Được mùa buôn Thần, bán Thánh

Được mùa buôn Thần, bán Thánh

Người dân Việt Nam thường gọi “Tháng giêng là tháng ăn chơi” nên các lễ hội được tưng bừng mở ra ở khắp mọi nơi. Những lễ hội có đủ màu sắc khác nhau. Trước hết phải nói đó là phong tục của dân Việt từ ngàn xưa cho tới nay. Sự sùng bái là vấn đề của tâm linh không ai ép buộc được và cũng không nên chế diễu những tập tục đó.

Tuy nhiên, lâu dần rồi nhiều lễ hội đã biến thành nơi buôn thần bán thánh và có những lễ nghi bị biến chất trở nên quái gở. Vạn vật biến chuyển, con người cũng biến đổi theo. Hoàn cảnh cũng khiến con người thay đổi tâm lý, tình cảm nguyện vọng. Mỗi hoàn cảnh người ta có những ước mơ ước khác nhau cũng là lẽ thường.

Cánh già chúng tôi thường có những lúc ngồi cùng nhau tán dóc về đủ mọi thứ chuyện trên đời. Có những anh già “ngang ngang” lý sự tưởng rằng ngược đời nhưng vẫn có cái lý riêng của mình.

Mấy anh già ngang ngang

Có một ông giáo già, ngồi cà phê đầu đường đọc tờ báo mới ra ca tụng một vị hảo tâm bỏ ra vài chục triệu cúng rằm tháng giêng, xin Trời Phật ban ơn cho bà con nghèo quê ông năm nay được vạn phúc vạn lộc, sau đó ông ta bỏ ra chừng một tỉ cúng chùa và phát “lộc” cho bà con nghèo.

Ông Giáo Già buông tờ báo cưới khẩy phê rằng: “Lão này giàu hàng trăm ngàn tỉ bằng con đường hối lộ, con cái buôn gian bán lận cơ ngơi đồ sộ, ăn ba đời chưa hết. Nay mang ra vài tỉ “hối lộ” Đức Phật, làm từ thiện “mua chuộc” tiếng thơm chứ từ thiện cái gì mà ca tụng om xòm”.

Kể ra ông Giáo cũng có lý. Nhưng có ông cãi lại “Thà như thế còn hơn mấy thằng giàu ngàn tỉ mà vẫn làm lơ, coi dân đói như không biết, không nghe, không thấy”. Xét ra ông nào cũng có lý cả.

Nhưng bàn đến lễ hội năm nay thì nhiều ông thở dài lắc đầu quầy quậy vì cái sự biến chất của nó.

Ông bạn cùng khu phố tôi ở, lý luận rằng: “Thời đại này chúng nó tham ô nhiều quá, chúng nó không làm mà vẫn có ăn, chẳng phải lao tâm khổ tứ mà vẫn giàu nên khiến người ta tin vào phận số, mặc dân tình đau khổ nên người ta không còn biết tin vào cái gì, chỉ còn biết tin vào Thần vào Thánh thôi chứ tin ai bây giờ. Cho nên mỗi năm cái tâm trạng mê tín lại càng gia tăng, cũng vì thế mà bọn buôn thần bán thánh có cơ hội làm giàu, bọn lừa bịp càng sống khỏe. Nơi này kiếm bộn bạc thì nơi khác cũng “thi đua” kiếm bạc chứ thần thánh có biết quái gì đâu.

Các ông đừng trách “dân ngu cu đen”, tội nghiệp cho họ. Chẳng qua cái sự giàu sang quyền quý cứ bày ra trước mắt, người ta “thèm” đến phát rồ là tại thằng cha đó cả”.

Ông nào cũng ngồi thừ mặt suy tư, nhìn vào những trang báo tường thuật in hình những lễ hội lòe loẹt với những hàng tường thuật lạnh người. Buồn cho thời đại văn minh này mà bà con mình vẫn còn u mê như vậy. Tại ai? Thời thế hay con người? Con người làm nên thời thế “gặp thời thế, thế thời phải thế” thôi. Ngay như mấy ông nhà giàu, mấy ông quan to cũng bỏ hết công việc đi lễ chùa, đã sướng, đã giàu, đã sang còn muốn giàu muốn sang hơn nữa và cứ thế quan nọ lên chức thì quan bà cũng thúc giục chồng mau mau tìm cách trèo lên cao hơn thằng hàng xóm. Xã hội cứ như mà... đi lên thiên đường mù!

Đóng cửa cơ quan, các quan chuẩn bị xuống thuyền đi dự lễ hội chùa Bái Đính.

Cửa cơ quan đóng kín, các quan cùng nhau đi lễ chùa

Nguồn tin do báo Người Lao Động VN cho biết:

Ngày 19-2 là ngày làm việc nhưng khoảng 30 cán bộ một ban quản lý dự án của TP Thanh Hóa đã không có mặt tại “nhiệm sở” nhưng lại thấy xuất hiện ở chùa Bái Đính.

Các cán bộ của Ban quản lý dự án cải thiện môi trường đô thị Miền Trung - Tiểu dự án Thanh Hóa (trực thuộc UBND TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa), đã đóng cửa công sở đi lễ chùa. Tại trụ sở đơn vị này sau đó ở 146 đường Tống Duy Tân, phường Lam Sơn, TP Thanh Hóa, không bóng người, cổng vào cơ quan được đóng, khóa cẩn thận.

Một người bán quán nước cạnh đó cho biết “họ đi lễ chùa hết rồi, nghe nói đi chùa Bái Đính (Ninh Bình) hay Am Tiên (huyện Triệu Sơn) gì đó”. Một lúc sau, có một bảo vệ tới mở cổng và nói hôm nay cả cơ quan đi Bái Đính hết rồi, khoảng 30 người.

Một nguồn tin cho biết sau khi đi lễ tại chùa Bái Đính xong, cán bộ của đơn vị này đã ăn trưa tại nhà hàng Trúc Linh (trong khu vực chùa Bái Đính), rồi sau đó lên xe hơi tiếp tục đi Tràng An chơi.

Được biết, Ban quản lý dự án cải thiện môi trường đô thị Miền trung - Tiểu dự án Thanh Hóa đang đảm nhiệm rất nhiều dự án lớn, trong đó có Dự án tiêu úng Đông Sơn với tổng số vốn hơn 700 tỉ đồng, khối lượng công việc rất lớn, hiện dự án này đang có khoảng 10 gói thầu thi công dang dở, cần được đốc thúc để đẩy nhanh tiến độ.

Nhằm tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong vài năm trở lại đây Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa luôn ban hành Công điện gửi các cơ quan hành chính cấp dưới sau Tết Nguyên đán để chấn chỉnh tình trạng cán bộ, công chức tổ chức tiệc tùng, đi lễ hội, đền, chùa trong giờ làm việc, sử dụng xe công. Nếu đơn vị nào vi phạm thì cần có biện pháp xử lý nghiêm và người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh.

Thế nhưng trên bảo dưới không nghe là chuyện hàng ngày ở huyện, chứng tỏ một dấu hiệu “bất lực” nặng lắm rồi. Chỉ thị túi áo, thông báo túi quần, việc ta ta cứ chơi, tiền dân ta cứ vét, dự án nào bằng dự án nhà lầu xe hơi ăn chơi tới bến. Đó là thứ khẩu hiệu “thực tiễn” nhất cho các quan.

Một dự án tới 700 tỉ đồng, tiền mồ hôi nước mắt và cả xương máu của người dân chứ có phải của các quan đâu mà lo. Phải không các quan?

Hiện tượng này không chỉ có ở Thanh Hóa, nếu chịu khó “điều tra phóng sự” sâu rộng hơn, chắc sẽ có rất nhiều quan chức “bỏ việc quan đi ở chùa” chứ không ít.

Xe lớn, xe nhỏ biển số màu xanh của các quan tấp nập đi lễ chùa.

Hãy cứ nhìn hàng dãy xe mang biển số xanh (số xe của công sở hay của các quan) đậu lền khên ở khắp các ngôi chùa danh tiếng bậc nhất VN sẽ thấy. Chưa kể các vị khôn ngoan hơn, năm nay sắm xe riêng đưa vợ con đi chùa. Nhưng dù thế nào quan cũng chẳng giấu được bộ mặt “đầy đặn và cái bụng bự” trước người dân được.

Vài kiểu lễ hội biến chất.

Theo thống kê có đến hơn 8.000 lễ hội kể từ sau Tết Bính Thân. Lễ to lễ nhỏ, lễ hội nhàng nhàng nào cũng đông nghẹt. Tôi không thể kể hết và không phải lễ hội nào cũng biến chất như nhau. Xét về mặt tâm linh và đạo đức, những lễ hội đó hầu hết là để người dân tỏ lòng sùng kính các vị anh hùng dân tộc. Nhưng lại cũng chính vì mục đích ấy nên người ta dễ dàng lợi dụng cho nên lễ hội biến chất, các nhà tổ chức vin vào đó mà “bán” cả các anh hùng.

Hãy lấy một nơi tưởng nhớ Đức Thánh Trần Hưng Đạo, một vị anh hùng mà trẻ con học lớp ba cũng biết. Nhưng thử xem trong đó có những gì gọi là tưởng nhớ.

Người dân chen lấn, xô đẩy xin ấn đền Trần.

Trong đền thờ Đức thánh Trần Hưng Đạo cũng bói toán, xin quẻ đầu năm

Rạng sáng 22/2 (tức ngày 15 tháng giêng vừa qua), tại đền Trần (TP Nam Đinh, tỉnh Nam Định), nhiều người có mặt từ 3h sáng để chờ được nhận ấn. Ban đầu, dòng người xếp hàng trật tự, nối tiếp nhau đứng trước nhà Giải Vũ phía Đông đền Thiên Trường.

Gần đến giờ phát ấn, lượng người đổ đến càng đông. Nhiều người đi sau tìm cách chen chân vào giữa dòng người đang xếp hàng. Dòng người bị chen lấn, bắt đầu phá vỡ hàng lối và trở nên lộn xộn. Bị phía sau xô đẩy, hàng người đằng trước bắt đầu chen lấn trước cửa nhà Giải Vũ - nơi phát ấn.

Người dân đặt lá ấn lên mâm bê vào đền để tiếp tục lễ bái. Lễ khai ấn diễn ra đêm 21/2 trở nên hỗn loạn khi hàng ngàn người trèo rào, xông vào trong đền để vặt lộc, cướp hoa..., bất chấp nghi lễ tôn nghiêm nơi đền, chùa. Trèo cả lên bàn thờ cướp lộc.

Sự khao khát vật chất cháy bỏng hiện diện trong từng lời khấn cầu mà người ta có thể nghe bất cứ đâu giữa mùa lễ hội, thậm chí phô lộ ra thành tiếng cầu xin rất to mà ai cũng có thể nghe được giữa điện thờ. Cầu mua xe hơi, cầu lấy chồng giàu, cầu mua thêm nhà, cầu có được tiền đi du học... Ước nguyện của tín đồ được quăng lên chốn linh thiêng như món hàng trao đổi với các vị thánh ngồi yên trong cõi thờ phụng cả năm trời chẳng ai thèm nhớ tới.

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Kiên nói trên báo Tuổi Trẻ: “Không hề có chuyện nguồn gốc của lễ khai ấn bắt nguồn từ việc sau khi đánh thắng quân Nguyên – Mông”, thậm chí lễ khai ấn này còn... “chẳng liên quan gì đến thời Trần”.

Ấy thế mà người ta vẫn cứ mang Đức Thánh Trần nhét ấn vào tay thánh để kiếm tiền. Đó thật sự là một sự phản bội trắng trợn. 

Ẩu đả hỗn loạn trong lễ hội cướp phết lấy may

Lễ hội cướp phết ở làng Hiền Quan (Phú Thọ) lại tái diễn cảnh hỗn loạn đến mức đổ máu khi các trai làng lập bè phái tổ chức giành giật bằng được sự may mắn cho năm mới.

Người dân chen lấn, xô đẩy xin ấn đền Trần. Nhiều người khênh kiệu nhau lên cao để quyết tâm... cướp phết.

Ngày 13 tháng Giêng âm lịch, lễ hội cướp phết làng Hiền Quan (tỉnh Phú Thọ) thu hút đông đảo du khách và người dân địa phương đến dự. Lễ hội này hàng năm được tổ chức để tưởng nhớ và tôn vinh công lao của nữ tướng Thiều Hoa công chúa - Đức Thánh mẫu Đại vương, người giúp Hai Bà Trưng đánh giặc cứu nước.

Mặc dù nghi thức chính diễn ra vào buổi chiều nhưng ngay từ buổi trưa đã có hàng ngàn thanh niên tập trung thành nhiều nhóm, cởi trần hò hét dưới bãi sông. Trong đó hầu hêt là trai làng. Họ lập hội liên kết bè phái với nhau để làm sao mang may mắn về cho làng mình. Thế là các nhóm nhào vào tranh cướp, giẫm đạp lên nhau không khác gì một đám cướp với những tay xâm trổ đầy mình. Cảnh hỗn loạn xẩy ra như một bài chiến trường thời trung cổ.

Ai nắm được quả cầu son trong tay ngay lập tức trở thành mục tiêu của đối thủ. Một số thanh niên còn đấm túi bụi vào những người phía dưới đang giữ quả phết. Cứ mỗi khoảng 10 phút lại có hàng loạt trai làng nằm vật ra đất vì kiệt sức.

Ở nhiều nơi khác cũng vậy.

Chẳng phải chỉ có ở đền Trần và ở “lễ hội cướp phết” mà ở nhiều ngôi chùa, khi mùa Tết tới, nhà chùa thức thời thương mại, tổ chức luôn cả quầy gieo quẻ, quầy bói, quầy cúng sao, quầy đọc lá số, dịch vụ nào cũng tiền bạc đâu ra đấy. Trong khi đó, trong Phật giáo thuần thành, không có hoạt động nào có thể... đoán trước tương lai được cả.

“Ông Lợn” bị đao phủ chém trước mặt đám đông kể cả trẻ em.

Tôi chỉ tường trình với bạn đọc hai nơi tưởng niệm anh hùng thành nơi “cướp cạn” là bạn có thể hình dung ra những nơi khác như thế nào.

Tiếc rằng trang báo có hạn nên tôi chưa thể kể hết những lễ hội kỳ quái khác nữa như “Lễ hội chém lợn” ở Bắc Ninh làm máu tươi đẫm sân đình trước mặt cả đám trẻ con. Có hai tay đao phủ kề 2 cây đao sáng loáng vào cổ 2 "ông Lợn" trước sân đình Thượng, phường Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh, người ta cho đó là lễ hội truyền thống đầu năm. Chẳng hiểu cái thứ truyền thống đó là gì? Mê tín quái gở!

Bạn hãy thử nhẩm tính các lễ hội đó ngốn hết bao nhiêu tiền của, công sức, ngày giờ của người dân? Chơi sang một lúc rồi lại trở về cuốc sống nghèo khó. Các quan chơi sang, dân ngước lên nhìn thèm quá nên cũng cố gắng xin được giàu sang như quan. Bao giờ VN mới ngóc đầu lên được!

Văn Quang

Viết từ Sài Gòn ngày 29.02.2016

Khai Dân Trí

Văn Quang

Nhật Ký Biển Đông: Sóng Nổi Lên Rồi!

Nhật Ký Biển Đông: Sóng Nổi Lên Rồi!

Nhật Ký Biển Đông hai tuần cuối Tháng Hai ghi nhận những chuyển biến quan trọng như sau:

Tình hình thế giới:

- The Washington Post ngày 15/2/2016: “Đại Sứ Hoa Kỳ tại Lỗ Ma Ni phụ họa thêm vào những lời chỉ trích dự luật chống phỉ báng khi nói rằng tự do ngôn luận là nền tảng của một xã hội dân chủ. Nghị Viện Lỗ Ma Ni chuẩn bị bỏ phiếu về dự luật hiện đang gây tranh cãi, bị chỉ trích rộng rãi vì nó tiềm tàng hạn chế tự do ngôn luận tại quốc gia trước đây theo Chủ Nghĩa Cộng Sản.” Còn Ô. Tướng Prayut Chan-ocha của Thái Lan thì nói với báo chí rằng, “Chúng tôi không buộc quý vị phải khen ngợi chính phủ, nhưng yêu cầu quý vị phải nói lên sự thực, cái tốt lẫn cái xấu của chính phủ. Chỉ nói những cái xấu là bất công và phá hoại.” Và cuối cùng thì báo chí Thái Lan vốn nổi tiếng là được tự do ăn nói, nay im re.

Luật Trời muôn đời vẫn đúng, cũng như một vị thiền sư  nói, “Thuốc nào cũng là thuốc độc.” Thuốc bổ uống nhiều quá cũng chết. Thuốc tê/mê giúp người ta không đau khi giải phẫu, trích nhiều quá thì “đi luôn”. Thuốc giảm đau, uống nhiều quá thì “trụy tim” giống như ca sĩ Michael Jackson…và nhiều người mẫu, ca sĩ, tài tử khác chết vì uống quá nhiều thuốc giảm thống (pain killer). Thuốc ngủ uống nhiều quá thì “ngủ luôn”.

Tự do ngôn luận rất quý khi nó dùng để nói lên sự thật, tố cáo tội ác, trình bày điều oan ức, đóng góp tốt lành cho xã hội, tố cáo cái xấu xa, bịp bợm, cái sai trái của cơ quan công quyền, của các tổ chức kinh doanh, đảng phái, kể cả tôn giáo cùng sự gian trá của tryền thông. Nhưng nó sẽ là thảm họa khi dùng để bôi lọ, nói xấu, phỉ báng, ngụy tạo tin tức hình ảnh, gây chia rẽ, lật đổ, bạo loạn, tuyên truyền cho điều dâm ô, bạo lực... Muốn tránh mặt xấu của “tự do ngôn luận” thì dân trí phải thật cao và một hệ thống luật pháp thật nghiêm minh và theo đúng tinh thần “công bằng và quân bình” (Fair and Balance). Thí dụ, trong một chương trình bình luận, nếu mời một diễn giả “chống Đảng Cộng Hòa” thì phải mời một diễn giả “bênh Đảng Cộng Hòa” cho quân bình. Chỉ mời các diễn giả nói “một chiều”, “một giọng” thì nhàm chán và buổi phỏng vấn đó là cuộc “đấu tố” hoặc “bốc thơm” chứ không phải trình bày sự thật.  Truyền thông một chiều ở bất cứ nơi nào trên thế giới này cũng giống như công tố viên kết tội, ông tòa tuyên án mà không có luật sự biện hộ. Truyền thông một chiều làm mê muội quần chúng. Truyền thông quá tự do làm xã hội chia rẽ, hỗn loạn rồi đi đến cá nhân phóng túng. Chủ nghĩa cá nhân phóng túng cũng nguy hiểm như chủ nghĩa cực đoan. Cho nên Đạo Trời là trung đạo, trung dung, vừa vừa phai phải.

- Reuters ngày 17/2/2016: “Bà Merkel nói trong một cuộc họp của nhóm nghị sĩ của Đảng Dân Chủ Thiên Chúa Giáo nói rằng bà có thể ngày hôm nay hay ngày mai tháo gỡ lệnh cấm vận áp đặt lên Nga do vai trò của Nga tại Ukraine và việc thôn tính Crimea. Tuy nhiên quyết định này còn tùy thuộc vào sự kiện thực tế là vùng đông Ukraina hiện do phe ly khai kiểm soát chưa ổn định đâu vào đó.”

- The People ngày 17/2/2016: ”Theo tường trình của BCC địa phương, Chris Marquez - cựu chiến binh Hoa Kỳ được khen thưởng, từng phục vụ trong quân đội và chiến trường Iraq, nói là bị một nhóm thiếu niên chế riễu rồi tấn công ông ta tại tiệm McDolnals bắc Hoa Thịnh Đốn và hỏi rằng “Liệu mạng sống của người Da Đen có đáng kể không? “ Nếu sự kiện có thật, thì đây là chuyện đáng buồn cho nước Mỹ.

Đúng là, trong cuộc tranh cử tổng thống Hoa Kỳ, chuyện gì cũng có thể xảy ra. Ô. Donal Trump-một người chưa hề tham gia chính trường, ăn nói không kiêng nể ai, các phát biểu đều gây tranh cãi, thế mà cho tới giờ này đã đánh bại các đối thủ chuyên nghiệp vốn là các thống đốc tiểu bang và thượng nghị sĩ liên bang. The Politico ngày 24/2/2016, Noam Chomsky – nhà trí thức, giáo sư tại MIT (Massachusetts Institute of Technology) cho rằng sở dĩ Ô. Trump thành công là vì tâm lý sợ hãi và đổ vỡ của xã hội, họ không biết nương tựa vào đâu, là nạn nhân của thế lực cường quyền mà họ không hiểu và không thể ảnh hưởng được.” (MIT professor and intellectual Noam Chomsky attributes Donald Trump’s success in the Republican presidential primary to “fear” and a “breakdown of society. People feel isolated, helpless, victim of powerful forces that they do not understand and cannot influence.)

- AFP ngày 17/2/2016, “Tổi thiểu 28 người chết, 61 bị thương trong một cuộc tấn công bằng bom xe giữa thủ đô Ankara nhắm vào một đoàn xe nhà binh. Cuộc tấn công đẫm máu này là chuỗi tấn công tại Thổ Nhĩ Kỳ do nhóm thánh chiến (Jihadist) nhưng cũng do nhóm chiến binh đòi tự trị người Kurd thực hiện. Tiếng nổ lớn tới nỗi toàn thành phố có thể nghe thấy. Cuộc tấn công xảy ra khi đoàn xe ngừng tại đèn xanh đèn đỏ. Thủ Tướng Ahmet Davutoglu đã ngưng chuyến công du tới Brussels khi được báo cáo tin này. Còn Tổng Thống Erdogan nói rằng, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không ngần ngại sử dụng quyền tự vệ bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu và trong mọi tình thế.” Thủ tướng Thổ cho biết đã bắt giữ một nghi can có liên quan đến tổ chức người Kurd đòi ly khai. Thế nhưng lực lượng Syrian Kurdish đã phủ nhận việc đứng đằng sau vụ đánh bom. Hoa Kỳ cũng như NATO cũng nghi ngờ về cáo buộc của Tổng Thống Erdogan nói rằng chính lực lượng Kurd ở Syria đã dùng vũ khí của Mỹ để thực hiện vụ đánh bom. Tin mới nhất cho biết nhóm Kurdistan Freedom Falcons có căn cứ ở Thổ xác nhận đã thực hiện vụ đánh bom để trả thù việc Thổ tiến hành những cuộc hành quân vào khu vực người Kurd tại đông nam Thổ Nhĩ Kỳ.

- Popular Mechanics ngày 17/2/2016: “Cơ quan truyền thông của chính phủ Nga cho biết công ty Specialized Tactical Systems đã sáng chế ra một dụng cụ chống bắn tỉa (anti-sniper device).Cấu trúc của nó giống như chiếc ống nhòm, gắn trên một càng ba chân, nói là có thể khám phá kẻ bắn tỉa ở cách xa 2.5 km. Một khi khám phá ra kẻ bắn tỉa, máy sẽ phóng ra tia la-de (laser) làm mù mắt xạ thủ.” Với sự phát minh này, các chuyên viên bắn tỉa phải coi chừng kẻo… không còn mắt để nhìn đời.

- Yahoo News ngày 17/2/2016: “Ô. Donald Trump bác bỏ nhận xét của Ô. Obama cho rằng ông thiếu đứng đắn cho nên không thể làm tổng thống được và tấn công lại bằng cách nói rằng Ô. Obama đã hoàn thành nhiệm vụ tổng thống giống như đồ chết tiệt/một cách đáng khinh. (such a lousy job as president).

- Reuters ngày 18/2/2016: “Cuộc chạy đua để được đảng đề cử của Cộng Hòa bước vào khúc quanh kỳ lạ khi Ô. Donald Trump – người đang dẫn đầu, cực lực đả kich Giáo Hoàng Francis sau khi Giáo Hoàng cho rằng tỷ phú về ngành địa ốc này “không phải người Thiên Chúa Giáo” vì ông ta hứa sẽ trục xuất những di dân bất hợp pháp và xây bức tường dọc theo biên giới Mỹ-Mễ Tây Cơ. Đứng trên sân khấu tập họp tranh cử tại Kiawah, South Carolina Ô. Trump xác định mình là “Thiên Chúa Giáo” và gọi Giáo Hoàng Francis là “nhục nhã” khi đặt nghi vấn về tôn giáo của ông. Giáo Hoàng đưa ra lời tuyên bố này trên chuyến bay trở về Rome sau gần một tuần lễ thăm viếng Mễ Tây Cơ.” (The race for the Republican presidential nomination took an odd turn Wednesday as frontrunner Donald Trump publicly trashed Pope Francis after the pontiff suggested the real estate mogul “is not Christian” because of his pledge to deport undocumented immigrants and build a wall along the U.S. border with Mexico. Taking the stage at a rally here, Trump reiterated his Christian faith and called Pope Francis “disgraceful” for questioning it. Pope Francis said when a reporter asked him about Trump on the papal airliner as he returned to Rome after a nearly weeklong visit to Mexico.) Vào ngày 19/2/2016, phát ngôn viên của Giáo Hoàng đã đưa ra lời cải chính như sau, “Giáo Hoàng không có ý định tấn công Ô. Donald Trump- một ứng cử viên tổng thống và cũng không muốn gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử khi nói rằng những ai chủ trương xây tường không phải là người Thiên Chúa Giáo.” (AP. A spokesman for Pope Francis insisted Friday the pontiff was "in no way" launching an attack on Donald Trump, a U.S. presidential candidate, nor was he trying to sway voters by declaring someone who advocates building walls isn't Christian.)

Đúng là, trong cuộc tranh cử tổng thống Hoa Kỳ, chuyện gì cũng có thể xảy ra. Ô. Donal Trump-một người chưa hề tham gia chính trường, ăn nói không kiêng nể ai, các phát biểu đều gây tranh cãi, thế mà cho tới giờ này đã đánh bại các đối thủ chuyên nghiệp vốn là các thống đốc tiểu bang và thượng nghị sĩ liên bang.

The Politico ngày 24/2/2016, Noam Chomsky – nhà trí thức, giáo sư tại MIT (Massachusetts Institute of Technology) cho rằng sở dĩ Ô. Trump thành công là vì tâm lý sợ hãi và đổ vỡ của xã hội, họ không biết nương tựa vào đâu, là nạn nhân của thế lực cường quyền mà họ không hiểu và không thể ảnh hưởng được.” (MIT professor and intellectual Noam Chomsky attributes Donald Trump’s success in the Republican presidential primary to “fear” and a “breakdown of society. People feel isolated, helpless, victim of powerful forces that they do not understand and cannot influence.)

- AFP/Reuters ngày 19/2/2016: “Hoa Kỳ không kích một trại huấn luyện của nhóm Nhà Nước Hồi Giáo tại Sabratha thuộc vùng duyên hải Libya, giết chết khoảng 41 người, có thể là đầu não cao cấp của tổ chức đánh bom tại Tunisia trước đây. Cuộc không kích nhắm vào một ngôi nhà ở khu dân cư.”

- The Boston Globe ngày 19/2/2016: Trong lúc Mỹ, Âu Châu, Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia ra sức cứu vãn sự xụp đổ của Aleppo- thủ đô trong thực tế của phiến quân, Boston Globe đi một bài báo nhan đề “Truyền thông đã hướng dẫn sai lạc quần chúng về Syria” (The media is misleading the public on Syria) trong đó nói rằng, “Tường trình về cuộc chiến Syria sẽ được nhớ mãi như một điều tủi hổ nhất trong lịch sử báo chí Hoa Kỳ. Báo cáo về cuộc chém giết tại thành phố cổ Aleppo là lý do sau cùng nói lên tại sao. Trong ba năm, nhóm chiến binh hung bạo đã điều khiển thành phố này. Họ cai trị với áp bức. Họ dán bích chương cảnh cáo người dân, ‘Không được đưa con tới trường. Nếu đưa con tới trường, chúng tôi sẽ tịch thu túi đeo vai của chúng nó và quý vị sẽ lãnh cỗ quan tài.’ Họ phá hủy các nhà máy, hy vọng rằng công nhân thất nghiệp không còn đường nào khác là trở thành chiến binh. Họ xếp các máy móc ăn cắp được chở sang Thổ Nhĩ Kỳ để bán. Tháng này, người dân Aleppo cuối cùng đã nhìn thấy ánh sáng hy vọng. Quân đội Syria và đồng minh đã đẩy nhóm chiến binh này ra khỏi thành phố.”

- Newsweek ngày 18/2/2016: “Những cuộc không kích của Hoa Kỳ tại A Phú Hãn đang giết hại thường dân với tỷ lệ cao nhất trong bảy năm.” (U.S. AIRSTRIKES IN AFGHANISTAN ARE KILLING CIVILIANS AT GREATEST RATE IN SEVEN YEARS)

- CNS News ngày 19/2/2016: “Theo Bộ Trưởng Quốc Phòng Ashton Carter, rất nhiều lính Mỹ và vũ khí nặng sẽ được triển khai tại Đông Âu trong những năm tới. Ô. Carter nói rằng sau khi Liên Bang Sô-viết xụp đổ, trong nhiều năm Hoa Kỳ không nghĩ rằng Nga sẽ trở thành đối thủ. Nhưng nay thì tình thế đã thay đổi kể từ năm 2014.”  Rõ ràng Chiến Tranh Lạnh Nga-Mỹ đã trở lại trong bối cảnh mới của tình hình thế giới.

- The Daily Beast ngày 22/2/2016 : “Kỷ niệm hai năm cách mạng Maidan chống Nga để ngả theo Âu Châu có nghĩa là tưởng nhớ các nạn nhân, đặt vòng hoa chung quanh Quảng Trường Maidan, thắp nến, tưởng nhớ tới những người đã chết mà ngày nay được gọi là Heavenly Hundred. Nhưng vào ngày 22/2/2016 cuộc tập họp diễn ra cùng với những dòng chữ xấu, tủi nhục nhớ tới cái gọi là The Revolution of Dignity (Cuộc Cách Mạng của Nhân Cách). Một số người quốc gia cực đoan, mặc binh phục, một số đeo mặt nạ, chiếm quảng trường và kêu gào một cuộc cách mạng mới” mà The Daily Beast đã đặt tiêu đề cho bài báo, “Tình thế trở nên tệ hại khi các người biểu tình đòi một cuộc cách mạng mới cho Ukraina” (Things Get Ugly as Protesters Call for a New Ukraine Revolution).

Thật tức cười! Cách mạng là lật đổ một chế độ xấu hầu thiết lập một chế độ tốt đẹp hơn, nhưng tình thế lại trở nên tồi tệ hơn cho nên lại đòi hỏi cách mạng để lật đổ “cách mạng”! Nguyên do “Cách Mạng Maidan” không do thao thức của quần chúng mà do các thế lực Phương Tây đạo diễn một cuộc đảo chính để biến Ukraine thành mũi nhọn tấn công Nga trong khi Ukraine đang yên bình trong thế phi liên kết. “Cách mạng Maidan” chỉ đem lại tại họa cho Ukraine : mất Crimea, vùng Donbas tách ra, chính trị hỗn loạn, tham nhũng, bè phái, kinh tế xụp đổ, đất nước tan nát. Đã hai năm rồi, không có cách nào cứu vãn Ukraina, ngoại trừ một cuộc đảo chính quân sự, dùng bàn tay sắt để thiết lập một chế độ trung lập giống như Nam Tư năm xưa để ổn định tình hình rồi từ đó phát triển bằng cách vừa hợp tác với Âu Châu, vừa hợp tác với Nga để giữ thế cần bằng chính trị. Cũng giống như Thái Lan, phe Áo Đỏ và Áo Vàng liên tục xuống đường làm tê liệt đất nước, khiến quân đội đứng lên lật đổ chế độ, thiết lập “bàn tay sắt” và đất nước Thái Lan giờ đây…êm ru.

- UPI ngày 23/2/2016: “Tối thiểu 23 binh sĩ và chiến binh Hồi Giáo đã chết trong ba ngày đụng độ tại nam Phi Luật Tân. Cuộc giao tranh diễn ra khi một nhóm khoảng 40 chiến binh tấn công một toán nhỏ của Tiểu Đoàn 51 Bộ Binh chính phủ ở Tỉnh Lanao del Sur khiến khoảng 20,000 người đã phải rời bỏ nhà cửa.

- AFP ngày 25/2/2016: “Tòa Bạch Ốc cho biết, Hoa Kỳ và Trung Quốc đã đồng ý về một nghị quyết của Liên Hiệp Quốc liên quan đến việc “khiêu khích hạt nhân” của Bắc Hàn mà các nhà ngoại giao nói rằng bao gồm những cấm vận mới sẽ đưa ra Hội Đồng Bảo An biểu quyết sớm.” Điều này cho thấy, dù cùng chủ nghĩa, cùng thể chế chính trị, dù là đồng minh, không phải lúc nào cũng đồng ý với nhau 100%. Khoảng 4000 lính Mỹ từ căn cứ Fort Hood, Texas  đã tới Nam Hàn để bảo vệ vùng biên giới với Bắc Hàn.

- Reuters ngày 26/2/2016: “Nghị Viện Âu Châu kêu gọi Liên Hiệp Âu Châu áp đặt cấm vận vũ khi lên Ả Rập Sê-út và nói rằng Anh, Pháp và các quốc gia Âu Châu khác không nên bán vũ khí cho quốc gia bị cáo buộc giết hại thường dân ở Yemen.” Nghị quyết không có tính cưỡng hành.

- Washington Post ngày 27/2/2016: “Một tòa án ở Ả Rập Sê-út đã tuyên án 10 năm tù và phạt 2000 roi một người đã đưa lên trang Twitter quan điểm vô thần phủ nhận sự hiện hữu của Thượng Đế.”

- Fox News ngày 27/2/2016: “Đụng đổ xảy ra tại thành phố Diyarbakir ở đông nam Thổ Nhĩ Kỳ mà người Kurd chiếm đa số. Những người biểu tinh đã xuống đường để đòi hỏi chính phủ chấm dứt những cuộc hành quân và áp đặt lệnh giới nghiêm 24/24 lên những khu vục của thành phố lịch sử này từ Tháng 12. Lực lượng an ninh đã phải dùng hơi cay và súng bắn nước để phân tán đám biểu tình.”

- NBC ngày 27/2/2016: “Cảnh sát đang điều tra một vụ giết ba thanh niên Hồi Giáo theo kiểu hành quyết tại Tiểu Bang Indiana.”

Tình hình Syria:

- AFP ngày 15/2/2016: “Tổng Thống Putin và Tổng Thống Obama đã nói chuyện thẳng thắn với nhau về vấn đề Syria giữa lúc Hoa Kỳ quan tâm về việc Thổ Nhĩ Kỳ pháo kích vào nhóm chiến binh người Kurd ở Syria vài ngày trước khi lệnh ngưng bắn có hiệu lực.” Cũng theo AFP cùng ngày, Thủ Tướng Ahmet Davutoglu của Thổ Nhĩ Kỳ nói rắng sẽ không cho phép Thị Trấn Azar nằm phía bên kia biên giới Thổ lọt vào tay chiến binh người Kurd.”

- Reuters ngày 15/2/2016: “Tổng Thống Assad thách thức cuộc ngưng bắn khi nói rằng, “Ngưng bắn không thể áp dụng cho một quốc gia đối đầu với quân khủng bố.” Và theo AP ông cũng cảnh cáo Thổ Nhĩ Kỳ và Ả Rập Sê-út là cuộc tiến quân vào Syria sẽ tác động toàn cầu (global repercussions).

- Trang Tin Flightradar24 ngày 16/2/2016: Nga đã gửi máy máy bay Tu-214R để do thám, theo dõi mọi chuyển động của bộ binh dưới đất, thu các tín hiệu radar tầm xa của các máy bay và các phương tiện vô tuyến của đối phương, đồng thời có khả năng nghe lén các cuộc điện thoại di động và vệ tinh để chuẩn bị đối phó với cuộc tiến quân của Ả Rập Sê-út và Thổ Nhĩ Kỳ vào Syria.

- Reuters ngày 17/2/2016: “Cuộc tiến quân mau lẹ của các chiến binh người Kurd tại bắc Syria được Nga yểm trợ qua các cuộc không kích, đã chiếm được vùng đất biên giới khiến Thổ tức giận và đe dọa tách khỏi đồng minh NATO. Hoa Thịnh Đốn từ lâu coi Đảng Liên Minh Dân Chủ Syira (Syrian Kurdish Democratic Union Party/PYD) và đồng minh YPG là cơ hội tốt để chiến đấu chống lại Nhà Nước Hồi Giáo khiến gây phiền phức cho Thổ Nhĩ Kỳ vốn coi đây là những tổ chức khủng bố, gây bất ổn lớn hơn trong cộng đồng người Kurd tại Thổ Nhĩ Kỳ. Lợi dụng những cuộc tấn công của quân chính phủ, các chiến binh người Kurd chiếm luôn những vùng đất của phe nổi dậy do Mỹ/Thổ/ Ả Rập Sê-út hỗ trợ.” Ngày 17/2/ Fox News đưa tin dù bị cả thế giới thúc giục, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ vẫn từ chối ngưng các cuộc pháo kích vào lực lượng người Kurd ở biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ.”

- Bloomberg News ngày 18/2/2016: “Đại diện Nhóm Syria Kurdish tại Mạc Tư Khoa, trong một cuộc phỏng vấn vào ngày 17/2/2016 nói rằng Nga đã hứa bảo vệ họ, nếu Thổ tiến quân vào Syria thì sẽ nổ ra một cuộc đại chiến với Nga.”

- The Boston Globe ngày 19/2/2016: Trong lúc Mỹ, Âu Châu, Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia ra sức cứu vãn sự xụp đổ của Aleppo- thủ đô trong thực tế của phiến quân, Boston Globe đi một bài báo nhan đề “Truyền thông đã hướng dẫn sai lạc quần chúng về Syria” (The media is misleading the public on Syria) trong đó nói rằng, “Tường trình về cuộc chiến Syria sẽ được nhớ mãi như một điều tủi hổ nhất trong lịch sử báo chí Hoa Kỳ. Báo cáo về cuộc chém giết tại thành phố cổ Aleppo là lý do sau cùng nói lên tại sao. Trong ba năm, nhóm chiến binh hung bạo đã điều khiển thành phố này. Họ cai trị với áp bức. Họ dán bích chương cảnh cáo người dân, ‘Không được đưa con tới trường. Nếu đưa con tới trường, chúng tôi sẽ tịch thu túi đeo vai của chúng nó và quý vị sẽ lãnh cỗ quan tài.’ Họ phá hủy các nhà máy, hy vọng rằng công nhân thất nghiệp không còn đường nào khác là trở thành chiến binh. Họ xếp các máy móc ăn cắp được chở sang Thổ Nhĩ Kỳ để bán. Tháng này, người dân Aleppo cuối cùng đã nhìn thấy ánh sáng hy vọng. Quân đội Syria và đồng minh đã đẩy nhóm chiến binh này ra khỏi thành phố.”

- AP ngày 19/2/2016: “Nga kêu gọi một phiên họp khẩn cấp của Hội Đồng Bảo An LHQ để thảo luận về tinh hình tồi tệ tại biên giới Syria-Thổ và việc Thổ dự định đem quân vào Syria. Trên trang điện tử của bộ ngoại giao cho biết Nga sẽ đệ trình một bản dự thảo nghị quyết kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ ngưng bất cứ hành động nào xâm phạm chủ quyền và lãnh thổ của Syria. Hôm nay, quân đội Thổ đẩy mạnh chiến dịch pháo kích vào lực lượng người Kurd được Hoa Kỳ hỗ trợ.” Theo AFP cùng ngày, Tổng Thống Pháp Hollande cảnh cáo việc Thổ Nhĩ Kỳ leo thang can thiệp vào cuộc xung đột tại Syria tạo nguy cơ chiến tranh Thổ -Nga nhưng bác bỏ đề nghị của Nga.

- Reuters ngày 20/2/2016: “Thủ Tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu kêu gọi Hoa Kỳ hỗ trợ Thổ vô điều kiện trong cuộc chiến chống lại lực lượng Syria Kurd (YPG), minh họa rõ nét căng thẳng gia tăng giữa Ankara và Hoa Thịnh Đốn.”

- Reuters ngày 20/2/2016: “Vào ngày hôm nay, quân đội Syria và đồng minh, hỗ trợ bởi những cuộc không kích của Nga đã chiếm lại 18 làng từ tay Nhà Nước Hồi Giáo tại phía đông của Tỉnh Aleppo và nhắm tới Raqqa- thủ đô của Nhà Nước Hồi Giáo.”

- NewsMax ngày 21/2/2016: “Ngoại Trưởng John Kerry sáng nay nói chuyện với Ngoại Trưởng Lavrov, cho biết Nga và Mỹ đã đồng ý về một “thỏa hiệp tạm thời” cho cuộc xung đột Syria sẽ có hiệu lực vào vài ngày sắp tới. Ô. John Kerry không nói rõ chi tiết của thỏa hiệp vì hai bên còn phải tham khảo. Ô. John Kerry nói rằng Tổng Thống Obama và Tổng Thống Putin cần nói chuyện với nhau, sau đó việc thi hành thỏa hiệp có thể bắt đầu.” Vào ngày 22/2/2016 Sputnik News cho biết, “Việc ngừng bắn giữa lực lượng của chính phủ Syria và các nhóm vũ trang đối lập cần bắt đầu từ ngày 27/2/2016, thỏa thuận này sẽ không áp dụng cho nhóm “Nhà Nước Hồi Giáo” (IS - bị cấm ở Nga), “Dzhebhat An-Nusra" và những nhóm khủng bố khác mà Liên Hiệp Quốc đã xác định. Tổng Thống Nga Vladimir Putin nói rằng ông và Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama đã phê duyệt quyết định này.”

Chưa biết nội dung thỏa hiệp như thế nào nhưng dù sao đây cũng là dấu hiệu đáng mừng. Chính phủ Syria và phe phiến quân tập họp trong tổ chức High Negotiation Committee (HNC) cũng đã hứa tuân thủ thỏa hiệp ngừng bắn. Trong khi đó Tổng Thống Assad kêu gọi một cuộc bầu cử vào Tháng Tư vì quốc hội sẽ mãn nhiệm kỳ vào Tháng Năm. Thế nhưng tình hình không “xuôi chèo mát mái” như người ta tưởng. Trong khi thỏa hiệp chưa tiến hành, Thứ trướng ngoại giao Nga lên tiếng lo ngại về một “Kế Hoạch B” của Mỹ một khi thỏa hiệp ngưng bắn thất bại vì Nga chưa hề biết về kế “Kế Hoạc B” này. (Russia is concerned by U.S. statements about a "Plan B" for Syria if a proposed ceasefire fails, Russian Deputy Foreign Minister Mikhail Bogdanov said on Thursday, the TASS news agency reported. "U.S. statements on the availability of some Plan B give rise to concern. We know nothing about it," Bogdanov was cited as saying.) AFP ngày 25/2/2016 cho biết Liên Hiệp Quốc đã tiến hành đợt thả dù tiếp tế đầu tiên cho Deir Ezzor miền đông Syria.

Cũng theo AFP, quân chính phủ đã tái chiếm một thị trấn chiến lược của nhóm Nhà Nước Hồi Giáo, dọn đường cho việc khai thông trục lộ giao thông duy nhất tới Aleppo.

- AFP ngày 27/2/2016: “Vào ngày Thứ Bảy, tiếng súng im bặt khắp Syria sau khi thỏa hiệp có tính cách lịch sử do Liên Hiệp Quốc hỗ trợ có hiệu lực và đây là cuộc ngưng bắn quan trọng của cuộc chiến kéo dài đã 5 năm khiến hơn 270,000 người chết. Nhóm Quan Sát Nhân Quyền cho biết yên tĩnh trở lại cho phía bắc của Tỉnh Latakia, các tỉnh Homs và Hama ở miền trung. Máy bay của Nga đã nằm ụ ở phi trường và không thực hiện bất cứ cuộc oanh kích nào.” Tin tức ngày 28/2/2016 cho biết tất cả các bên như Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia, Syria, phiến quân đều tố cáo nhau vi phạm thỏa hiệp ngưng bắn. Tuy nhiên cuộc ngưng bắn không đến nỗi bị phá hủy hoàn toàn.  

Tình hình Biển Đông:

- AP ngày 15/2/2016: “ Tổng Thống Obama tiếp đón các vị nguyên thủ các quốc gia Đông Nam Á tại hội nghị thượng đỉnh chưa từng có trước đây trong lúc Hoa Kỳ mong muốn gia tăng mối liên hệ với những nền kinh tế đang phát triển nhanh ở khu vực. Nhưng một quốc gia không được mời- đó là ông bạn láng giềng Trung Quốc- sẽ cố nhịn không nói ra  trong lúc các nhà lãnh đạo đang phải đối đầu với những tranh chấp lãnh thổ rất nhạy cảm.” Theo Reuters, các nhà lãnh đạo nhắm tăng cường thương mại, tìm kiếm một lập trường chung  về vấn đề Biển Đông mà Tòa Bạch Ốc hy vọng sẽ củng cố vị trí ảnh hưởng của Hoa Kỳ trong vùng. Thách thức của hội nghị là làm sao để tất cả các quốc gia đồng ý về một tuyên bố mạnh mẽ trước vấn đề này, trong lúc Trung Quốc đang tạo áp lực lên các quốc gia như Cambodia và Lào để không ký vào văn bản này.”

Trong cuộc gặp gỡ bên lề hội nghị với Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng, Tổng Thống Obama cho biết ông đã nhận lời mời đến thăm Việt Nam vào Tháng Năm khi ông đến Nhật Bản dự Hội Nghị Thượng Đỉnh G-7.

Theo Reuters ngày 15/2/2016, “ Trong cuộc họp thượng đỉnh, Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng  đề nghị Tổng Thống Obama là Hoa Thịnh Đốn nên nói mạnh hơn và có những hành động thực tế và hữu hiệu hơn trong vấn đề Biển Đông và điều đó chắc chắn sẽ chọc giận Trung Quốc.” (During a summit of Southeast Asian countries in California on Monday, premier Nguyen Tan Dung suggested to U.S. President Barack Obama that Washington uses a stronger voice and "more practical and more efficient actions", in comments likely to rile China.)Tử những lời phát biểu của Ô. Nguyễn Tấn Dũng chúng ta thấy:

- Việt Nam coi Hoa Kỳ là nhân tố tạo ổn định và phát triển cho toàn khu vực cho dù ngày hôm nay Trung Quốc đang trở thành siêu cường về kinh tế và là láng giềng khổng lồ.

- Việt Nam mong muốn trở thành “gạch nối” giữa Hoa Kỳ và ASEAN trong công cuộc phát triển thương mại.

- Việt Nam mong muốn Hoa Kỳ làm mạnh hơn nữa ở Biển Đông.

Thế nhưng chúng ta không thể mong đợi một ngôn ngữ, lập trường cứng rắn đối đầu trực tiếp với Trung Quốc tại hội nghị này mà Bản Tuyên Bố Chung đã phản ảnh điều đó. Lý do, Hoa Kỳ đang là hợp tác chiến lược với Hoa Lục về mọi mặt mà thương mại song phương đang là mạng sống của nền kinh tế Hoa Kỳ. Hơn thế nữa, đây chưa phải là lúc đối đầu trực tiếp với Hoa Lục trong khi Hoa Kỳ đang phải đối phó với hàng loạt những vấn đề khẩn cấp ở Trung Đông và cuộc Chiến Tranh Lạnh với Nga và trong tương lai gần là sự “trỗi dậy” của Ba Tư, cộng thêm cái ung nhọt “Bắc Hàn”. Nhưng dù sao đi nữa, Thượng Đỉnh ASEAN-Hoa Kỳ tại Sunnylands cho thấy Mỹ quyết tâm trở lại Á Châu mà Đông Nam Á là chìa khóa để kiềm chế Hoa Lục, trước mắt cũng như lâu dài.

Các quốc gia Đông Nam Á cần sự hiện diện và hỗ trợ của Mỹ ở một mức độ nào đó nhưng không gây tổn thương hay thù nghịch trong quan hệ với Hoa Lục bởi vì “Nước xa không cứu được lửa gần” và không quốc gia Đông Nam Á nào muốn trở thành kẻ thù của Hoa Lục. Đó là thế cân bằng và khó khăn của ASEAN.

- AFP ngày 19/2/2016: “Việt Nam quyết liệt phản đối Trung Quốc đã triển khai hỏa tiễn tại vùng đảo tranh chấp và nói rằng Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam trong lúc quốc tế lên tiếng chỉ trích việc hiển nhiên quân sự hóa vùng đảo tranh chấp này.”Vietnam on Friday hit out at China's deployment of missiles on a disputed island chain, saying Beijing had "seriously violated" its sovereignty as international censure mounted over the apparent militarisation of the hotly-contested zone.) Theo Washington Post ngày 23/2/2016, Trung Quốc đã cho xây một đài kiếm soát (radar) cực mạnh để phát hiện các máy bay tàng hình trên các hòn đảo tân tạo để kiểm soát mọi hoạt động trên Biển Đông.

Theo ý tôi, sau khi phán quyết của Tòa Án Trọng Tài về Luật Biển ra đời, Hoa Kỳ nên thành lập một lực lượng hải quân đa phương hay quốc tế bao gồm Ấn Độ, Úc Châu, Nhật Bản, Phi Luật Tân kéo tới Biển Đông, nói là để thi hành phán quyết. Trước tình thế đó, Hoa Lục chỉ có hai lựa chọn- một là mở cuộc chiến tranh tổng lực với Hoa Kỳ- hai là nhượng bộ - tức không lấn chiếm thêm hay biến cải các bãi đá ngầm nữa. Nếu tình thế cực kỳ hiểm nguy xảy ra, Việt Nam có thể liều lĩnh chọn lựa giải pháp cho phép tàu chiến Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, Úc Châu ra vào hoặc trú đóng trong một thời hạn nhất định theo kiểu luân phiên tại các hòn đào lớn hiện do Việt Nam quản trị tại Trường Sa.

- AP (Vạn Tượng) ngày 27/2/2016: “Ngoại trưởng của 10 quốc gia Đông Nam Á họp tại Vạn Tượng, Lào đã hết sức lo ngại về những diễn biến mới tại Biển Đông và sẽ tìm cách gặp gỡ Hoa Lục đề thảo luận về việc này.”

Nhận Định:

Qua Thượng Đỉnh ASEAN-Mỹ Sunnylands, Hoa Kỳ muốn liên kết với các quốc gia Đông Nam Á để đối đầu với Hoa Lục trong chính sách “Xoay Trục” sau đổi thành “Tái Cân Bằng Lực Lượng”. Chắc chắn Hoa Lục phải thay đổi chiến lược. Một là cứng rắn hơn để các quốc gia Đông Nam Á sợ mà chiều theo. Hai là phải hòa dịu và nhẫn nhục chờ thời cơ sau khi đã gây sóng gió và “thắng lớn” tại Biển Đông qua việc biến cải bảy hòn đảo nhân tạo, thiết lập căn cứ quân sự tại đây. Reuters ngày 18/2/2016 cho biết, “Hoa Kỳ và Liên Hiệp Âu Châu cảnh cáoTrung Quốc cần tuân thủ phán quyết của tòa án quốc tế về tranh chấp chủ quyền với Phi Luật Tân tại Biển Đông, dự trù ban hành vào cuối năm nay.” Theo UPI ngày 24/2/2016, người đứng đầu Bộ Tư Lệnh Hải Quân Thái Bình Dương của Hoa Kỳ đã nói với quốc hội rằng việc Trung Quốc nhanh chóng quân sự hóa Biển Đông khiến đe dọa tự do hàng hải thiết yếu cho thương mại toàn cầu.

Trước tình thế rất bất lợi về mặt dư luận và công pháp quốc tế, Hoa Lục đã phản ứng rất mạnh để chống lại kế hoạch liên kết với Đông Nam Á của Hoa Kỳ. Fox News và CNN ngày 24/2/2106 cho biết Trung Quốc đã triển khai hệ thống hỏa tiễn đất- đối-không và đưa phi cơ chiến đấu J-11 and J-7 ra Đảo Phú Lâm- một đảo lớn nhất thuộc Quần Đảo Hoàng Sa sau khi đã mở rộng phi đạo vào năm 2014.

Theo ý tôi, sau khi phán quyết của Tòa Án Trọng Tài về Luật Biển ra đời, Hoa Kỳ nên thành lập một lực lượng hải quân đa phương hay quốc tế bao gồm Ấn Độ, Úc Châu, Nhật Bản, Phi Luật Tân kéo tới Biển Đông, nói là để thi hành phán quyết. Trước tình thế đó, Hoa Lục chỉ có hai lựa chọn- một là mở cuộc chiến tranh tổng lực với Hoa Kỳ- hai là nhượng bộ - tức không lấn chiếm thêm hay biến cải các bãi đá ngầm nữa. Nếu tình thế cực kỳ hiểm nguy xảy ra, Việt Nam có thể liều lĩnh chọn lựa giải pháp cho phép tàu chiến Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, Úc Châu ra vào hoặc trú đóng trong một thời hạn nhất định theo kiểu luân phiên tại các hòn đào lớn hiện do Việt Nam quản trị tại Trường Sa.

Hiện nay hải quân Nga và Nhật Bản gần như được ưu tiên ra vào Quân Cảng Cam Ranh nhưng chưa đủ mạnh để ngăn chặn Trung Quốc. Tôi nghĩ, chỉ có giải pháp – một lực lượng hải quân quốc tế trú đóng ngay tại Trường Sa mới có thể ngăn chặn tham vọng của Trung Quốc, trước mắt cũng như lâu dài. Còn Next Big Future thì cho rằng, “ Hoa Kỳ cần có một căn cứ quân sự khồng lồ tại Phi Luật Tân để cân bằng phương trình Biển Đông.” (Next Big Future: US would need massive military bases in the Philippines to alter South China Sea equation

Trước tình thế biến đổi quá nhanh, các chiến lược gia Việt Nam đang có khuynh hướng “co dãn” chính sách” Ba Không” thành “Ba Không Một Có” để ứng phó với tình hình. Cuộc tập trận hải quân chung với Nhật Bản ngoài khơi Đà Nẵng ngày 18/2/2016 vừa qua cho thấy, đây có thể là khởi đầu của sách lược “Ba Không Một Có” và có thể đi xa hơn nữa. Khi tình hình nguy cấp xảy đến mà không uyển chuyển trong sách lược thì thất bại. Theo Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Trường, nguyên Vụ Trưởng Nghiên Cứu Lịch Sử Ngoại Giao Việt Nam thuộc Bộ Ngoại Giao, “Việt Nam chúng tôi hoàn toàn có quyền sử dụng các phương tiện, công cụ có trong tay, kết hợp sức mạnh của Việt Nam với sức mạnh của thế giới để bảo vệ lợi ích của mình.” (tài liệu BBC)

Theo Reuters ngày 18/2/2016,  “Ngoại Trưởng John Kerry nói rằng Hoa Kỳ mong sẽ có những buổi thảo luận rất nghiêm chỉnh (very serious) với Trung Quốc về việc quân sự hóa Biển Đông sau khi có báo cáo là Bắc Kinh đã triển khai hỏa tiễn phòng không tại hòn đảo đang tranh chấp.” Trong khi đó theo International Business Times, Hoa Lục nói rằng, “Triển khai hỏa tiễn phòng không tại Đảo Phú Lâm không phải là hành động quân-sự- hóa như Hoa Kỳ tuyên bố; Mà việc Hoa Kỳ tiến hành chiến dịch tự do hàng hải trong vùng là dấu hiệu gây căng thẳng và xâm phạm hải phận của Trung Quốc. Vậy thì triển khai thêm nhiều thiết bị quân sự tại đây là để đối đầu với sự khiêu khích của Hoa Kỳ.”

Trước tình hình nghiêm trọng như vậy, ngày 29/2/2016, Ô. Nguyễn Phú Trọng đã gửi Đặc Phái Viên Hoàng Bình Quân- Trưởng Ban Đối Ngoại của Đảng CSVN hội kiến với Ô. Tập Cận Bình mà theo VnExpress,

“Ông Hoàng Bình Quân cũng đề nghị hai bên không tiến hành các hoạt động đơn phương thay đổi nguyên trạng, làm phức tạp, mở rộng tranh chấp; không quân sự hóa; cùng nhau duy trì hòa bình, ổn định trên Biển Đông; giải quyết thỏa đáng những bất đồng bằng các biện pháp hoà bình phù hợp với luật pháp quốc tế và quy tắc ứng xử của khu vực.”

Quả thật chưa có một quốc gia nào lại ăn nói ngang ngược, bức hiếp các quốc gia nhỏ và thách thức một siêu cường như Hoa Kỳ. Thủ đoạn quyền biến trước một nguy cơ vốn là tài sản trí tuệ có sẵn trong tổ tiên chúng ta. Chẳng hạn, nếu Tể Tướng Lữ Gia không quyết liệt vung gươm chém Thiếu Quý- Sứ Giả Trung Hoa, Cù Thị và Ai Vương thì làm sao ngăn được âm mưu dâng Nam Việt cho Nhà Hán?

Dàn quân tại Biển Đông là việc Trung Quốc đang làm và sẽ làm mạnh hơn nữa, cho nên chuẩn bị chiến tranh là việc phải tiến hành ngay trong lúc này, nếu không kẻo trễ.

Đào Văn Bình

(California ngày 29/2/2016)

Khai Dân Trí

Đào Văn Bình

Ai bán vỉa hè? Dân đi bộ bằng cách nào?

Ai bán vỉa hè? Dân đi bộ bằng cách nào?

Một quy định của chính phủ VN ban hành có giá trị từ ngày 01 tháng 2 năm 2016 tức là trước Tết Nguyên Đán vài ngày khiến người dân khắp nơi ngỡ ngàng và đã có một số người bị Cảnh Sát phạt. Đồng thời cũng dấy lên một luồng dư luận phản đối dữ dội bởi vỉa hè đã bị lấn chiếm gần hết rồi, dân buộc phải đi bộ dưới lòng đường, dù họ biết rằng đi như thế là rất nguy hiểm song không còn cách nào khác.

Hơn thế, người dân thừa biết vỉa hè đã bị “bán” rồi. Vậy ai “bán”? Phường “bán”? Cảnh sát khu vực hay Giao thông công chính “bán”?... Người dân chẳng thể biết. Nhưng nhất định là có sự “mua bán đổi chác” ở đây. Bởi người lấn chiếm vỉa hè phải nộp thuế, nộp phí và tất nhiên không thể không có tiền hối lộ hàng tuần hàng tháng cho người vị có chức có quyền, đó là một hình thức “bán vỉa hè” và người mua vỉa hè để bày hàng buôn bán coi như hợp lệ. Nếu không nộp phí thuế và hối lộ thì vừa bày hàng ra là bị “hốt” ngay, có khi mất trắng cả gánh hàng. Chuyện đó người dân nào chẳng biết.

Bách bộ trên phố Hàng Quạt chỉ có cách đi dưới lòng đường.

Tôi xin tóm tắt ngắn gọn quy định và mức phạt đó:

Qui định người đi bộ đi trên vỉa hè đã được ghi rất rõ tại điểm 1 Điều 32 Luật Giao thông đường bộ, qui định có giá trị từ ngày 01 tháng 2 năm 2016.

Mức phạt đối với một số hành vi vi phạm của người đi bộ:

- Phạt tiền từ 50.000 - 60.000 đồng nếu đi không đúng phần đường quy định; không chấp hành hiệu lệnh hoặc chỉ dẫn của đèn tín hiệu, biển báo hiệu, vạch kẻ đường; Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển giao thông, người kiểm soát giao thông.

- Phạt tiền từ 60.000 - 80.000 đồng nếu mang vác vật cồng kềnh gây cản trở giao thông; Vượt qua dải phân cách; Đi qua đường không đúng nơi quy định hoặc không đảm bảo an toàn; Đu bám vào phương tiện giao thông đang chạy.

- Phạt tiền từ 80.000 đồng đến 120.000 đồng đối với người đi bộ đi vào đường cao tốc, trừ người phục vụ việc quản lý, duy trì đường cao tốc.

Trong phạm vi bài này tôi chỉ tường trình cùng bạn đọc về việc người đi bộ phải đi xuống lòng đường.

Tuy vậy vẫn có người dân cố tình vi phạm luật, bị công an rượt bắt.

Thật ra cũng có một số người dân vì muốn nhanh chóng nên trèo cả qua rào chắn dải phân cách giữa đường để “vọt” sang bên kia.

Chuyện tức cười là ngày 11-2, tức mùng 4 Tết một người đàn ông, trên đầu đội mũ bảo hiểm, đeo trước mặt tấm biển mang dòng chữ: "Tôi thành thật xin lỗi các anh cảnh sát giao thông vì đã vượt đèn đỏ!".

Bức hình được chụp tại đường Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3, TP Sài Gòn. Đến ngày 12-2, tức mùng 5 tết, người đàn ông kỳ lạ trên vẫn tiếp tục lặp lại hành động của mình, ở cùng vị trí trên. Người đàn ông đó là anh Nguyễn Văn Điền, ngụ Q.9, TP. Sài Gòn.

Anh Điền cho biết anh có một đứa con bị bệnh nan y. Do nhiều lần chở con đi chữa bệnh, anh vượt qua các đèn đỏ nên cháu bé bảo ba làm như thế là sai.

Con trai anh yêu cầu anh phải xin lỗi hành vi đó nên anh rất áy náy và nghĩ ra cách xin lỗi này. Sau khi cháu bé nói với ba yêu cầu đó thì bệnh cháu lại trở nặng và nhiều lần hôn mê. Chắc là cảnh sát thông cảm không phạt anh Điền.

Người đàn ông cầm biển xin lỗi CSGT vì vượt đèn đỏ.

Có người liều mình, mắt dáo dác đi qua luôn đèn đỏ, qua luôn ngã tư. Nói rõ là họ đã phạm luật và cực kỳ nguy hiểm cho bản thân. Thế nên qui định cụ thể như vậy là để bảo đảm an toàn cho người đi bộ.

Thế nhưng qui định này khi thực hiện, lại vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ từ phía người dân. Vì sao?

Lý do là bởi “đường của xe, hè của em, bởi em đã nộp đầy đủ thuế phí rồi”... Mà em kinh doanh, em bỏ tiền ra thì em phải có quyền.

Đến cả lề đường cũng “bán” để làm chỗ đậu xe. Nhiều hè phố trông giữ xe trên các đường phố ở Hà Nội và TP Sài Gòn đang chiếm hết phần hè phố dành cho người đi bộ. Điều đáng nói, hầu hết những điểm giữ xe này đều được phép của các cơ quan chức năng.

Vỉa hè phố Khâm Thiên có biển báo nơi trông giữ xe hợp pháp.

Thế là đành phải vi phạm luật, đi xuống lòng đường thôi, vi phạm thôi bởi không thế thì chỉ có nước ngồi nhà.

Ngay như chung cư tôi ở hiện nay (xin nói rõ là chung cư Nguyễn Thiện Thuật) có vài hàng quán chiếm dụng hết vỉa hè, có quán còn ngang ngược hơn, bày hai dẫy bàn ghế dài trên vỉa hè, bày cả xuống lòng đường, chúng ngang nhiên đuổi hết các loại xe có ý đậu hoặc lai vãng trong suốt dãy phố chúng bán hàng. Một người bạn ở nước ngoài về VN, nhà ở tận Bà Hom, cách nhà tôi hơn 10 km có xe hơi nhưng không dám đi vì không có chỗ để xe, phải đi taxi, mất vài trăm ngàn đồng.

Vậy mà đến nay vẫn chẳng ai dẹp được. Ai đã ký giấy cho phép mở cửa hàng ăn nhậu trong chung cư? Ai đã “bán lề đường” và cả lòng đường? Chắc phải nhờ đến ông Đinh La Thăng “dẹp loạn” thôi.

Đi bằng mắt

Bạn Bùi Hoàng Tám viết trên báo Dân Trí: “Nói về sự vô lý của những cái biển báo, chỉ Hà Nội thôi đã cả tháng, cả năm không hết chuyện. Tóm lại, quản lý thì lôm côm, chồng chéo là năm cha, ba mẹ. Thực hiện thì phập phù, nơi làm nơi không, lúc làm lúc không… Thế là người dân như lạc vào ma trận.

Người bản địa còn đỡ, người các địa phương khác đến thì nơm nớp hơn “rắn mồng năm”. Nhiều người khi lên Hà Nội tìm chỗ gửi xe rồi chạy tắc xi, xe ôm cho chắc.

Trở lại với việc phạt người đi bộ không đi trên vỉa hè, cũng nhắc lại, đây là chủ trương đúng pháp luật. Tuy nhiên, đúng luật cũng chưa đủ khi mà cái luật chính, luật cơ bản là sự quản lý còn "lôm côm", bất nhất. Khi đó, người dân mong muốn thực hiện luật cũng khó (hoặc không thể).

Cụ thể ở đây, trước khi phạt người đi bộ, hãy tạo điều kiện để người dân có điều kiện và được quyền thực hiện luật của mình bằng cách thay đổi cách quản lý và cụ thể là hãy trả lại vỉa hè cho người đi bộ.

Còn nếu như vỉa hè bị “bán” thì người dân chỉ còn nước… đi bằng mắt!”

Leo lên dây điện mà đi

Còn rất nhiều những lời bình luận khác nữa, tôi chỉ nêu thêm vài ý kiến:

- Bạn Nguyễn Văn Tuấn viết: Đường sá kiểu này nếu không muốn bị phạt chắc... leo lên dây điện đi quá?

- Bạn Hoàng Trung Âu đề nghị: Hãy phạt những người lấn chiếm vỉa hè trước đã, điều đó dễ hơn nhiều, nhưng điều đó quá khó vì những người lấn chiếm vỉa hè đã có bảo kê...?

- Bạn Đỗ Quang Đán nêu ý kiến: Hãy học các nước trả lại vỉa hè cho người đi bộ rồi hãy cấm đoán. Buôn bán ,ăn uống trong nhà hết chứ có đâu ê hề cả ra vỉa hè như ta! Các vị toàn làm ngược, khổ dân thôi!!!

Đó là những ý kiến thiết thực nhất. Các quan hãy dẹp hết hàng quán trên vỉa hè, trả lại cho dân rồi hãy cấm hay phạt người dân đi buộc phải đi dưới lòng đường. Đừng làm ngược, quản lý “lôm côm”, cứ ngồi phòng lạnh ra quy định như thế dân chịu sao thấu!

Tại sao không dẹp lề đường được? Có lẽ dẹp “hơi khó” vì lâu nay các vị có quyền có thế đã ăn bẫm rồi, đã hứa hẹn bảo kê cho các hàng quán này ngang nhiên bày bán trên vỉa hè.

Nói về chuyện đường xá ở VN còn lắm chuyện cười ra nước mắt. Đã từng xảy ra rất nhiều vụ làm đường né nhà quan chức khiến con đường bị bẻ cong, có quan gọi đó là  “đường cong mềm mại”, nghe ngang phè.

Gân đây nhất, vào tháng 1-2016 vừa qua dư luận ở thị trấn U Minh thuộc tỉnh Cà Mau lại đang phẫn nộ về việc cưỡng chế phá nhà dân để tránh nhà chị ruột ông chủ tịch thị trấn. Né nhà quan rồi cả đến nhà chị em quan cũng phải né thì quả là các quan “đáng sợ” thật. Cứ nói quan gần dân mà thật ra dân sợ quan gần chết. Đây là câu chuyện đang nổi sóng.

Cưỡng chế nhà dân để xây cầu "né" nhà chị ruột Chủ tịch thị trấn?

Một vụ cưỡng chế nhà dân vừa được thực hiện để xây dựng cầu nối liền tuyến lộ từ thị trấn U Minh đến rạch Cây Khô (huyện U Minh, Cà Mau). Người dân cho rằng, đúng ra con đường này phải được đi thẳng, nhưng do “né” nhà chị ruột của Chủ tịch thị trấn U Minh nên con đường đã được… bẻ cong.

Đoạn bị bẻ cong để né nhà chị ruột Chủ tịch thị trấn được người dân vẽ lại.

Những ngày qua, 4 gia đình dân vừa bị cưỡng chế nhà, gồm: Nhà ông Lê Văn Lợi, ông Võ Minh Quang, ông Lâm Phước Du và ông Dương Thuận Phát (cùng ngụ khu vực cầu Rạch Chùa, khóm 2, thị trấn U Minh, huyện U Minh, Cà Mau) rất phẫn nộ khi bị cưỡng chế buộc tháo dỡ nhà khiến họ không có nơi để ở và đón Tết Nguyên Đán năm nay. Công trình xây dựng cây cầu nối liền con đường từ thị trấn U Minh đến rạch Cây Khô chỉ mới hoàn thành giai đoạn đóng trụ, khối lượng công trình còn lại là khá lớn, khó mà hoàn thành trước Tết Nguyên đán 2016. Tuy nhiên, UBND huyện U Minh đã chỉ đạo cho cưỡng chế giải tỏa “khẩn” 4 nhà dân vào ngày ngày 7 tháng 1 năm 2016 vừa qua, để xây dựng công trình.

Thật ra trước đây khi họp dân, ông Lê Thanh Triều (nguyên Chủ tịch UBND huyện U Minh) nói với người dân là chỉ xin mỗi bên 0,75m đất để làm đường và hứa sẽ không ảnh hưởng nhiều đến người dân. Trong khi đó, 4 căn nhà vừa bị cưỡng chế vẫn còn cách đường hơn 1,5 mét.

Hồ sơ xây dựng chỉ rõ cây cầu nối tuyến lộ này được thực hiện sai lệch với bản vẽ, bởi nếu xây dựng cầu đúng thiết kế, ngay tim lộ thì hoàn toàn không ảnh hưởng lớn đến các gia đình dân nói trên. Tuy nhiên, công trình lại được “bẻ cong” để “né” một nhà máy xay xát lúa của bà Sáu Cảnh (còn gọi là Hồng Sáng). Theo người dân nơi đây cho biết, bà Sáu Cảnh là chị ruột của ông Nguyễn Minh Cà (hiện là Chủ tịch UBND thị trấn U Minh). Điều đáng nói là nhà máy của bà Sáu Cảnh lại che khuất tầm nhìn của con lộ và là nơi thường xuyên xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông.

Bà Tuyết xót xa chỉ những căn nhà vừa bị cưỡng chế.

Chính quyền địa phương cho rằng, việc cưỡng chế này là đúng quy định pháp luật vì những nhà trên đều vi phạm hành chính (cất nhà ven sông). Gia đình ông Võ Minh Quang (một gia đình dân bị ảnh hưởng) cho rằng, nhà họ đã xây dựng cách đây nhiều năm, không có cơ quan nào đến nhắc nhở di dời, vậy mà nay đột nhiên đến lập biên bản vi phạm hành chính rồi xử phạt và buộc di dời một cách “hỏa tốc”. Trong khi đó, trên đoạn sông khu vực này còn có hàng chục nhà xây dựng dưới mé sông vẫn hiên ngang ở đó, không bị xử phạt hay tháo dỡ.

Gia đình ông Võ Minh Quang cho biết, khi tháo dỡ nhà, chính quyền địa phương hỗ trợ duy nhất 3 triệu đồng, nhưng với hoàn cảnh hiện tại thì gia đình không biết sẽ đi đâu về đâu với số tiền nhỏ nhoi đó.

Bà Lê Ánh Tuyết (vợ ông Quang) xót xa nói: “Do nhà cửa lúc bấy giờ còn ngổn ngang lại không có ai ở nhà, tôi năn nỉ mấy chú ở địa phương là dỡ một khúc trước nhà, còn chừa lại khúc sau để ở tạm, vậy mà họ vẫn cứ cho xe cuốc vào phá làm hư hỏng nhiều đồ của tôi. Quả thật, chính quyền địa phương đã đẩy chúng tôi đến đường cùng rồi”.

Bạn đọc đã thấy những chuyện ngang ngược như vậy ở VN rất nhiều. Quả thật chưa thời đại nào người dân bị chèn ép, khổ cực như thời đại này.

Văn Quang

Viết từ Sài Gòn ngày 22.02.2016

Khai Dân Trí

Văn Quang

Nhật Ký Biển Đông: Syria - Một Thảm Kịch

Nhật Ký Biển Đông: Syria - Một Thảm Kịch

Nhật Ký Biển Đông hai tuần đầu Tháng Hai ghi nhận những chuyển biến quan trọng như sau:

Tình hình thế giới:

- PJ Media ngày 2/2/2016: “ Ngày 24/4 ghi dấu “Tội Ác Tày Trời”, đó là cuộc diệt chủng của người Armenia xảy ra dưới thời Đề Quốc Hồi Giáo Thổ Nhĩ Kỳ Ottaman (Turkey’s Islamic Ottoman Empire) trong và sau Thế Chiến I. Khoảng 2 triệu dân và 1.5 triệu người Armenia đã bị giết.”

- The New York Times ngày 2/2/2016: ”Tháng qua, hơn 1200 công dân Thổ Nhĩ Kỳ và giáo sư ngoại quốc đã ký một thỉnh nguyện thư kêu gọi lưu tâm tới cuộc khủng hoảng nhân đạo liên tục tại rất nhiều thị trấn ở đông nam Thổ Nhĩ Kỳ mà người Kurd chiếm đa số - là nơi đang diễn ra những cuộc giao tranh giữa quân đội Thổ và lực lượng PKK (Kurdistan Workers’ Party. Thỉnh nguyện thư chỉ trích những cuộc pháo kích và áp đặt lệnh giới nghiêm 24/24 kéo dài cả tuần lễ khiến cho người dân không thể chôn cất thân nhân hoặc tìm khiếm thực phẩm. Tổng Thống Erdogan chỉ trích những người ký tên vào bản thỉnh nguyện thư này và nói mỉa họ là “học giả” và “phản bội”. Chỉ nội vài ngày, cảnh sát chống khủng bố đã bắt giữ và gây phiền hà cho một số người đã ký bản thỉnh nguyện thư. Hành động của Ô. Erdogan chính ra không nên…” (Last month, more than 1,200 Turkish and foreign academics signed a petition calling attention to the continuing humanitarian crisis in many Kurdish-majority towns in southeastern Turkey, which are the site of fighting between the Turkish Army and the Kurdistan Workers’ Party, or P.K.K. The petition decried the Army’s shelling of urban areas and the imposition of weekslong, 24-hour curfews, which have left many civilians unable to bury their dead or even obtain food. President Recep Tayyip Erdogan publicly denounced the signers as “so-called intellectuals” and “traitors.” Within days, antiterror police had detained and harassed dozens of the signatories. Mr. Erdogan’s actions shouldn’t have been ...)

- ABC News ngày 2/2/2106: “Bộ Trưởng Quốc Phòng Ash Carter yêu cầu gia tăng 50% chiến phí tức 7.5 tỉ đô-la cho ngân sách năm tới cho chiến dịch chống Nhà Nước Hồi Giáo.” Tuy nhiên theo The Politics, trong một cuộc phỏng vấn, cựu Bộ Trưởng Quốc Phòng Chuck Hagel lại nói rằng, “Gia tăng chiến tranh không giải quyết cuộc xung đột ở Syria” (Former Defense Secretary Chuck Hagel: 'More War' Will Not Fix Syrian Conflict).

- Newsweek ngày 3/2/2016: “Phát ngôn viên Điện Kremlin cho hay, Tổng Thống Putin đã tiếp chuyện với Ô. Henry Kissinger (sinh tại Đức) cựu Bộ Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ khi mà hai người hiển nhiên đã liên lạc với nhau trong nhiều năm. Về cuộc khủng hoảng Ukraine Ô. Henry Kissinger nói rằng, Phương Tây phải nhận một số trách nhiệm do việc Nga thôn tính Crimea đầu năm 2014 và sự leo thang xung đột tại Ukraine.” (Kissinger said the West has to accept some responsibility for Russia’s annexation of Crimea in early 2014 and the escalation of the conflict in Ukraine.) ”

- Reuters ngày 7/2/2016: “Một giáo sư tại đại học của hệ phái  Phúc Âm (*) gần Chicago gặp rắc rối khi nói rằng Thiên Chúa Giáo và Hồi Giáo thờ cùng một Thượng Để/Thiên Chúa/Chúa Trời theo một bản tuyên bố do Wheaton College phổ biến. Larycia Hawkins là nữ giáo sư thực thụ giảng dạy khoa học đã được đưa ra hội đồng kỷ luật trong năm ngày để xem xét và vị giáo sư này đã bị sa thải theo tin mới nhất.” (A professor at an evangelical Christian college who was suspended for saying Christians and Muslims worship the same God will no longer be teaching at the school. As we've reported, Larycia Hawkins, an associate political science professor who had tenure at Wheaton College in Illinois, was suspended from her job in December.)

- AP (Brussels) ngày 10/2/2016: “Các bộ trưởng quốc phòng của khối NATO đã chấp thuận một lực lượng đa phương mới để tăng cường bảo vệ tiền tuyến của các nước đồng minh có nguy cơ bị Nga tấn công nhất. Ô. Jens Stoltenberg – Tổng Thư Ký NATO nói rằng lực lượng mới này được Hoa Kỳ và 27 quốc gia thành viên chấp thuận gồm có binh sĩ đa quốc gia luân phiên ra vào những quốc gia Đông Âu nhưng không trú đóng thường trực, và đây là thông điệp rõ ràng cho Nga thấy là NATO sẽ đáp trả bất cứ cuộc xâm lăng nào của Nga vào thành viên của khối.”

Đe dọa từ Nga có thực hay Tây Phương thổi phồng lên để lấy cớ đem quân áp sát biên giới Nga? Dù đúng dù sai, Chiến Tranh Lạnh khởi đầu từ cuộc khủng hoảng Ukraina đã mỗi lúc trở nên nguy hiểm hơn.

- UPI ngày 10/2/2016: “Nga cảnh cáo Nam Hàn về việc triển khai hệ thống lá chắn hỏa tiễn của Hoa Kỳ THAAD (Terminal High Altitute Area Defence). Cùng lên tiếng phản đối còn có Trung Quốc và Bắc Hàn.”

- US News and World report ngày 11/2/2016: “Người đứng đầu NATO đã ra lệnh cho ba tàu chiến tiến vào vùng Biển Aegean giữa Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ để ngăn chặn nạn nhập cư lậu từ Thổ Nhĩ Kỳ.”

- Fox News ngày 11/2/2016: “Lần đầu tiên kể từ khi Hoa Kỳ tuyên bố cuộc chiến Afghanistan đã kết thúc, một tiểu đoàn gồm 500 binh sĩ Mỹ đang được gửi tới Helmand nơi mà lực lượng Taliban đã phục hồi.”

- Yahoo News ngày 11/2/2106: Trong cuộc tranh luận, ứng cử viên Bernie Sanders hứa trong nhiệm kỳ đầu ông sẽ thả 500,000 tù nhân để dùng tiền đầu tư vào giáo dục và tạo công ăn việc làm. Hiện nay Hoa Kỳ đứng đầu thế giới về số lượng 2,200,000 tù nhân. Thứ nhì là Trung Quốc với 1,700,000 tù nhân.

- Orange County Register ngày 9/2/2016: “Mậu dịch, chống khủng bố và an ninh trên biển nằm trong chương trình nghị sự của cuộc họp thượng đỉnh lần đầu tiên tổ chức tại Rancho Mirage gồm có Tổng Thống Obama và 10 lãnh đạo quốc gia thuộc khối ASEAN. Ô. Obama và lãnh đạo các quốc gia Đông Nam Á sẽ gặp vào ngày 15/2 và 16/2 để thảo luận về những vấn đề liên quan đến quyền lợi hỗ tương. Đây là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên do Hoa Kỳ tổ chức và tổ chức tại Mỹ.” Còn theo The Politics, “Tổng Thống Obama sẽ đưa ra thông điệp cứng rắn trong cuộc họp thượng đỉnh với những quốc gia Đông Nam Á - rằng tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông phải được giải quyết trong hòa bình và không có kiểu nước lớn bắt nạt các láng giềng nhỏ chung quanh.”

- Huffinton Post ngày 13/2/2016: “Theo tài liệu có được, lần đầu tiên quân đội Trung Quốc muốn đặt kho vũ khí nguyên tử tương đối nhỏ của họ vào hệ thống báo động bén nhạy. Đó là điều không tốt và tạo đe dọa cho Hoa Kỳ lẫn cho Trung Quốc.” Đây là điềm xấu cho thế giới đang tiến vào cuộc đối đầu giống như thời Chiến Tranh Lạnh. Câu hỏi đặt ra:  Ai là mục tiêu của những hỏa tiễn nguyên tử này? Chắc chắn phải là Hoa Kỳ, Ấn Độ, Nhật Bản, Nam Hàn, Úc Châu và có thể Phi Luật Tân nếu Mỹ triển khai các hệ thống hỏa tiễn chống hỏa tiễn hoặc vũ khí nguyên tử tại đây.

- AFP ngày 15/2/2016: “Theo giới chức hỏa xa Ba Tư, chuyến xe lửa đầu tiên nối liền Trung Hoa với Ba Tư đã tới Thủ Đô Tehran vào ngày hôm nay, làm sống lại ”Con Đường Tơ Lụa” năm xưa. Chuyến xe phải mất 14 ngày để vượt 9500km. ”

Tình hình Biển Đông:

- Foreign Policy Magazine ngày 2/2/2016: “Bộ Trưởng Quốc Phòng Ash Carter đưa ra lời nói thẳng thừng khi cho rằng Ngũ Giác Đài cần chi tiêu nhiều hơn cho vũ khí siêu kỹ thuật để kiềm chế Hoa Lục- đặc biệt giữa lúc tình hình Biển Đông gia tăng căng thẳng.”

- AFP ngày 4/2/2016: “Đại Sứ Hoa Kỳ cho biết Mỹ đang tính tới chuyện tuần tra chung với Phi Luật Tân tại Biển Đông như một phần của nỗ lực bảo đảm tự do lưu thông trên vùng biển mà Hoa Lục tuyên bố chủ quyền.”

- Orange County Register ngày 9/2/2016: “Mậu dịch, chống khủng bố và an ninh trên biển nằm trong chương trình nghị sự của cuộc họp thượng đỉnh lần đầu tiên tổ chức tại Rancho Mirage gồm có Tổng Thống Obama và 10 lãnh đạo quốc gia thuộc khối ASEAN. Ô. Obama và lãnh đạo các quốc gia Đông Nam Á sẽ gặp vào ngày 15/2 và 16/2 để thảo luận về những vấn đề liên quan đến quyền lợi hỗ tương. Đây là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên do Hoa Kỳ tổ chức và tổ chức tại Mỹ.” Còn theo The Politics, “Tổng Thống Obama sẽ đưa ra thông điệp cứng rắn trong cuộc họp thượng đỉnh với những quốc gia Đông Nam Á - rằng tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông phải được giải quyết trong hòa bình và không có kiểu nước lớn bắt nạt các láng giềng nhỏ chung quanh.”

- New York Times ngày 11/2/2016: “Theo Reuters, Hoa Lục đã phản ứng về việc Hoa Kỳ và Ấn Độ đang thảo luận về việc tuần tra chung ở Biển Đông và nói rằng sự can thiệp của các nước ngoài đe dọa hòa bình và ổn định của khu vực.” Theo tôi, đây là lời cảnh báo hết sức nghiêm trọng. Việc tuần tra chung giữa Hoa Kỳ và Phi Luật Tân khác hẳn với sự tuần tra chung giữa Hoa Kỳ và Ấn Độ vì nó liên quan đến một cường quốc thù nghịch. Nếu việc tuần tra chung diễn ra, Trung Quốc có thể sẽ gửi tàu chiến tới nghênh cản và chưa biết hậu quả ra sao.

Tình hình Syria:

- The Politics ngày 1/2/2016: “Nga triển khai bốn phi cơ chiến đấu Sukhoi-35S tối tân nhất của mình, tăng cường vị thế ưu thắng về không quân tại Syria. Chuyển động này diễn ra sau khi Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng oanh tạc cơ Su-34 của Nga vi phạm không phận của họ vào ngày 29/1/2016.”

- Al Jazeera & Reuters ngày 2/2/2016: “Quân chính phủ Syria tung ra một cuộc tổng tấn công vào phía bắc Aleppo và chiếm giữ một vài thị trấn chiến lược khi cuộc hòa đàm ở Geneva tiếp diễn vào Thứ Ba 2/2/2016. Cuộc tiến quân ngày Thứ Hai mở lối cho lực lượng của Tổng Thống Assad chiếm lại Tỉnh Aleppo- một tỉnh lớn nhất của Syria khi quân chính phủ lướt qua các thị trấn Hardatnein, Tal Jibbeen và  Deir Zaitoun. Những cuộc không kích dữ dội của Nga có thể cắt đứt đường tiếp vận sống còn của phiến quân vào thành phố này. Đặc Phái Viên De Mistura nói rằng sự tan vỡ của hòa đàm là điểu có thể xảy ra. ”

- AFP ngày 2/2/2016: “Chính phủ Syria lên án cuộc pháo kích nghi ngờ là của Thổ Nhĩ Kỳ và coi đây là sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế.” Theo Sputnik News, pháo binh Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn chặn để phiến quân rút lui từ Syria vào Thổ Nhĩ Kỳ.

- AFP (Mạc Tư Khoa) ngày 3/2/2016: “Theo bộ quốc phòng Nga, một cố vấn quân sự Nga tử thương do đạn pháo của Nhà Nước Hồi Giáo.”

- AFP (Genève) ngày 3/2/2016: “Theo phái viên Liên Hiệp Quốc, hòa đàm Genève về Syria phải tạm ngưng cho đến ngày 25/2/2016. Một trong những lý do là phe chính phủ thắng lớn trên các mặt trận và Nga không hề giảm các cuộc không kích vào lực lượng phiến quân. Ngoài ra, quân chính phủ tiến sát Aleppo cắt đứt đường tiếp vận từ Thổ Nhĩ Kỳ của phiến quân.” Ngày 4/2/2016, Ngoại Trưởng John Kerry đã lên tiếng tố cáo Nga và Syria mưu tìm giải pháp quân sự thay vì chính trị cho Syria đồng thời yêu cầu Nga ngưng những cuộc không kích vào phe phiến quân và ngưng bắn tức khắc.

Hiện nay Hoa Kỳ đang đứng đầu thế giới về bảo vệ tự do, dân chủ, dân tộc tự quyết và kịch liệt lên án việc đàn áp sắc tộc, đàn áp dân chủ. Nay sắc tộc Kurd bị đàn áp khốc liệt mà không lên tiếng bênh vực thì Hoa Kỳ chơi “trò chơi hai mặt” (double standard). Nhưng nếu bênh vực người Kurd tức giúp cho sắc tộc này trở thành tự trị, tức phản lại quyền lợi của Thổ. Vì yếu tố địa lý chiến lược, Mỹ không thể bỏ rơi Thổ mà Thổ cũng không dám rời xa Hoa Kỳ. Nhờ Hoa Kỳ và NATO, Thổ Nhĩ Kỳ có thể “xưng bá” ở khu vực này và nuôi dưỡng giấc mộng phục hồi Đế Quốc Ottaman. Trong khi đó nhờ Thổ mà Hoa Kỳ có thể kiềm chế Nga vì hải quân Nga chỉ có một hải lộ duy nhất để tiến vào Địa Trung Hải là Kênh Đào Kanal Istanbul. Thế kẹt và ràng buộc là như vậy. Không biết hai bên sẽ giải quyết những xung đột “chí tử” này như thế nào. Can Acun- một nhà nghiên cứu kinh tế, chính trị và xã hội tại Thổ nói rằng, “Không biết Hoa Kỳ sử dụng lực lượng người Kurd như toan tính nhất thời hay sách lược trường kỳ? Nếu là sách lược trường kỳ thi liên minh Mỹ-Thổ sẽ không còn nguyên vẹn như trước nữa (will fray).

- Business Insider ngày 4/2/2016: “Theo phát ngôn viên Bộ Quốc Phòng Nga, có nhiều dấu hiệu nghiêm trọng cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ đang chuẩn bị một cuộc tiến quân vào Syria nơi mà Nga đang không kích các nhóm phiến quân và nhóm thánh chiến.”

- AP ngày 4/2/2016: “Lãnh đạo thế giới (Mỹ, Anh, Đức) cam kết một tổng số ngân khoản 10 tỉ đô-la để giúp đỡ các nạn nhân của cuộc khủng hoảng Syria cho dù các nỗ lực giải quyết cuộc tranh chấp đang gặp cản trở.” Tại Tỉnh Aleppo, thường dân đang vị bủa vây ba mặt và chỉ còn đường duy nhất là chạy sang Thổ Nhĩ Kỳ. Lực lượng chính phủ tiến quân từ phía nam, quân Nhà Nước Hồi Giáo, quân “thánh chiến” ở phía đông, còn các chiến binh người Kurd thì ở phía tây. Hiện 50,000 người đang tập trung tại biên giới Thổ Nhĩ Kỳ để tránh cuộc giao tranh khi quân chính phủ bao vây Aleppo. Theo tin tức mới nhất ngày 5/2/2016. Quân chính phủ có thể tái chiếm thành phố lớn thứ hai này từ tay phiến quân và cô lập hai thành phố Idlib và Hama.

- US News and World Report ngày 7/2/2016: “Tổng Thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan vừa công kích Hoa Kỳ một tuần sau khi đặc sứ của Tổng Thống Obama viếng thăm một thị trấn ở bắc Syria đang do lực lượng Syria Kurdish kiểm soát mà Thổ coi đó là quân khủng bố và nói rằng Hoa Kỳ phải lựa chọn giữa Thổ hay Kurdish Democratic Union Party (PYD).” Vào ngày 10/2/2016, Thổ Nhĩ Kỳ đã triệu tập đại sứ Mỹ tại Ankara sau khi phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ nói rằng Washington không coi đảng Liên Minh Dân Chủ (PYD) người Kurd ở Syria là tổ chức khủng bố. Đây là sự đụng chạm rất nặng nề giữa Thổ và Mỹ. Theo AFP ngày 10/2/2016, Tổng Thống Erdogan nói rằng việc Hoa Kỳ trợ giúp lực lượng người Kurd là tạo ra “bể máu” ở trong vùng. Ô. Erdogan đã chỉ trích Hoa Kỳ như sau, “Này Hoa Kỳ! Đã bao lần chúng tôi đã nói với các ông rằng các ông ở phe chúng tôi hay về phe với quân khủng bố PYD và YPG?” (Hey America! How many times have we had to tell you?" he said. "Are you together with us or are you with the PYD and YPG terror groups?) Còn Hoa Kỳ thì nói rằng, “Cho dù là bạn nối khố đi nữa cũng không thể đồng ý với nhau mọi chuyện.” (Even the best of friends aren't going to agree on everything," State Department spokesman John Kirby said Monday.)

Hiện nay Hoa Kỳ đang đứng đầu thế giới về bảo vệ tự do, dân chủ, dân tộc tự quyết và kịch liệt lên án việc đàn áp sắc tộc, đàn áp dân chủ. Nay sắc tộc Kurd bị đàn áp khốc liệt mà không lên tiếng bênh vực thì Hoa Kỳ chơi “trò chơi hai mặt” (double standard). Nhưng nếu bênh vực người Kurd tức giúp cho sắc tộc này trở thành tự trị, tức phản lại quyền lợi của Thổ. Vì yếu tố địa lý chiến lược, Mỹ không thể bỏ rơi Thổ mà Thổ cũng không dám rời xa Hoa Kỳ. Nhờ Hoa Kỳ và NATO, Thổ Nhĩ Kỳ có thể “xưng bá” ở khu vực này và nuôi dưỡng giấc mộng phục hồi Đế Quốc Ottaman. Trong khi đó nhờ Thổ mà Hoa Kỳ có thể kiềm chế Nga vì hải quân Nga chỉ có một hải lộ duy nhất để tiến vào Địa Trung Hải là Kênh Đào Kanal Istanbul. Thế kẹt và ràng buộc là như vậy. Không biết hai bên sẽ giải quyết những xung đột “chí tử” này như thế nào. Can Acun- một nhà nghiên cứu kinh tế, chính trị và xã hội tại Thổ nói rằng, “Không biết Hoa Kỳ sử dụng lực lượng người Kurd như toan tính nhất thời hay sách lược trường kỳ? Nếu là sách lược trường kỳ thi liên minh Mỹ-Thổ sẽ không còn nguyên vẹn như trước nữa (will fray).

Cũng theo AFP - làm cho tình hình trở nên rối mù hơn, lực lượng người Kurd vừa mở một văn phòng đại diện tại Mạc Tư Khoa -một hình thức Nga công nhận lực lượng này. Thế mới hay muôn đời: Các nước nhỏ chính trị nội bộ không giỏi, chính sách ngoại giao không khéo léo thì sẽ bị các siêu cường xé nát. Do đó, độc lập tử chủ không có nghĩa là sống trong ốc đảo - mà phải uốn nắn theo quyền lợi của các “ông kẹ” siêu cường. Đó là sách lược giữ nước muôn đời của các nước nhỏ. Chính sách ngoại giao “đu dây” hay “lăng ba vi bộ” mà ngày nay gọi là “ngoại giao đa phương” là cẩm nang sống còn cho các nước nhỏ. Cũng giống như một người đẹp diễm kiều mà hai hoàng tử cùng tới thăm thì người đẹp phải tiếp cả hai, không thể từ chối bất cứ ai. Hãy cứ để hai hoàng tử giết nhau chứ bản thân người đẹp không thể giết bất cứ hoàng tử nào.

- AP (Beirut) ngày 10/2/2016: “Các chiến binh người Kurd được hỗ trợ bởi các cuộc không kích của Nga đã mở cuộc tấn công vào vùng bắc Syria gần biên giới Thổ và chiếm giữ căn cứ không quân Mennagh đang nằm trong tay phiến quân.” Theo Business Insider ngày 11/2/2016, đây là chiến thắng lớn của lực lượng người Kurd thân với chính phủ. Rõ ràng qua hành động này, Nga đã chính thức hợp tác với lực lượng người Kurd (YPG) - vừa chống lại Nhà Nước Hồi Giáo, có khuynh hướng hợp tác với lực lượng Kurd đang chiến đấu trong lòng Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu chính quyền Thổ nhất quyết đòi tiêu diệt lực lượng này mà không chấp nhận giải pháp chính trị, Thồ Nhĩ Kỳ có thể sẽ biến thành một Ukraine thứ hai. Tình hình Syria và Thổ biến chuyển quá  nhanh và vô cùng phức tạp.

Theo ý kiến của tôi, hiện nay trên thế giới chỉ có Hoa Kỳ và Nga là có khả năng điểu động 150,000 quân (khoảng 15 sư đoàn) cho một chiến trường ở xa hay một cuộc viễn chinh, đòi hỏi một cầu không vận và tiếp vận khổng lồ về mọi mặt như nhiên liệu, vũ khí, quân nhu, quân y, công binh. Lực lượng bộ binh này cần phải được yểm trợ bởi thiết giáp, trực thăng vũ trang, phi cơ chiến đấu, máy bay ném bom chiến lược và máy bay cảnh báo sớm (AWACS). Muốn thế, phải xây dựng được các phi trường và một lực lượng bảo vệ phi trường. Ngoài ra, nếu không triển khai được một hệ thống phòng không và lá chắn hỏa tiển tối tân thì 150,000 binh sĩ này sẽ là “mồi ngon” cho các hỏa tiễn hành trình Klub và Tomahaw có khả năng bắn xa 1600 km. Hiện nay 14 quốc gia trong liên minh do Saudi Arabia cầm đầu không quốc gia nào có những khả năng nói trên. Vậy nếu Nga “ra tay” thì chỉ bằng hệ thống hỏa tiễn hành trình dội bão lửa xuống các bộ chỉ huy và sau đó là các máy bay ném bom chiến lược “trải thảm”, đạo quân “ô hợp” 150,000 sẽ tan vỡ. Giống như  450,000 Vệ Binh Cộng Hòa của Saddam Hussein tan tác trong vòng một tuần lễ dưới sức tấn công quá nhanh và khủng khiếp của Mỹ. Do đó, lời tuyên bố của Saudi Arabia sẽ đem 150,000 quân vào đây chỉ là sự khoa trương, đe dọa và không thể nào thực hiện được nếu không muốn nói là tự sát. Chắc chắn kế hoạch tấn công này phải được các ông tướng Hoa Kỳ duyệt xét, chuẩn y trước - để chỉ huy và phối hợp. Không biết các ông tướng này có OK hay không nhưng Ô. Ashton Carter nói rằng Hoa Kỳ hoan nghênh việc Saudi Arabia đem quân vào Syria.

- AFP ngày 11/2/2016: “Thủ Tướng Nga Dmitry Medvedev cảnh báo rằng nếu Ả Rập Sê-út đưa quân vào Syria thì sẽ nổ ra thế chiến thay vì đàm phán để ngưng bắn.” (Russian Prime Minister Dmitry Medvedev warned Thursday that if Arab forces entered the Syrian war they could spark a "new world war" and urged ceasefire talks instead.)

- AFP ngày 15/2/2016: “Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục pháo kích vào lực lượng người Kurd ở bắc Syria do Mỹ hỗ trợ sang ngày thứ ba nhưng không ngăn được sự tiến quân của lực lượng này vào căn cứ địa của phiến quân được Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ.” Nga lên án và gọi đó là hành động khiêu khích. Trong khi đó tại Gazi- căn cứ địa của người Thổ gốc Kurd đã nổ ra những cuộc biểu tình chống lại cuộc hành quân càn quét lực lượng người Kurd ở phía nam của chính phủ. Cảnh sát đã phải nổ súng và ít nhất hai người bị thương. Tình hình Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang nát như tương với nguy cơ nội chiến hay thanh lọc chủng tộc khủng khiếp với con số 15%-25% người Kurd sống trên đất nước và khoảng vài triệu người Kurd sống rải rác ở biên giới Syria, Iraq và Ba Tư.

Nhận Định:

Giữa lúc hòa đàm Gèneve tan vỡ, Aleppo- thủ đô trong thực tế (de facto) của phiến quân đang bị bao vây, cắt đứt đường tiếp vận từ Thổ Nhĩ Kỳ khiến nguy cơ thất thủ, tử đó tan rã. Mỹ hối thúc một cuộc ngưng bắn cấp kỳ nhưng dường như Mỹ khá bình tĩnh vì Mỹ có nhiều “con bài tẩy” trong tay dù mất hay không mất Aleppo. Ngày 13/2/2106, tại Hội Nghị An Ninh Munich (Munich Security Conference) Ô. John Kerry nói rằng “Dù phe đối lập có bị đẩy lùi ở chỗ này, chỗ kia nhưng sẽ không đầu hàng.” Trong khi đó Ả Rập Sê-út và Thổ Nhĩ Kỳ phản ứng dữ dội. Ngày 9/2/2016, chi nhánh của CNN tại Dubai đưa tin Ả Rập Sê-út đang chuẩn bị xâm lăng (invade) Syria dự định vào Tháng Ba và đã điểu động 150,000 quân bao gồm các quốc gia Ai Cập, Sudan, Jordan, Moroco, Kuwait, United Arab Emirates, Bahrain, Qatar and Turkey. Malaysia, Indonesia và Brunei.

Theo ý kiến của tôi, hiện nay trên thế giới chỉ có Hoa Kỳ và Nga là có khả năng điểu động 150,000 quân (khoảng 15 sư đoàn) cho một chiến trường ở xa hay một cuộc viễn chinh, đòi hỏi một cầu không vận và tiếp vận khổng lồ về mọi mặt như nhiên liệu, vũ khí, quân nhu, quân y, công binh. Lực lượng bộ binh này cần phải được yểm trợ bởi thiết giáp, trực thăng vũ trang, phi cơ chiến đấu, máy bay ném bom chiến lược và máy bay cảnh báo sớm (AWACS). Muốn thế, phải xây dựng được các phi trường và một lực lượng bảo vệ phi trường. Ngoài ra, nếu không triển khai được một hệ thống phòng không và lá chắn hỏa tiển tối tân thì 150,000 binh sĩ này sẽ là “mồi ngon” cho các hỏa tiễn hành trình Klub và Tomahaw có khả năng bắn xa 1600 km. Hiện nay 14 quốc gia trong liên minh do Saudi Arabia cầm đầu không quốc gia nào có những khả năng nói trên. Vậy nếu Nga “ra tay” thì chỉ bằng hệ thống hỏa tiễn hành trình dội bão lửa xuống các bộ chỉ huy và sau đó là các máy bay ném bom chiến lược “trải thảm”, đạo quân “ô hợp” 150,000 sẽ tan vỡ. Giống như  450,000 Vệ Binh Cộng Hòa của Saddam Hussein tan tác trong vòng một tuần lễ dưới sức tấn công quá nhanh và khủng khiếp của Mỹ. Do đó, lời tuyên bố của Saudi Arabia sẽ đem 150,000 quân vào đây chỉ là sự khoa trương, đe dọa và không thể nào thực hiện được nếu không muốn nói là tự sát. Chắc chắn kế hoạch tấn công này phải được các ông tướng Hoa Kỳ duyệt xét, chuẩn y trước - để chỉ huy và phối hợp. Không biết các ông tướng này có OK hay không nhưng Ô. Ashton Carter nói rằng Hoa Kỳ hoan nghênh việc Saudi Arabia đem quân vào Syria.

Theo tờ Newsweek, “Aaron David Miller - cựu cố vấn về Trung Đông cho các bộ trưởng ngoại giao của cả hai Đảng Dân Chủ và Cộng Hòa trên hai thập niên tiên đoán rằng một cuộc can thiệp quân sự trên qui mô lớn của Ả Rập Sê-út sẽ đưa tới thảm kịch Shakespear.” (Aaron David Miller, a former Middle East adviser to both Republican and Democratic secretaries of state for more than two decades, predicts that a large-scale, Saudi-led Arab intervention could lead to a tragedy of Shakespearean proportions.) Dường như Ả Rập Sê-út linh cảm thấy sự phiêu lưu của kế hoạch, ngày 10/2/2016, Bộ Trưởng Ngoại Giao Adel al-Jubeir nói rằng có thể Ả Rập Sê-út sẽ gửi lực lượng đặc nhiệm chiến đấu bên cạnh đặc nhiệm Hoa Kỳ. Thế nhưng theo New York Times ngày 11/2/2016, Tướng Ahmed Asiri - phát ngôn viên quân đội lại nói rằng việc tiến quân vào Syira là quyết định “không thể đảo ngược” (irreversible decision).

Trong tình thế hiện tại, nếu Ả Rập Sê-út đem quân vào Syria thì Ba Tư cũng sẽ chính thức gửi bộ binh tới đây và tình hình Syria sẽ trở nên vô cùng hiểm nguy và hiển nhiên biến thành Thế Chiến như lời cảnh  báo của Thủ Tướng Nga Mevedev ngày 11/2/2016. Trong một cuộc họp báo, Bộ Trưởng Ngoại Giao Walid al-Muallem của Syria cảnh cáo Ả Rập Sê-út không nên đem quân vào - nếu không các binh sĩ này sẽ trở về quê trong những cỗ quan tài, đồng thời nhấn mạnh rằng Syria sẽ không đồng ý ngưng bắn trên bộ khi nào Nhà Nước Hồi Giáo và các nhóm khủng bố khác còn cầm súng chống lại chính phủ.

Syria đang là bãi chiến trường khốc liệt, nay lại có nguy cơ trở nên khốc liệt hơn. Cuộc chiến chống Nhà Nước Hồi Giáo chỉ là cái cớ. Tranh giành ảnh hưởng giữa các hệ phái Sunni và Shiite mà sự hỗ trợ của Nga, Hoa Kỳ, Saudi Arabia và Thổ Nhì Kỳ, Qatar  mới là động lực chính. Một thảm kịch đang chờ đợi Syria với sự tàn phá và chết chóc khủng khiếp, kèm theo làn sóng tỵ nạn khổng lồ còn lớn hơn bây giờ nếu  Saudi Arabia đưa 150,000 quân vào đây. Fox Nation ngày 10/2/2016 nhận xét, “Syria đã là một thảm họa, dường như đang bên bờ vực một tai biến không sao kiểm soát được.” (Syria, Already A Catastrophe, Seems On The Verge Of An Uncontrollable Disaster)

Theo các nhà bình luận quốc tế, dù có cuộc ngưng bắn thật sự cũng không giải quyết được cuộc khủng hoảng vì bên trong Syria vẫn còn sự hiện diện của ISIS/ISIL và rất nhiều nhóm “thánh chiến”, al-Qaeda và các nhóm liên hệ với al-Qaeda. Và ngay trong các nhóm phiến quân do Mỹ hỗ trợ, họ cũng thay đổi lập trường như chong chóng. Tin tức mới nhất cho hay lực lượng dân quân Iraq trước đây được CIA hỗ trợ nay lại hợp tác với Nga và chí nguyện quân Ba Tư để tiêu diệt phe phiến quân do Mỹ nuôi dưỡng đang bị bao vây tại Aleppo. Còn Ô. Assad trong một cuộc phỏng vấn với AFP ngày 12/2/2016 nói rằng ông sẽ chiếm lại toàn bộ đất nước, tiếp tục chống khủng bố và cũng thương thảo để chấm dứt chiến tranh. Trong khi đó Bộ Trưởng Quốc Phòng Ashton Carter cho biết United Arab Emirates sẽ gửi lực lượng đặc nhiệm tới Syria để giúp các chiến binh Sunni tại địa phương chiếm lại  Raqqa - thủ đô của Nhà Nước Hồi Giáo và đã triển khai phi cơ chiến đấu tại căn cứ Incirlik của Thổ. Còn Ô. John Kerry thì nói bóng gió là sẽ đem quân vào Syria nếu Ô. Assad không tuân thủ lệnh ngưng bắn tạm thời gọi là “ngưng các hành động thù nghịch” (cessation of hostilities). Trong khi đó tuần dương hạm trang bị hỏa tiễn hành trình của Nga từ Địa Trung Hải đang tiến vào  bờ biển Syria để hỗ trợ cho lực lượng trên bộ. Do đó có thể nói, tìm kiếm giải pháp chính trị cho Syria trong lúc này giống như “mò kim đáy biển”.  

Có lẽ mọi chuyện rồi sẽ phải giải quyết trên chiến trường. Một cuộc đụng độ quân sự trực tiếp để phân thắng bại hoặc tương nhượng mới giải quyết được vấn đề. Hiện nay bộ tham mưu của Ô. Obama đang bị chỉ trích nặng nề là Hoa Kỳ đã để mất vị trí độc tôn tại vùng Trung Đông.

Cái bất hạnh của Syria là: Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia và Qatar quyết tâm lật đổ Ô. Assad để thiết lập một chính quyền thuộc hệ phái Sunnis ở đây. Mỹ quyết tâm lật đổ Ô. Assad để đuổi Nga ra khỏi căn cứ hải quân Tartus trong khi Nga quyết tâm bảo vệ Ô. Assad để duy trì căn cứ này. Syria đang trở thàng “vùng oanh kích tự do”. Ai muốn pháo kích, không kích, ném bom hoặc đem quân vào đây cũng được - giống như một đất nước vô chủ. Rõ ràng, chống Nhà Nước Hồi Giáo chỉ là mục tiêu phụ. Tranh giành quyền lực để khống chế Syria là mục tiêu chính. Chưa từng thấy một quốc gia nào lâm vào một thảm họa như vậy. Hơn 2.5 triệu người đã phải bỏ nước lánh nạn.

Liệu dân tộc Syria rồi sẽ tan tác đi bốn phương trời rồi lang thang như những linh hồn vong quốc vì tổ quốc chỉ còn là một đống gạch vụn và xác người?

Đào Văn Bình

(California ngày 15/2/2016)

Khai Dân Trí

Đào Văn Bình