6/2015: Trung Quốc khai trương Ngân Hàng Đầu Tư Hạ Tầng Cơ Sở Á Châu (AIIB) mà Washington bày tỏ những mối lo ngại rằng ngân hàng sẽ làm suy yếu Ngân Hàng Thế Giới (World Bank) và Ngân hàng Phát Triển Á Châu (ADB) do Mỹ và Nhật Bản kiểm soát, tức uy lực tài chính cũng là “cây gậy chỉ huy” của Mỹ đã suy giảm.


- Ngày 1/7/2015: Mỹ- Cuba tái lập quan hệ ngoại giao sau 51 năm cấm vận và cô lập.


Ngày 7/7/2015: Tổng Bí Thư Đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng thăm Hoa Kỳ và hội đàm với Tổng thống Barack Obama tại Tòa Bạch Ốc.


Ngày 14/7/2015: Sau nhiều cuộc thương thảo đầy va chạm, các cường quốc và Ba Tư đã đã đạt được thỏa hiệp lịch sử để kiềm chế chương trình hạt nhân hầu đổi lấy việc tháo bỏ cấm vận nhiều tỉ đô-la - tránh được mối dọa chế tạo vũ khí nguyên tử của Ba Tư và một cuộc can thiệp quân sự của Hoa Kỳ.


Ngày 16/7/2015: Đạo luật về an ninh gây tranh cãi đã được hạ viện Nhật thông qua vào ngày Thứ Năm mà những người chống đối cho rằng đã phá hoại 70 năm hòa bình và sẽ thấy lần đầu tiên quân đội Nhật tham chiến ở nước ngoài kể từ Thế Chiến II.


Ngày 20/7/2015: Tân Tư Lệnh Thái Bình Dương Scott Swift đã tham dự bảy giờ bay trên phi cơ do thám P-8 Poseidon mới nhất của Hoa Kỳ trên Biển Đông khiến Hoa Lục tức giận.


Ngày 21/7/2015: Kyrgyzstan đã xé bỏ thỏa hiệp hợp tác lâu đời với Hoa Kỳ sau khi Hoa Thịnh Đốn trao tặng giải thưởng nhân quyền cho một nhà đấu tranh thuộc sắc dân thiểu số đang bị cầm tù.


Ngày 21/7/2015: Tinh thần bài Hoa đột nhiên lan rộng khắp Thổ Nhĩ Kỳ, biểu tình phản đối, đốt cờ, tấn công khách du lịch và nhà hàng, hung hăng kêu gọi phân biệt chủng tộc trên các trang mạng xã hội…Tinh thần bài Hoa lên tới cao điểm tại Thổ Nhĩ Kỳ trong vài tuần lễ khi Tổng Thống Recep Tayyip Erdogan chuẩn bị chuyến thăm viếng Trung Quốc vào cuối tháng này.


Ngày 25/7/2015: Trung Quốc vừa phóng hai vệ tinh mới vào ngày Thứ Bảy khi nước này tự chế tạo hệ thống điều khiển vệ tinh để cạnh tranh với hệ thống GPS (Global Positioning System) của Hoa Kỳ.


Ngày 27/7/2015: Truyền thông nhà nước Trung Quốc chế nhạo động cơ những chuyến thăm Châu Phi của Tổng Thống Barack Obama là lo ngại ảnh hưởng ngày càng bành trướng của Bắc Kinh ở lục địa này.


Ngày 28/7/2015: Bộ Trưởng Ngoại Giao Nam Dương Retno Marsudi nói rằng Tổng Thống Joko Widodo bày tỏ hy vọng rằng Trung Quốc sẽ xây dựng Nam Dương thành một căn cứ sản xuất tại Á Châu qua sự tăng cường hợp tác kinh tế giữa hai quốc gia.


Ngày 29/7/2015: Với sự tháp tùng của 30 lãnh đạo các công ty, Ô. Cameron thực hiện chuyến viếng thăm lịch sử lần đầu tiên của vị thủ tướng Anh tới Việt Nam.


Ngày 29/7/2015: Lo sợ gia tăng, đặc biệt tại Ấn Độ là Trung Quốc có thể sớm tiến hành dự án xây dựng đảo nhân tạo tại Maldives thuộc Ấn Độ Dương.


Ngày 31/7/2015: WikiLeaks cho biết cơ quan tình báo Mỹ đã nghe lén các chính trị gia Nhật, ngân hàng trung ương hàng đầu và những công ty lớn trong nhiều năm. Đây là sự tiết lộ mới nhất về việc Hoa Thịnh Đốn nghe lén các đồng minh.


Ngày 12/8/2015: Trong bản tin phổ biến báo chí, Chỉ Huy Không Quân Tấn Công Toàn Cầu (U.S. Air Force Global Strike Command) cho biết Hoa Kỳ đã đưa ba máy bay ném bom tối tân nhất tới Guam.


Ngày 16/8/2015: Khủng hoảng di dân ở Âu Châu: 250,000 người bỏ nước ra đi, 2000 người chết.


Ngày 18/8/2015: Thủ Tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha gọi vụ đánh bom tại khu vực đông đúc là biến cố tệ hại nhất từ trước tới giờ mới xảy ra ở Thái Lan.


Ngày 24/8/2015: Gần 80,000 người đã ký thỉnh nguyện thư yêu cầu bắt giữ Thủ Tướng Do Thái Benjamin Netanyahu vì tội phạm chiến tranh khi ông thăm viếng Anh Quốc.


Ngày 5/9/2015: Bộ Trưởng Ngoại Giao John Kerry đã nói với Bộ Trưởng Ngoại Giao Nga Sergei Lavrov rằng Hoa Kỳ hết sức quan tâm tới những báo cáo cho rằng Moscow đang tiến hành việc hiện diện quân sự lớn lao tại Syria nhằm mục tiêu hỗ trợ cho Tổng Thống Bashar Assad.


Ngày 7/9/2015: Bộ trưởng đầu tư cho biết Ai Cập đã ký kết một thỏa hiệp với một công ty Trung Quốc để đảm trách và tài trợ một phần của kế hoạch xây dựng một trung tâm hành chính mới cho Ai Cập nằm ở phía đông thủ đô Cairo. Đề án dự trù lớn bằng thành phố Tân Gia Ba bao gồm một phi trường lớn hơn Heathrow của Luân Đôn, một tòa nhà cao hơn Tháp Eiffel và hơn 10,000 km vuông đại lộ, đường và phố.


Ngày 10/9/2015: Cờ Palestines sẽ được trụ sở Liên Hiệp Quốc kéo lên sau khi Đại Hội Đồng chấp thuận giải pháp cho Palestines với đa số tuyệt đối khiến Do Thái phẫn nộ vì hành động này là bước tiến tới công nhận quy chế hội viên cho Palestines.


Ngày 14/9/2015: Thủ tướng Úc Abbott bị loại bỏ từ trong chính nội bộ của Đảng Bảo Thủ với hy vọng lấy lại khối cử tri đã mất tin tưởng bằng cách thay thế một lãnh đạo cực đoan ăn nói thiếu suy nghĩ bằng một lãnh đạo ôn hòa hơn trong đảng.


Ngày 15/9/2015: Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng công du Nhật Bản và gặp gỡ Thủ Tướng Abe.


Ngày17/9/2015: Thượng Nghị Sĩ John McCain thúc giục Ngũ Giác Đài biểu dương sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ bằng cách gửi tàu chiến tới các đảo nhân tạo với khoảng cách 12 dặm mà Trung Quốc xây đắp để khẳng định chủ quyền của mình ở Biển Đông. Đây là hành động không công nhận chủ quyền của Trung Quốc trên các hòn đảo này.


Ngày 22/9/2015: Chủ Tịch Tập Cận Bình công du Hoa Kỳ hội đàm với Tổng Thống Obama.


Ngày 30/9/2015: Nga bắt đầu tiến hành các cuộc không kích vào lực lượng của ISIS ở Syria.


Ngày 16/10/2015: Tổng Thống Obama cảnh cáo Nga rằng họ không thể dùng không kích để đạt một giải pháp hòa bình cho Syria và việc chống đỡ cho Tổng Thống Assad sẽ thất bại.


Ngày 17/10/2015: Tàu chiến, hàng không mẫu hạm và tàu ngầm của Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản đã kéo tới Vịnh Bangal vào Thứ Bảy để tham dự cuộc tập trận chung ở ngoài khơi bờ biến phía đông Ấn Độ - một biểu hiện gia tăng hợp tác chiến lược giữa ba quốc gia khi phải đối đầu với sự trỗi dậy của Trung Quốc.


Ngày ngày 20/10/2015: Chủ Tịch Tập Cận Bình đọc diễn văn tại Quốc Hội Anh, dự dạ tiệc với Nữ Hoàng Elizabeth khi ông thực thiện cuộc viếng thăm Anh Quốc để củng cố mối liên hệ kinh tế giữa hai quốc gia- một cuộc viếng thăm có thể tạo những lo âu về ảnh hưởng bao trùm của Hoa Lục lên nền kinh tế Anh. Ô. Cameron đã ví cuộc viếng thăm báo hiệu “thời kỳ hoàng kim” (golden era) giữa hai quốc gia.


Ngày 20/10/2015: Thủ tướng đắc cử Justin Trudeau thuộc Đảng Cấp Tiến của Gia Nã Đại đã gọi điện thoại cho Ô. Obama thông báo sẽ rút sáu máy bay chiến đấu hiện đang oanh kích lực lượng IS tại Iraq và Syria.


Ngày 21/10/2015: Tướng TQLC Joseph Dunford - Tham Mưu Trưởng Liên Quân Hoa Kỳ nói với các nhà lãnh đạo Iraq rằng Iraq phải hứa không được yêu cầu các cuộc không kích từ Nga hay hậu thuẫn cho cuộc chiến chống lực lượng ISIS.

-Ngày 5/11/2015: Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Trung Hoa Tập Cận Bình thăm Việt Nam. -Ngày 6/11/2015: Hoa Kỳ triển khai sáu phi cơ nghênh cản (không chiến) F-15C tại phía nam Căn Cứ Không Quân Incirlik của Thổ Nhĩ Kỳ để giúp bảo vệ không phận Thổ vì có thể có kẻ xâm nhập. - Ngày 7/11/2015: Lần đầu tiên kể từ năm 1949, hai nhà lãnh đạo Trung Hoa Lục Địa và Đài Loan: Tập Cận Bình và Mã Anh Cửu gặp nhau tại Tân Gia Ba. -Ngày 10/11/2015: Liên Minh Dân Chủ Toàn Quốc của Bà San Suu Kyi chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử tại Miến Điện. - Ngày 10/11/2015: Tổng Thống Obama vừa ký ban hành ngân sách quốc phòng 607 tỉ đô-la cho năm 2016. Trong khi đó ngân sách quốc phòng của Trung Quốc là 131 (2014) và Nga 69 (2014), Nhật Bản 42 tỉ (2015). - Ngày 10/11/2015: Nga đưa đề nghị chính phủ Syria và phe nổi dậy đồng ý tiến hành việc sửa đổi hiến pháp kéo dài tới 18 tháng, sau đó là cuộc bầu cử tổng thống sớm để giải quyết cuộc xung đột Syria.

Ngày 23/10/2015: Cuộc họp tay tư giữa Hoa Kỳ, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Saudi Arabia lần đầu tiên diễn ra tại Vienna để thăm dò một giải pháp cho vấn đề Syria.


Ngày 24/10/2015: Cựu Thủ Tướng Anh Tony Blair xin lỗi về cuộc Chiến Tranh Iraq mà ông đã gánh một phần trách nhiệm về cuộc nổi dậy của Nhà Nước Hồi Giáo (IS) tại Iraq và Syria.


Ngày 26/10/2015: Hoa Kỳ gửi Khu Trục Hạm Lassen tới Đảo Đá Subi như một hành động không công nhận tuyên bố chủ quyền của Hoa Lục tại Biển Đông. Trung Quốc cũng gửi hai tàu chiếm tới để bám theo khu trục hạm này.


Ngày 30/10/2015: Mỹ gửi 50 biệt kích tới Syria để giúp cho lực lượng nổi dậy chống lại Tổng Thống Assad và lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo.


Ngày 31/10/2015: Một máy bay dân sự của Nga nổ tung và rớt ở Bán Đảo Sinai khiến 224 hành khách tử nạn. Nhà Nước Hồi Giáo xác nhận đã đặt bom trên chiếc máy bay này.


Ngày 4/11/2015: Theo đài truyền hình Fox News, trong cuốn sách nhan đề Destiny and Power: The American Odyssey Of George Herbert Walker Bush, tác giả Jon Meacham đã trích dẫn lời của Ô. Bush Cha nói rằng Ô. Dick Cheney (phó tổng thống) và Donald Rumsfeld (bộ trưởng quốc phòng) đã quá hiếu chiến và lập trường cay nghiệt/tàn nhẫn của họ (sau cuộc tấn công khủng bố Sept. 11) đã làm tổn thương tới danh dự của Hoa Kỳ


Ngày 5/11/2015: Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Trung Hoa Tập Cận Bình thăm Việt Nam.


Ngày 6/11/2015: Hoa Kỳ triển khai sáu phi cơ nghênh cản (không chiến) F-15C tại phía nam Căn Cứ Không Quân Incirlik của Thổ Nhĩ Kỳ để giúp bảo vệ không phận Thổ vì có thể có kẻ xâm nhập.


Ngày 7/11/2015: Lần đầu tiên kể từ năm 1949, hai nhà lãnh đạo Trung Hoa Lục Địa và Đài Loan: Tập Cận Bình và Mã Anh Cửu gặp nhau tại Tân Gia Ba.


Ngày 10/11/2015: Liên Minh Dân Chủ Toàn Quốc của Bà San Suu Kyi chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử tại Miến Điện.


Ngày 10/11/2015: Tổng Thống Obama vừa ký ban hành ngân sách quốc phòng 607 tỉ đô-la cho năm 2016. Trong khi đó ngân sách quốc phòng của Trung Quốc là 131 (2014) và Nga 69 (2014), Nhật Bản 42 tỉ (2015).


Ngày 10/11/2015: Nga đưa đề nghị chính phủ Syria và phe nổi dậy đồng ý tiến hành việc sửa đổi hiến pháp kéo dài tới 18 tháng, sau đó là cuộc bầu cử tổng thống sớm để giải quyết cuộc xung đột Syria.


Ngày 10/11/2015: NATO tiến hành cuộc tập trận lớn nhất từ thời Chiến Tranh Lạnh mang tên “Operation Trident Juncture” để phô diễn sức mạnh quân sự. Cuộc tập trận kéo dài một tháng, diễn ra ở Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Ý Đại Lợi bao gồm 36,000 binh sĩ, hơn 140 máy bay và 60 tàu chiến từ hơn 30 quốc gia.”


Ngày 12/11/2015: Hai máy bay ném bom chiến lược B-52 của Mỹ bay gần các đảo nhân tạo của Hoa Lục tại Biển Đông, đã liên lạc với bộ phận kiểm soát không lưu của Trung Quốc ở dưới đất nhưng phi vụ vẫn tiếp tục mà không bị ngăn cản.”


Ngày 13/11/2015: 128 người chết, 350 bị thương vì bom tự sát, tấn công bằng súng và ném lựu đạn tại một hý viện và khắp Thủ Đô Paris. Các giới chức an ninh nói rằng các nhóm khủng bố Hồi Giáo đứng đằng sau chiến dịch  này.


Ngày 15/11/2015: Tổng Thống Obama và Tổng Thống Putin đồng ý về nhu cầu chuyển tiếp chính trị do Syria tiến hành, bao gồm cả trung gian của Liên Hiệp Quốc khi hai bên gặp nhau bên lề cuộc họp Thượng Đỉnh G-20 tại Thổ Nhĩ Kỳ.


Ngày 17/11/2015: Một thẩm phán Tây Ban Nha đã ký lệnh bắt giam Thủ Tướng Do Thái Benjamin Netanyahu và một số viên chức cũ cũng như đương nhiệm do một cuộc bố ráp trên biển năm 2010 đã làm chết 10 nhà hoạt động nhân quyền Thổ Nhĩ Kỳ.


Ngày 20/11/2015: Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc cho phép các quốc gia sử dụng mọi biện pháp cần thiết để chống lại Nhà Nước Hồi Giáo trong một nghị quyết được toàn thể chấp thuận, một tuần sau cuộc khủng bố ở Paris.


Ngày 22/11/2015: Mười quốc gia Đông Nam Á đã ký thỏa ước chính thức thành lập một khuôn mẫu kiểu Liên Hiệp Âu Châu (EU) gọi là Cộng Đồng Đông Nam Á (ASEAN Community) để khích lệ đầu tư và hợp tác trong khu vực có 600 triệu dân.”


Ngày 24/11/2015: Lần đầu tiên trong 50 năm, Thổ Nhĩ Kỳ - một thành viên của NATO bắn rơi một phi cơ chiến đấu của Nga tại biên giới Syria.


Ngày 11/12/2015: Hội nghị thượng đỉnh biến đổi khí hậu tại Paris bao gồm 200 quốc gia đã đạt được thỏa thuận lịch sử, sắp đặt một sự chuyển hóa trong nhiều thập niên một nền kinh tế thế giới lệ thuộc vào khí đốt và săng dầu, một nỗ lực để ngăn chặn việc hâm nóng địa cầu.”


Ngày 14/12/2015: Sauri Arabia công bố thành lập Liên Minh Hồi Giáo Chống Khủng Bố gồm 34 quốc gia theo hệ phái Sunni.


Ngày 18/12/2015: Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc chấp thuận một nghị quyết với lộ trình 18 tháng để thực hiện ngưng bắn, chuyển tiếp chính trị và soạn thảo hiến pháp để giải quyết cuộc khủng hoảng Syria.


Ngày 25/12/2015: Theo Justin Welby- lãnh đạo giáo phái Anglican Anh Quốc thì Thiên Chúa Giáo đang có nguy cơ bị loại trừ (elimination) khỏi Trung Đông bởi Nhà Nước Hồi Giáo mà giáo phái này gọi là một sự tái sinh hiện nay của vị vua độc tài Herod trong thánh kinh.


Ngày 27/12/2015: Tổng Thống Ba Tư Hassan Rouhani nói rằng người Hồi Giáo phải chấn chỉnh lại hỉnh ảnh tôn giáo của mình đã bị hoen ố bởi bạo lực do những nhóm quá khích gây ra như Nhà Nước Hồi Giáo.

Đào Văn Bình

(California ngày 27/12/2015)

Khai Dân Trí

Đào Văn Bình